Praha: bí mật mặt tiền các ngôi nhà cổ

TTO – Không chỉ có cầu Charles, quảng trường “Con gà” với đồng hồ thiên văn nổi tiếng thế giới, những ngôi nhà cổ kính của Praha còn chứa đựng vô số điều bí mật thú vị. Nếu chịu khó quan sát bạn sẽ thấy một trong những điều bí mật của Praha lại nằm chính ở phần mặt tiền các ngôi nhà.

Không mất nhiều thời gian lắm đâu, hãy chú ý nhìn số nhà và tìm kiếm biểu tượng của những ngôi nhà, bạn sẽ thấy một điều rất thú vị!

Trước hết là các ngôi nhà với 2 số nhà. Một biển nền xanh ghi địa chỉ nhà thường sử dụng trong đời sống hằng ngày để nhận thư tín, báo, sữa, hàng đặt mua…, thậm chí cả vé phạt (!) cũng giống như mọi ngôi nhà trên thế giới. Số ghi trên biển đỏ là số của sổ đăng ký nhà đất, tương tự sổ đỏ ở Việt Nam. Biển số nhà màu đỏ bao giờ cũng ghi tên quận hay khu vực nơi ngôi nhà đang tọa lạc.

Nhưng điều lý thú mà chúng tôi muốn chia sẻ kỳ này lại là biểu trưng hay còn có thể gọi là hình ảnh đại diện của nhiều ngôi nhà với những bức phù điêu đã dãi nắng dầm mưa suốt mấy trăm năm và vẫn còn nguyên vẹn đến ngày nay.

Chìa khóa vàng

Thời buổi hiện đại này, người ta chỉ việc mở bản đồ, bật gps chỉ dẫn đường chính xác đến từng mét, hay đơn giản nhất là gọi một chiếc taxi là tìm được mọi ngóc ngách. Người hiện tại khó mà tưởng tượng ra Praha thời Trung cổ – khi người từ nơi khác muốn tìm nhà người quen ở Praha, chắc chỉ còn còn bật khóc!

Mãi đến thế kỷ thứ 12, khi việc giao lưu hàng hóa tấp nập hơn, các thành phố cũng được mở rộng nên để tiện cho việc thừa hưởng tài sản cũng như dễ dàng hơn trong các vụ kiện tụng tranh chấp, người địa phương đã phải nghĩ ra tên riêng cho dòng họ của mình. Và ý đồ tạo cho những ngôi nhà của mình có một bản sắc riêng đã trở thành một trào lưu thời đó. Người ta đua nhau sáng tạo ra vô vàn các kiểu biểu trưng và đủ loại tên cho ngôi nhà của họ để không bị lẫn với nhà khác.

Biểu tượng một bánh xe vàng

Đây là khởi điểm cho óc sáng tạo vô biên cho những biểu tượng thật phong phú và đặc sắc của những ngôi nhà làm cho thành phố vốn xinh đẹp lại càng thêm phần quyến rũ.

Biểu trưng của từng ngôi nhà có thể được làm bằng gỗ, bằng đá hay bằng kim loại gắn trước cửa ngôi nhà, hoặc cũng có thể là những bức tranh cầu kỳ được vẽ trên tường, dù hình thức thể hiện thế nào thì chúng cũng đều trở thành một phần của ngôi nhà, góp phần làm nên vẻ đẹp ngoại thất và tôn thêm giá trị văn hóa chứa đựng trong bề dày lịch sử của cả thành phố.

Những biểu trưng này cũng là đặc điểm chỉ đường dễ nhận cho cư dân lúc đó. Qua hình ảnh đại diện của các ngôi nhà, người ta biết được họ đang đi đến đâu và biết được họ có tới đúng địa chỉ cần đến.

Biểu tượng một con tôm xanh

Ban đầu tên nhà và biểu trưng thường được lấy từ chính những thứ xung quanh ngôi nhà với những cái tên giản dị như “ngôi nhà cạnh cây dẻ” hay “nhà nhỏ bên cầu”… Người ta cũng gọi tên ngôi nhà theo ngành nghề của chủ nhân như “nhà của người làm bánh”, “nhà thương gia buôn muối” hoặc “nhà thợ rèn”, “tư gia và cửa hàng của nghệ nhân làm đàn”…

Óc tưởng tượng phong phú của người dân Praha thời đó đã tạo cho mỗi ngôi nhà của họ có một nét riêng biệt, khiến du khách sau này vẫn hứng thú mê mải đi theo dấu dẫn đường của những đường nét ấy.

Những ngôi nhà với đa dạng hình thức thể hiện biểu trưng và đẹp đẽ nhất ở Praha có lẽ tập trung trên đường Nerudova, con đường dẫn lên lâu đài tít trên đồi cao. Tại đây bạn tha hồ thỏa ngắm các biểu trưng đặc biệt nhất, tinh xảo nhất như hình ảnh ba cây đàn violin, kỵ sĩ cưỡi ngựa móng vàng, vương miện vàng, hai mặt trời, cúp vàng, chiếc chìa khóa vàng, con dê đỏ…

Đường Nerudova

Ngoài những biểu trưng mang tính ngành nghề ra thì những hình ảnh về tôn giáo cũng rất được ưa chuộng như tiên vàng hay Đức mẹ màu đen. Các loại động thực vật cũng là những môtip hay được sử dụng như thiên nga trắng, cá vàng, hổ vàng, ếch xanh, tôm xanh, dê đỏ hay ba bông hồng đỏ…

Móng ngựa vàng

Khi hoàng gia Áo đến xâm chiếm Bohemia thì nữ hoàng Maria Theresia đã đưa số nhà theo kiểu Pháp đến đây vào năm 1770. Lâu dần những biểu tượng của các ngôi nhà cũng bị quên lãng hoặc người ta cũng không còn biết chúng có ý nghĩa gì nữa. Các ngôi nhà mới, theo đó cũng không còn có những biểu tượng đặc trưng và hấp dẫn ấy.

Nhưng ngày nay, biểu trưng của những ngôi nhà thuở xưa vẫn còn đó dù bản thân các ngôi nhà phần lớn được sử dụng với những mục đích khác xa lúc ban đầu. Và vì thế mỗi ngôi nhà đều chứa đựng trên mỗi bức tường, trong từng căn phòng, ở những ô cửa và những biểu trưng trên mặt tiền nhà những bí mật thú vị cho hậu sinh có thể khám phá về chủ nhân một thời.

Biểu tượng con dê đỏ

Biểu tượng của những ngôi nhà ở Praha còn lại đến ngày nay cũng đủ để những người thích chụp ảnh lang thang cả một buổi. Và đến Praha bạn đừng quên chiêm ngưỡng những chi tiết tuy nhỏ nhưng không kém phần thú vị ấy…