Sa Pa thì chỉ một… xây dựng thế nào?

1. “Cả nước có nhiều nơi có thể làm thủy điện, nhưng Sa pa thì chỉ một. Làm như thế thì tàn phá môi trường Sa pa mất. Làm thủy điện có thể đem lại nhiều lợi nhuận nhưng rất có hại cho môi trường du lịch, tác động mạnh đến tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn. Hậu quả của thủy điện như phá rừng, phá hỏng cảnh quan tự nhiên thì phải mất 50 – 70 năm mới khôi phục được, đồng thời làm xáo trộn cộng đồng bởi văn hóa cộng đồng gắn với thiên nhiên. Đó là sự phát triển không bền vững!” – Đó là lời than thở của TS trần Hữu Sơn – Giám đốc Sở VHTT&DL Lào Cai trước việc Bộ Công Thương phê duyệt xây dựng tại Sa pa đến 17 công trình thủy điện.

Ông Sơn cũng khẳng định sẽ tiếp tục kiến nghị Bộ Công Thương, UBND tỉnh Lào Cai và các cơ quan liên quan cho dừng tất cả những công trình thủy điện dự kiến xây dựng ở Sa pa, đồng thời khắc phục nghiêm túc hậu quả do các công trình thủy điện đang xây dựng gây ra.

Việc một ông giám đốc Sở phải phản đối tỉnh là “đặng chẳng đừng”.

Ông Sơn phải lo lắng và đau xót lắm thì mới “dám” làm điều đó!

2. Hậu quả của việc xây dựng thủy điện ở Sa pa thì đã nhãn tiền. Dù mới chỉ có khoảng 1/5 số dự án được triển khai nhưng những gì mà nó gây ra cho đất và người Sa pa đã rất nặng nề, xa xót.

Đơn cử là ở Bản Hồ. Năm 2008, có hơn 10.000 lượt thực hiện chương trình du lịch xuống đây và có 5.461 lượt khách sử dụng dịch vụ lưu trú tại gia, thì năm 2009, sau khi bị thủy điện xâm hại, tổng số du khách chỉ còn khoảng 5.000 người với 2.991 lượt lưu trú qua đêm. Như vậy, từ khi xây dựng các nhà máy thủy điện, cung đường du lịch Bản Hồ – Sa pa nay đã giảm một nửa số khách. trong khi, nguồn thu chủ yếu của người dân xã Bản Hồ là từ du lịch cộng đồng, người dân nhờ đó mà “sống”, bây giờ, việc làm ăn trở nên khó khăn và bấp bênh.

Du khách dần quay lưng với du lịch Sa pa. Vì nhiều lẽ. Nhưng, thủy điện cũng là một lẽ.

Thủy điện làm Sa pa mất đi sự hoang sơ. Thủy điện làm Sa pa trở nên ồn ã, xô bồ. Thủy điện băm nát những cung đường, làm mịt mù khói bụi, làm cạn khô và đục ngàu những con suối. Thủy điện đẩy những bản làng cùng lớp lớp những cơ tầng văn hóa ra khỏi không gian sống của mình.

Mà với những điều này, du lịch không thể nào sống nổi!

3. Chúng ta phải lựa chọn và phải biết lựa chọn.

Rất khó, nói đúng hơn là không thể vừa phát triển thủy điện vừa phát triển du lịch ở Sa pa.

Đừng tham bát bỏ mâm.

Chúng ta đang mạnh mẽ lên án các nước trong khu vực tiểu vùng sông Mê Kông, vì lợi ích của mình mà “đắp đập, be bờ” làm thủy điện trên dòng sông này quá nhiều, khiến cho người dân vùng hạ lưu (là chúng ta) phải gánh chịu những tổn thất.

Vậy, tại sao chúng ta không nhìn lại chính mình, không bảo vệ lấy những lợi ích bền vững mà chính chúng ta có thể chủ động được?