|
nằm cách wallington 20 dặm về phía bắc, hẻm núi nine mile dài gần 60km, thuộc các đại hạt carbon và duchesne ở đông utah, miền nam nước mỹ, được coi là “ bảo tàng nghệ thuật trên đá ngoài trời” lớn nhất thế giới với khoảng 10.000 bức tranh khắc trên đá của người châu mỹ bản địa từ hàng nghìn năm trước đây. hầu hết các tác phẩm đều được sáng tạo bởi nền văn hoá fremont và người ute từ xa xưa.
phần lớn hẻm núi nine mile vẫn còn nguyên thuỷ như nhiều thế kỷ trước và các hình khắc vẫn trong tình trạng tốt. những tác phẩm nghệ thuật trên đá, những túp lều và những kho chứa thóc được người fremont sáng tác trên một diện tích rộng và với số lượng lớn đã khiến cho hẻm núi nine mile trở thành điểm đến của các nhà khảo cổ và du khách từ khắp nơi trên thế giới.
ở đây, đa phần là các hình khắc trên đá tấm lớn, nằm rải rác ở các mặt bằng nơi sàn hẻm núi tít trên cao, ở các đỉnh nhọn và các đỉnh núi bằng. những công trình này đều được kiến tạo do bàn tay người fremont, có mặt ở nine mile khoảng năm 950-1250 sau công nguyên. các nhà nghiên cứu đã xác định được hàng trăm hầm nhà, các túp lều tạc vào vách đá, các kho chứa thóc lúa và cả nhiều chữ tượng hình cũng được sơn vẽ, chạm khắc ở đây.
một số nơi trong hẻm có các biểu tượng với các mô tả và hình vẽ không xác định được và đã trở thành đề tài hấp dẫn đối với các chuyên gia dịch thuật ngày nay.
không giống như các nền văn hóa săn bắn hái lượm xung quanh, người fremont đã biết làm nông nghiệp, trông ngô và bí ở hẻm núi. các đồ gốm thủ công nho nhỏ được tìm thấy ở hẻm núi nine mile cho thấy người fremont đã biết nấu chín thức ăn và hạt đậu không phải là thành phần quan trọng duy nhất trong khẩu phần ăn của người dân địa phương thời đó.
vào thế kỷ xvi, tổ tiên người utah đã đến sinh sống tại vùng hẻm núi này. họ bổ sung thêm vào các tác phẩm nghệ thuật đã khắc trên đá từ trước, nhưng lại theo phong cách riêng của họ. chẳng hạn như rất nhiều cảnh mô tả những người thợ săn utah trên lưng ngựa, có niên đại khoảng những năm 1800.
trong vài năm gần đây, do phát hiện lớp trầm tích khí ga dưới lòng cao nguyên tavaputs, đã xuất hiện từng dòng người cùng những chiếc xe tải công nghiệp tràn vào khai thác khí ga đi qua con đường trong hẻm núi. điều này khiến các nhà bảo tồn địa phương lo ngại có thể các bức tranh khắc, vẽ cổ đại trên đá ở đây sẽ bị giao thông công nghiệp phá hủy. họ đang tìm giải pháp để cân bằng việc khai thác năng lượng ở khu vực hẻm núi với việc bảo tồn các giá trị văn hoá nghệ thuật nơi đây./.
hẻm núi nine mile (9 dặm) ở utah, mỹ được biết đến là bảo tàng nghệ thuật ngoài trời lớn nhất thế giới, nhờ vào khoảng 10.000 bức khắc trên đá của người châu mỹ bản địa hàng nghìn năm trước đây. tranh cãi đang nổ ra giữa các nhà bảo tồn và chính phủ về việc thăm dò và khai thác khí tự nhiên ở vùng đất này.
|
Bài viết liên quan
