Quyết định 35 của UBND Tp.HCM về đền bù, hỗ trợ, tái định cư có hiệu lực từ ngày 7-6-2010. Từ quy định tại quyết định này về mốc thời gian cuối cùng để tính hỗ trợ về nhà, đất cho người bị giải tỏa, nhiều ý kiến cho rằng nên kéo dài thêm mốc thời gian này cho phù hợp các quy định hiện hành và có lợi cho dân hơn.
 Dự án đường Tân Sơn Nhất – Bình Lợi (Tp.HCM) cũng lấy mốc thời gian ban hành chỉ thị 08 để tính hỗ trợ cho dân bị giải tỏa – Ảnh: Minh Đức. |
Theo quy định trên, mốc thời gian cuối cùng để tính hỗ trợ đối với nhà, đất chưa có giấy tờ hợp pháp, hợp lệ là trước ngày 22-4-2002 (ngày UBND Tp ban hành chỉ thị 08 về chấn chỉnh và tăng cường quản lý nhà nước về nhà đất trên địa bàn Tp). Người sử dụng nhà, đất chưa có giấy tờ hợp pháp, hợp lệ từ thời điểm trên trở đi được xem xét hỗ trợ với mức thấp hơn người sử dụng trước đó hoặc có trường hợp không được xem xét hỗ trợ.
Chênh lệch mức hỗ trợ
Cụ thể, người sử dụng đất tự chuyển mục đích sử dụng làm nhà ở từ ngày 15-10-1993 (ngày Luật đất đai có hiệu lực) đến trước thời điểm có quyết định công bố quy hoạch, quyết định thu hồi đất… của cơ quan chức năng, đồng thời phải có trước ngày 22-4-2002 thì được hỗ trợ bằng 100% đơn giá đất ở (nhưng phải trừ tiền sử dụng đất phải nộp theo mức thu quy định). Người tự chuyển mục đích sử dụng làm nhà ở từ thời điểm trên trở đi chỉ được bồi thường, hỗ trợ theo giá đất nông nghiệp.
Tương tự, đất có nguồn gốc lấn chiếm… không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sử dụng từ ngày 15-10-1993 đến trước ngày 22-4-2002, tùy theo mục đích sử dụng là đất ở hay đất nông nghiệp mà mức hỗ trợ được tính là 20% hay 80% đơn giá của loại đất đó. trường hợp sử dụng từ thời điểm trên trở về sau không tính hỗ trợ về đất.
Đối với nhà ở, công trình xây dựng không hợp pháp trên kênh, sông, rạch nếu xây dựng từ ngày 15-10-1993 đến trước ngày 22-4-2002 và phải di dời toàn bộ thì hỗ trợ bằng 40% trị giá nhà tính theo đơn giá xây dựng mới và hỗ trợ thêm bằng 20% trị giá đất ở để tính bồi thường. Nhà, công trình xây dựng từ thời điểm trên trở về sau thì không tính hỗ trợ về nhà và đất.
Nhà ở, công trình sinh hoạt xây dựng trên đất không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở nhưng tại thời điểm xây dựng chưa có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền công bố hoặc xây dựng phù hợp quy hoạch… và có trước ngày 22-4-2002 được hỗ trợ bằng 80% giá trị công trình. Nếu xây dựng từ ngày 22-4-2002 trở về sau thì không được hỗ trợ. Nhà xây dựng trên đất không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở nếu xây dựng trước ngày 22-4-2002 được tính hỗ trợ bằng 40% đơn giá xây dựng mới, nếu xây dựng từ ngày 22-4-2002 trở về sau không được hỗ trợ.
Nên tính thời gian nào?
Hiện các cơ quan thực hiện còn có ý kiến khác nhau về mốc thời gian cuối cùng để tính hỗ trợ cho người dân bị giải tỏa. trưởng ban bồi thường giải phóng mặt bằng một quận cho rằng trước khi có Luật đất đai, Tp đã ban hành chỉ thị 08 để chấn chỉnh quản lý nhà, đất trên địa bàn Tp. Người dân xây dựng không phép, phá vỡ quy hoạch từ ngày 22-4-2002 phải bị xử lý nên Tp lấy mốc thời gian này là phù hợp, thay vì lấy ngày 1-7-2004 (ngày Luật đất đai năm 2003 có hiệu lực). Vị này cũng nhấn mạnh rằng các trường hợp tự chuyển đổi đất nông nghiệp thành đất ở, xây dựng không phép là hành vi vi phạm pháp luật và mức độ hỗ trợ thế nào tùy thuộc thẩm quyền của Tp, các quy định hiện nay của trung ương không đề cập cụ thể vấn đề này.
trong khi đó, theo trưởng ban bồi thường giải phóng mặt bằng một quận khác, dù các quy định hiện hành không nêu cụ thể thời gian cuối cùng tính hỗ trợ đối với nhà chưa có giấy tờ hợp pháp, hợp lệ nhưng khi hợp thức hóa nhà đất xây dựng không phép, các cơ quan chức năng đều lấy ngày 1-7-2004 làm mốc thời gian để xem xét. Như vậy việc hỗ trợ nhà, đất khi giải tỏa nên tính theo thời gian này. Ông nói nếu lấy mốc trên để tính hỗ trợ thì thời gian sẽ kéo dài thêm hơn hai năm so với chỉ thị 08, điều này cũng có nghĩa số người được hỗ trợ tại các dự án bị giải tỏa sẽ nhiều hơn.
trong tờ trình gửi UBND Tp cuối năm 2009, liên sở Tài chính – Xây dựng – Tài nguyên và môi trường Tp cho biết trước đây khi trình UBND Tp dự thảo quyết định 17 về chính sách đền bù, các sở ngành, UBND quận huyện đã kiến nghị UBND Tp chấp thuận thời điểm cuối cùng để tính hỗ trợ đối với nhà, đất chưa có giấy tờ hợp pháp, hợp lệ là trước ngày 1-7-2004. Nhưng nội dung này chưa được UBND Tp chấp thuận và quyết định 17 ban hành sau đó vẫn lấy mốc thời gian trước ngày ban hành chỉ thị 08 để tính hỗ trợ.
Khi góp ý về dự thảo quyết định 35, các quận huyện tiếp tục kiến nghị UBND Tp áp dụng thời điểm cuối cùng để tính hỗ trợ nhà, đất chưa có giấy tờ hợp pháp, hợp lệ là trước ngày 1-7-2004 để có lợi cho người dân và ba sở trên cũng thống nhất với đề xuất của UBND các quận huyện về nội dung này. Theo liên sở, việc lấy mốc thời gian trên là phù hợp với Luật đất đai và các nghị định hướng dẫn thi hành Luật đất đai của Chính phủ.
Luật sư Huỳnh Văn Nông (Đoàn luật sư Tp.HCM):
Mốc thời gian từ 1-7-2004 là phù hợp
Chỉ thị 08 của UBND Tp.HCM ra đời nhằm chấn chỉnh tình trạng đất phân lô, xây nhà trái phép và chỉ áp dụng riêng cho Tp, không phải là một chính sách về nhà đất. Luật đất đai năm 2003, Luật xây dựng (có hiệu lực từ ngày 1-7-2004) cũng như các nghị định liên quan ban hành sau đó đã điều chỉnh các nội dung tương tự của chỉ thị 08 và có giá trị pháp lý cao hơn chỉ thị này. Mặt khác, nguyên tắc trước nay khi có nhiều chính sách liên quan đến đền bù, hỗ trợ, các cơ quan chức năng thường thực hiện theo chính sách có lợi nhất cho dân. Vì vậy, theo tôi, lấy ngày 1-7-2004 làm mốc thời gian cuối cùng để hỗ trợ nhà đất chưa có giấy tờ hợp pháp, hợp lệ là phù hợp.
DiaOcOnline.vn – Theo Địa Ốc TTO