Tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư ở Phú Quốc

Thực hiện các quyết định và kết luận của Thủ tướng Chính phủ về đầu tư phát triển đảo Phú Quốc (Kiên Giang), thời gian qua, các bộ, ngành Trung ương đã cùng với tỉnh Kiên Giang và huyện Phú Quốc triển khai nhiều giải pháp và đã đạt được những kết quả bước đầu. Tuy nhiên, việc triển khai đầu tư cơ sở hạ tầng trên đảo diễn ra chậm, ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất – kinh doanh của các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, tỉnh Kiên Giang còn hạn chế trong việc thẩm định các dự án, thẩm định năng lực của các nhà đầu tư, khiến các dự án chồng chéo, năng lực nhà đầu tư yếu kém cho nên không triển khai thực hiện được.

Ngày 5-10-2004, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 178/2004/QÐ-TTg phê duyệt Ðề án tổng thể phát triển kinh tế – xã hội đảo Phú Quốc đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020. Tiếp đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt quy hoạch chung xây dựng đảo Phú Quốc đến năm 2020 tại Quyết định số 1197/QÐ-TTg ngày 9-11-2005. Tuy nhiên, qua thời gian triển khai thực hiện, Quyết định 1197 bộc lộ một số vấn đề chưa hợp lý và chưa ngang tầm với tiềm năng phát triển của Phú Quốc trong điều kiện hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa kinh tế. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Kiên Giang phối hợp Bộ Xây dựng chọn tư vấn nước ngoài và tư vấn trong nước tiến hành nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng đảo Phú Quốc đến năm 2030 và tầm nhìn sau năm 2030 để trình Thủ tướng Chính phủ vào cuối năm nay.

Theo quy hoạch chung xây dựng đã được phê duyệt, toàn đảo Phú Quốc có 2.300 ha đất xây dựng đô thị, 100 ha đất công nghiệp, 3.800 ha đất phát triển du lịch, 1.020 ha đất vui chơi giải trí, thể dục – thể thao, 600 ha đất xây dựng dân cư nông thôn. Ðến nay, đảo Phú Quốc đã có quy hoạch chi tiết: 2.202 ha đất đô thị, đạt 95,74%; 376 ha đất công nghiệp (bao gồm cả khu dân cư và các khu dịch vụ phục vụ công nghiệp, cảng biển), bằng 3,76 lần; 5.712 ha đất du lịch, bằng 1,5 lần; 704 ha đất vui chơi giải trí, thể dục – thể thao, đạt 69%; 453 ha đất dân cư nông thôn, đạt 75,5% diện tích so với quy hoạch chung; 56,54 ha đất xây dựng công trình khác và 403 ha diện tích các hòn đảo thuộc quần đảo Nam An Thới. Tuy nhiên, công tác lập, phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/2000 và 1/500 tiến hành rất chậm. UBND tỉnh Kiên Giang đã cấp phép đầu tư được 39 dự án với tổng vốn là 36.057 tỷ đồng; trong đó có 31 dự án tại các khu chức năng theo quy hoạch, với diện tích 2.176 ha, tổng vốn 35.882 tỷ đồng; 168 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư, với diện tích 7.665 ha. Tuy nhiên, hiện chỉ có năm dự án đi vào hoạt động, một dự án sắp đi vào hoạt động, một dự án đang triển khai xây dựng, các dự án còn lại chưa triển khai được các bước đầu tư do thuộc phạm vi đất rừng, hoặc phải chờ quy hoạch 1/2000 và chờ ý kiến của cơ quan quốc phòng…

Mới đây, tỉnh Kiên Giang đã ra quyết định thu hồi 12 dự án, trong đó thu hồi chủ trương đầu tư 11 dự án, thu hồi giấp phép đầu tư một dự án do triển khai chậm gần 5 năm. Theo tìm hiểu của chúng tôi, trong 12 dự án đầu tư tại huyện đảo Phú Quốc mà UBND tỉnh Kiên Giang vừa ra quyết định thu hồi, có đến một nửa dự án bị trùng với dự án khác. Dự án khu nhà vườn ở ấp Rạch Hàm, xã Hàm Ninh có diện tích 85 ha của Công ty TNHH Thiên Hà trùng với dự án sân gôn ở ấp Bãi Vòng, xã Hàm Ninh. Không chỉ vậy, dự án sân gôn ở ấp Bãi Vòng còn trùm luôn dự án Khu du lịch biệt thự cao cấp của Công ty CPTM dịch vụ du lịch Ðại cát Hoàng Long, với diện tích 40 ha. Hai khu du lịch ở Bãi Dài của Công ty TNHH Phú Kiên và Công ty cổ phần Hồng Hà lại trùng với khu du lịch sinh thái, sân gôn của Công ty Starbay (Hồng Công, Trung Quốc) đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư ngày 24-3-2008, với diện tích 512 ha, vốn đầu tư hơn 26,3 nghìn tỷ đồng. Tương tự hai dự án đầu tư ở bãi Cây Da là khu du lịch và khu biệt thự nhà nghỉ của Công ty Du lịch Kiên Giang và Công ty TNHH thương mại du lịch Minh Hoàng cũng trùng với dự án du lịch sinh thái của Công ty CPTM dịch vụ xây dựng kinh doanh nhà Tín Nghĩa đã được duyệt chi tiết 1/500. Theo đồng chí Nguyễn Văn Sáu, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Ðầu tư, Phó Trưởng Ban Quản lý đầu tư phát triển (ÐTPT) đảo Phú Quốc, ngoài 12 dự án mà UBND tỉnh ra quyết định thu hồi, hiện tại còn rất nhiều dự án chậm tiến độ, Ban Quản lý ÐTPT đảo sẽ thẩm định và làm tham mưu, đề nghị UBND tỉnh ra quyết định thu hồi một số dự án khác. “Nguyên nhân các dự án chậm tiến độ là do năng lực của các nhà đầu tư không đáp ứng được quy mô của dự án. Nhiều công ty nước ngoài chọn những dự án lên đến hàng tỷ USD nhưng khi thẩm định kỹ thì các công ty này chỉ làm công tác tư vấn, không có năng lực đầu tư”. Ðồng chí Nguyễn Văn Sáu nói.

Tuy nhiên trở ngại lớn nhất trong thu hút đầu tư và triển khai các dự án đầu tư tại huyện đảo Phú Quốc chính là việc triển khai đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng trên đảo còn chậm, nhất là các công trình giao thông đường bộ và nguồn điện cung cấp cho nhu cầu sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt trên đảo. Hiện Sân bay quốc tế Dương Tơ đã khởi công xây dựng vào tháng 11-2008, giai đoạn trước mắt gồm các hạng mục: đường hạ, cất cánh, đường lăn, sân đỗ máy bay và dự kiến quý III-2012 hoàn thành. Hệ thống cảng biển mới triển khai xây dựng cảng An Thới, còn khu cảng Vịnh Ðầm đang trong hoàn thiện thủ tục, chuẩn bị triển khai đầu tư. Hệ thống cảng sông mới thi công khu cảng tại thị trấn Dương Ðông, khu cảng tại rạch Cầu Sấu, thị trấn An Thới hiện đang lập phương án bồi thường và các thủ tục đầu tư. Ðối với hệ thống giao thông, đang thi công đường Dương Ðông – Cửa Cạn 12 km; đường Dương Ðông – Cửa Lấp 6,5 km, các công trình này thực hiện chưa đến 20% khối lượng công việc. Còn lại các tuyến đường khác như: Trục chính Bắc – Nam đảo Phú Quốc (49 km), Cửa Cạn – Gành Dầu (11 km), Cửa Lấp – An Thới (17,8 km), đường Cách mạng Tháng Tám (3,2 km) và các tuyến đường nhánh chỉ mới triển khai lập thủ tục chuẩn bị đầu tư hoặc chuẩn bị thực hiện đầu tư… Vì vậy, hiện nay tại Phú Quốc chỉ cần một trận mưa nhỏ là đường sá lầy lội, nhiều tuyến đường từ Dương Ðông về các xã không thể lưu thông được. Về cấp điện, Công ty Ðiện lực 2 đang triển khai lắp đặt thêm năm tổ máy phát điện đi-ê-den để bổ sung nguồn điện cho Phú Quốc, nâng công suất phát điện lên 15 MW (công suất thiết kế 20 MW). Tuy nhiên, điện đang thiếu trầm trọng, kể cả khi lắp đặt thêm năm tổ máy nêu trên vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu hiện tại.

Những yếu kém nêu trên một phần do nguyên nhân khách quan như, Phú Quốc xa đất liền, ảnh hưởng gió bão, nguồn nguyên liệu vật tư cho xây dựng phần lớn phải nhập về, giá cả vật tư nhiên liệu biến động… Tuy nhiên nguyên nhân chủ yếu vẫn là do năng lực tổ chức thực hiện của các ngành, các cấp, các chủ đầu tư và Ban Quản lý ÐTPT đảo Phú Quốc còn hạn chế; sự phối hợp giữa Ban Quản lý ÐTPT đảo Phú Quốc với các ngành, tỉnh, huyện Phú Quốc và các nhà đầu tư chưa được chặt chẽ; khâu mời gọi, tuyển chọn nhà thầu thi công các công trình hạ tầng chưa được chú trọng đúng mức, dẫn đến nhiều gói thầu nhà thầu không đủ năng lực để thực hiện hoặc thi công cầm chừng, kéo dài; một số chính sách đầu tư chưa nhất quán, quy trình thủ tục đầu tư chưa được cụ thể, rõ ràng nên còn lúng túng trong tổ chức thực hiện cho cả các cơ quan quản lý và nhà đầu tư.

ÐỂ tạo thuận lợi cho du khách và nhà đầu tư đến tham quan, làm việc tại Phú Quốc, theo Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Bùi Ngọc Sương: Trước tiên, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải và Tổng công ty Hàng không Việt Nam cần tăng thêm chuyến bay tuyến TP Hồ Chí Minh – Phú Quốc và Phú Quốc – Rạch Giá; đồng thời mở thêm tuyến bay Cần Thơ – Phú Quốc.

Thứ hai, các bộ, ngành khẩn trương hoàn thành việc đầu tư nguồn cung cấp điện cho Phú Quốc; Bộ Công thương xem xét dự án đầu tư Tổ hợp phong điện, nếu dự án này khả thi, giá điện chấp nhận được thì bổ sung vào quy hoạch và ưu tiên triển khai đầu tư dự án này; riêng dự án nhiệt điện than, đề nghị xem xét, đánh giá kỹ về mặt tác động môi trường, vì dư luận trong nhân dân và các nhà đầu tư trên đảo Phú Quốc tỏ ra lo lắng, chưa yên tâm về môi trường đối với dự án này.

Thứ ba, Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Ðầu tư ưu tiên xem xét, bố trí vốn ODA cho các dự án đầu tư hạ tầng trên đảo Phú Quốc, nhất là xử lý rác thải, nước thải, bảo vệ môi trường, bảo vệ phát triển rừng, cấp nước sạch, giao thông, kết cấu hạ tầng đô thị.

Thứ tư, xem xét cho toàn đảo Phú Quốc là khu phi thuế quan, để đẩy mạnh phát triển du lịch mua sắm, từng bước tạo cho Phú Quốc trở thành trung tâm du lịch mua sắm của khu vực; có chính sách đặc biệt về đào tạo và thu hút nguồn nhân lực cho Phú Quốc trong thời gian tới.

Thứ năm, kiến nghị Chính phủ thành lập một tổ giúp việc gồm các chuyên gia của Trung ương và địa phương tiến hành rà soát, sửa đổi cơ chế chính sách cho Phú Quốc theo hướng cơ chế đặc biệt, ưu đãi cao nhất có thể được, thông thoáng, mạnh dạn phân cấp, ủy quyền và cụ thể, rõ ràng để đẩy mạnh thu hút đầu tư và tạo được bước đột phá trong lãnh đạo, quản lý, điều hành phát triển đảo.