Sốt ruột vì di sản

Cuối cùng thì chính quyền Hà Nội cũng có được quyết định về việc lập dự án bảo tồn đối với ngôi nhà vườn cổ duy nhất còn tồn tại.

Ngôi nhà ấy nằm tại số 115 phố Hàng Bạc, mấy năm nay đứng trước nguy cơ bị “xẻ thịt”, bị bán, hoặc bị chen lấn xô đẩy bởi các công trình xây dựng trái phép trong khuôn viên.

Ngôi nhà vườn cổ số 115 Hàng Bạc ẩn hiện trong màu xanh mướt của vườn cây. (Ảnh: Báo ảnh Việt Nam)

Xứng danh thủ đô, Hà Nội có rất nhiều công trình văn hóa vật thể thuộc hàng di sản, và năm nào cũng thế, cả chính quyền, người dân và du khách đều gặp những phen “sốt ruột” vì di sản.

trước là sốt ruột vì di sản có thể bị biến mất, bị xâm hại, sau là sốt ruột chờ phán quyết của cơ quan hữu quan.

trở lại với ngôi nhà vườn duy nhất số 115 phố Hàng Bạc, với kiến trúc được coi là không có cái thứ hai, căn nhà này được xem như một điểm đến của du khách khi đến thăm Thủ đô. Nhiều năm trước, ngôi nhà ấy cũng được xếp hạng cần bảo tồn, duy trì. Sách nghiên cứu về Thủ đô Hà Nội do các tác giả Nhật Bản thực hiện cũng xếp căn nhà này vào diện di sản quý.

Giữa chốn phồn hoa ầm ào náo nhiệt, chỉ cần vượt qua cánh cổng để vào khu nhà vườn 115 Hàng Bạc, khách đã có một cảm giác khác. Vườn cây, các công trình xây dựng, gạch lát đường toát lên vẻ kết hợp hài hòa giữa kiến trúc hiện đại và sự bình yên phương Đông điển hình. Gia chủ nhiều năm qua đã cố gắng giữ gìn bằng mọi giá, cho dù mảnh đất ấy, căn nhà ấy nếu bán đi thì có giá trị rất lớn.

Vậy mà mấy năm nay, ngôi nhà bị một số hộ ở cùng lấn chiếm, xây bếp, nhà vệ sinh khiến cảnh quan bị phá vỡ. Chủ nhà đã gần 100 tuổi vác đơn đi khắp nơi chỉ mong được giúp đỡ để bảo tồn khu nhà nhưng phải chờ đến khi UBND thành phố có ý kiến thì mới được toại nguyện.

Nhìn rộng hơn, các công trình cả tự nhiên và nhân tạo ở Hà Nội không ít lần khiến dư luận lo lắng. Ví dụ khu vực xung quanh Hồ Hoàn Kiếm, dù biết rằng mọi hoạt động xây dựng, sửa chữa đều rất nhạy cảm, hoặc bị cấm. Nhưng mấy năm nay, năm nào cũng có dự án mọc lên. Và ngay tức thì các dự án ấy lại khiến dư luận sốt ruột. Thành phố sau đó cũng sốt ruột theo và ra lệnh không cho thực hiện nữa.

Cùng là “sốt ruột” cả, nhưng thái độ và phản ứng thì khác nhau. Người dân cuống quýt, còn thành phố thì cứ từ từ. Thật may, nhanh hay chậm thì cuối cùng cũng bảo vệ được di sản, dù có bị hao mòn chút ít.