Biệt thự gốc cây một thể nghiệm sáng tạo

tại thành phố ðà lạt có một nơi hấp dẫn khách du lịch người nước ngoài, đó là khu “biệt thự hằng nga” của nữ kiến trúc sư ðặng việt nga, mà người dân ðà lạt gọi là “khu nhà quái dị”, nằm tại số 3 đường huỳnh thúc kháng, cách hồ xuân hương về phía tây nam chừng 1km…

khi đi tham quan “khu nhà quái dị” (còn có tên “the crazy house”), tôi hỏi một số khách du lịch người úc, pháp, ðài loan, malaysia về cảm nghĩ của họ đối với lối kiến trúc “khu nhà quái dị”, họ đều trả lời là rất mới lạ và thích thú. và cho biết thêm, “khu nhà quái dị” của ðà lạt đã được một số công ty du lịch nước ngoài quảng bá rộng rãi. chẳng hạn như sách hướng dẫn du lịch le guide du routarl viet nam của pháp năm 1995-1996, viết: “nhà nghỉ hằng nga là khách sạn khác thường nhất, hoang tưởng nhất ở việt nam, nếu không nói là cả vùng đông nam châu á. ðây là nơi tuyệt diệu mà bạn không thể không đến thăm cho dù không ngủ đêm ở đó. ðó là ngôi nhà do bà ðặng việt nga sáng tạo ra. bà thiết kế khu vườn như một bảo tàng thiên nhiên huyền ảo. nơi cổng vào, một con hươu cao cổ bằng bê tông đứng nhìn một gốc cây (cũng bằng bê tông) với những căn phòng cách điệu đặt trong lòng. trên ngọn cây bà mở một quầy rượu, người ngồi có thể nhìn bao quát xung quanh. dưới tán cây là phòng ở của chúa sơn lâm với rèm cửa mầu hồng. cạnh đấy là đường huỳnh thúc kháng, ðà lạt. ngôi nhà hạnh phúc, kiến trúc bằng gỗ, dành cho cặp vợ chồng đi hưởng tuần trăng mật. khắp đó đây trong vườn là những công trình kiến trúc mộc mạc theo phong cách của schtroumphi, những chú lùn, những mẫu hình thực vật, những gốc nấm khổng lồ. người ta có cảm tưởng như đang đứng trước những công trình kiến trúc theo trường phái california khắc chế mọi hình thức khuôn phép. người ta khám phá ở ngôi nhà nghỉ khó tưởng tượng này một khu bảo tàng lộ thiên của nghệ thuật hiện đại”. hoặc như cuốn sách hướng dẫn tới các điểm du lịch mới nhất trên thế giới the adventurous, up-to-the minute guide to the world’s netwest tourist destination vietnam california của hoa kỳ, viết: “ðây là khách sạn có kiểu kiến trúc khác thường nhất. người thiết kế nên toà nhà hình tháp với mặt tường như đang tan chảy ra giống như lớp đá phủ trên mặt mộc tinh này là bà ðặng việt nga (người có thể coi như là hoá thân của salvador dali ở ðông nam á). nơi đây như toát ra thế giới của disneyland. tuy nhiên các phòng ngủ đều rộng rãi và được trang trí giống như các hang động. có những khoảng sân với ánh sáng lãng mạng, thơ mộng cho đôi lứa đi hưởng tuần trăng mật”.

biệt thự gốc cây số 2

“khu nhà quái dị” của nữ kiến trúc sư ðặng việt nga rộng chừng 2000 m2, có đầy đủ cảnh vật thưởng ngoạn. về cảnh quan: có núi đắp, cây cổ thụ, suối nhân tạo, vườn cây, ao cá, chuồng thú, lồng chim, đường đi dạo, quầy bán tranh. về công trình: có ba biệt thự khách sạn gốc cây đại ngàn, với 11 phòng nghỉ và 16 giường đôi; một nhà rông lớn chưng bày hiện vật các dân tộc tây nguyên và một nhà rông nhỏ dành cho cặp vợ chồng trẻ đi hưởng tuần trăng mật; một ngôi nhà sinh hoạt đa năng kết hợp với vườn trên núi. nhưng, nổi bật nhất trong tổng thể không gian kiến trúc “khu nhà quái dị” chính là ba công trình biệt thự gốc cây.ðó là ba điểm nhấn kiến trúc, ba hình ảnh giả tưởng thiên nhiên đặc sắc nhất mô phỏng rừng cây đại ngàn  tây nguyên.

biệt thự gốc cây số 3

hiện nay, chưa có công trình nghiên cứu nào của giới chuyên môn đánh giá nghệ thuật kiến  trúc “khu nhà quái dị”, mà chỉ có những ý kiến nhận xét lẻ tẻ. về phương diện nghệ thuật, hầu hết những người nước ngoài đến tham quan ðà lạt đều cho rằng  “khu nhà quái dị” của bà ðặng việt nga có giá trị giải trí và bồi bổ tâm hồn không kém gì “một câu chuyện cổ tích huyền ảo”. 

khi vào thăm “khu nhà quái dị”, ta cũng cảm nhận được những điều như tác giả tự bạch: “trong vòng cuối thế kỷ trước trở lại đây ở việt nam cũng như ở nhiều nơi trên thế giới, thiên nhiên và môi trường đã bị tàn phá quá nhiều. và con người đang phải trả giá. bằng tiếng nói của kiến trúc, tôi muốn đưa con người trở về với thiên nhiên, gần gũi và yêu mến thiên nhiên chứ không phải tận dụng và huỷ diệt thiên nhiên”.

cổng vào “khu nhà quái dị” tại số 3, huỳnh thúc kháng. tp đà lạt

nữ kiến trúc sư ðặng việt nga khi tạo ra “khu nhà quái dị” đã mong muốn nhân loại gần gũi thiên nhiên, yêu mến thiên nhiên, bảo vệ thiên nhiên. và bà đã phá vỡ khuôn phép chủ nghĩa công năng, thả tâm hồn sáng tạo bay bổng theo cung bậc sắc thái thiên nhiên, nhịp điệu tự nhiên. bà hy vọng khi những người khách du lịch đến tham quan, lưu trú ở “khu nhà quái dị” sẽ giúp bà chuyển tải thông điệp đó đến với cộng đồng nhân loại.

biệt thự gốc cây số 1

và có lẽ, mong muốn của kiến trúc sư  ðặng việt nga đã được toại nguyện. vì không có ai đến tham quan, lưu trú tại “khu nhà quái di” lại không đồng tình với ý tưởng bảo vệ thiên nhiên của bà, đúng như lời nhắn nhủ của thi hào tố hữu khi ông đến thăm “khu nhà quái dị” ngày 5/8/2001

giá trị đích thực của nghệ thuật kiến trúc “khu nhà quái dị” chính là hình tuợng biểu cảm độc đáo mang ý nghĩa cuộc sống và tư tưởng thời đại, đặc trưng của chủ nghĩa biểu hiện, giống như nghệ thuật kiến trúc “nhà thờ sagrada familia”