Định hướng phát triển không gian vùng Nam Thanh – Bắc Nghệ: Tạo nên khả năng cạnh tranh cao trong khu vực

Nằm trong chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 16/8/2004 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ đến năm 2010, vùng Nam Thanh – Bắc Nghệ (NT – BN) sẽ là vùng kinh tế quan trọng tầm quốc gia và quốc tế. Không chỉ có vậy, đây sẽ là khu vực phát triển năng động, có môi trường đầu tư thuận lợi, vị thế ảnh hưởng đặc biệt với vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, Trung bộ và chiến lược biển Việt Nam. Với mục tiêu đó, quy hoạch vùng NT – BN sẽ tạo nên khả năng cạnh tranh cao trong khu vực.

Vùng NT – BN được xác định gồm 4 huyện của Thanh Hoá (Tĩnh Gia, Nông Cống, Như Thanh, Như Xuân) và 3 huyện thị của Nghệ An (Quỳnh Lưu, Nghĩa Đàn và thị xã Thái Hoà) có diện tích 3.413 km2. Với mục tiêu khai thác và phát huy tiềm năng, nguồn lực của vùng quy hoạch để phát triển một không gian kinh tế năng động trên quy mô lớn với các khu vực sản xuất công nghiệp, VLXD, dịch vụ du lịch, cảng biển.

Theo đó, định hướng phát triển không gian vùng được xác định trên cơ sở các trục giao thông quốc gia lớn và các trục giao thông liên vùng đảm bảo kết nối và lưu thông với các vùng kinh tế lân cận của quốc gia và quốc tế. Hệ thống đô thị được phân thành vùng kinh tế đồng bằng ven biển và vùng kinh tế trung du miền núi.

Vùng kinh tế đồng bằng ven biển lấy khu kinh tế Nghi Sơn và khu đô thị công nghiệp Hoàng Mai làm trung tâm với các ngành kinh tế chính là cảng nước sâu, công nghiệp lọc hoá dầu, cơ khí chế tạo, VLXD, gang thép, nhiệt điện, chế biến thuỷ hải sản, ngư nghiệp, nông nghiệp áp dụng công nghệ sinh học. Khu vực này sẽ được tập trung đầu tư phát triển mạnh hệ thống hạ tầng để khai thác hiệu quả các nguồn lực và thế mạnh tại chỗ, tạo những lợi thế vượt trội trong cạnh tranh thu hút đầu tư. Vùng kinh tế trung du miền núi với các ngành kinh tế chủ đạo là khai khoáng, luyện kim, chế biến nông lâm sản, dịch vụ du lịch sẽ ưu tiên phát triển công nghiệp phụ trợ cho các KKT, KCN tập trung và phát triển các trung tâm nghỉ dưỡng kinh doanh dịch vụ du lịch đi đôi với công tác trồng rừng khôi phục cân bằng sinh thái và bảo tồn tự nhiên.

Song song với phân vùng tổ chức không gian, định hướng phát triển đô thị gắn liền với đô thị hoá nông thôn và xây dựng nông thôn mới, đảm bảo sự phát triển cân bằng giữa các vùng. Theo dự báo đến năm 2025 sẽ hình thành 22 đô thị với tổng dân số khoảng 851 ngàn người chiếm 53,4% dân số toàn vùng. Hệ thống đô thị động lực của vùng gồm 2 thành phố  và 2 thị xã với tính chất đô thị là công nghiệp – thương mại – du lịch, trong đó đô thị loại 2 là TP Nghi Sơn với diện tích 15.000 ha, dân số 400 ngàn người; TP Thái Hoà là đô thị loại 3 với diện tích 2.000 ha, dân số 100 ngàn người; thị xã Hoàng Mai có diện tích 3.000 ha, dân số 100 ngàn người; thị xã Bãi Trành là đô thị loại IV, có diện tích 1.000 ha, dân số 50 ngàn người. Ngoài ra hệ thống đô thị vệ tinh dự kiến tại các huyện trong vùng gồm 2 đô thị loại 4 và 16 đô thị loại 5.

Nếu như không gian công nghiệp vùng được phân bố tại các khu vực ven biển, Tây Nam Thanh Hoá và Bắc Nghệ An thì việc hình thành các trung tâm thương mại và dịch vụ lớn ven biển tại Nghi Sơn, Cầu Giát, Yên Cát – Như Xuân, Thái Hoà – Nghĩa Bình sẽ phát huy được sức mạnh và tiềm năng thương mại – kinh tế của toàn vùng. Ngoài ra, hệ thống du lịch vùng sẽ cơ bản hình thành hai loại hình du lịch chính là du lịch biển đảo từ Hải Ninh, Tân Dân, Hải Hoà, Hòn Mê (Thanh Hoá) đến Quỳnh Lập, biển Quỳnh (Nghệ An) và du lịch sinh thái hồ rừng, bảo vệ cảnh quan gắn liền với khu vực bảo tồn sinh thái mà trọng tâm là rừng quốc gia Bến En. 

Với tổ chức không gian vùng như trên, vùng NT – BN sẽ là vùng kinh tế tổng hợp đóng vai trò động lực của khu vực Bắc Trung bộ với các ngành kinh tế chủ đạo, gắn liền với chiến lược kinh tế biển như công nghiệp lọc hoá dầu, VLXD, cảng nước sâu, dịch vụ du lịch, phát triển nông lâm ngư nghiệp.