Lạc vào “bát quái trận”

thị trường thiết bị điện giống như một trận đồ bát quái, người tiêu dùng rất dễ đi lạc. có quá nhiều nhãn hiệu, công dụng, cách sử dụng… khác nhau cho thiết bị điện

an toàn là trên hết

nếu bạn không chịu khó gắn aptomat thì có khả năng vào một ngày “xấu trời” bạn có thể phải thay mới chiếc ti vi thân yêu khi hệ thống điện nhà bạn bị quá tải. trên thị trường hiện có một số loại aptomat phổ biến thường được gọi là cb (circuit breaker), mcb (miniature circuit breake) hoặc mccb (molded case circuit breaker).

tuỳ vào mục đích sử dụng và hệ thống điện trong nhà mà chọn lựa giữa việc gắn cb, mcb hoặc mccb. thông thường, các căn nhà được gắn cb, còn mcb hay còn gọi là “cb tép” được sử dụng khi trang bị nhiều cb trên cùng một tầng. riêng mccb (aptomat khối) được trang bị cho các hệ thống điện dưới 1.000a.

việc chọn lựa cb nên giao cho thợ điện hoặc những ai có kiến thức về điện gia dụng. nếu chọn sai, có thể xảy ra sự cố chạm chập hoặc cb cứ nhảy liên hồi (chọn dòng điện định mức sai). việc chọn dòng điện định mức quá cao (ví dụ 50a thay vì 30a) cho chắc ăn cũng không nên vì lãng phí (giá cao hơn).

theo lời khuyên của các chuyên gia thiết kế điện gia dụng, những thiết bị điện quan trọng cần trang bị một cb.

việc gắn nhiều thiết bị vào cùng một cb sẽ dẫn đến tình trạng cb không nhảy hoặc nhảy lung tung khi sử dụng ấm điện, bàn ủi… trong trường hợp không thể gắn riêng cb cho nhiều thiết bị, có thể chọn giải pháp gắn cầu chì cho các thiết bị này.

chuyện nhỏ điện nhà

nhóm dây điện, công tắc và ổ cắm điện cũng là những sản phẩm can lưu tâm về độ an toàn. cần chọn mua các công tắc và ổ cắm phù hợp với các thiết bị điện tử – điện gia dụng đã có sẵn ở nhà. nếu chọn sai dạng đầu cắm (hai chấu, ba chấu, chấu dẹp, chấu tròn…) sẽ không thể dùng chung ổ cắm và thiết bị được.

nếu ở nhà có trẻ con, cần chú ý chọn mua các ổ cắm điện đặc biệt chống trẻ em chọc phá. các ổ cắm này chỉ dẫn điện khi có hai đầu cắm chọc vào ổ cùng lúc; nếu chỉ có một đầu chọc vào sẽ không dẫn điện. nhờ có ổ cắm này, nếu trẻ con có lỡ tay chọc vào ổ cắm cũng không bị điện giật. một dạng ổ cắm khác có màng che bên trong, bạn chỉ có thể sử dụng khi cắm mạnh đầu cắm vào ổ.

ngoài ra, hạn chế việc cắm quá nhiều thiết bị vào cùng một ổ cắm. điều này dễ dẫn đến tình trạng quá tải, chạm chập tại ổ cắm điện… tốt nhất là chọn các ổ cắm điện có trang bị cầu chì; đặc biệt là các ổ cắm “lưu động”. đối với các thiết bị có giá trị cao, nên cắm trực tiếp vào đầu nguồn điện; không nên gắn qua trung gian ổ cắm “lưu động”.

dây dẫn điện cũng đóng vai trò quan trọng vì nó có thể trở thành nguyên nhân gây sự cố về điện. tuỳ vào quy mô hệ thống điện và thiết bị cụ thể để chọn kích cỡ dây dẫn điện. nếu chọn cỡ dây điện nhỏ quá, có thể dẫn đến sự cố đáng tiếc (quá tải).

chống điện giật

nó có thể xảy ra khi bạn đang thư giãn tắm nước nóng hoặc hát karaoke. thùng máy giặt, lò vi ba… cũng là những “sát thủ” về điện nếu có hiện tượng rò điện.

khi đó, chủ nhà cần trang bị thêm cầu dao chống điện giật elcb (earth leakage circuit breaker) hoặc rcd (residual current device). sau khi gắn các loại cầu dao này, bạn phải nhớ kiểm tra khả năng chống rò điện bằng cách bấm nút test. các cầu dao chống điện giật đều có “nút bấm thử” để giả định tình huống có rò điện.

các nhà sản xuất máy nước nóng thường gắn thêm cầu dao này để đảm bảo an toàn cho người sử dụng. tuy nhiên, chúng ta vẫn cần chú ý khi thi công đường dây điện trong phòng tắm. trong điều kiện tốt nhất, có thể không cần gắn ổ cắm điện trong phòng tắm vì có thể dẫn đến sự cố. nếu buộc phải gắn, bạn phải chọn các ổ cắm có độ an toàn cao và gắn ở những vị trí không bị nước tạt vào.

một điều cần lưu tâm đến khi thiết kế hệ thống điện nhà là giải pháp tiếp đất. nếu không có hệ thống tiếp đất, bạn có thể bị điện giật khi chạm vào các thiết bị điện tử – điện gia dụng đang bị rò điện. trường hợp hát karaoke mà bị điện giật cũng là một sự cố rò điện thường gặp.

hiện nay, trên thị trường có bày bán các loại cầu dao tự động có khả năng chống điện giật và quá tải. nên chọn mua các cầu dao sử dụng rờ-le điện từ nhằm gia tăng cấp độ an toàn. khi có tình huống quá tải, rờ-le sẽ tự động ngắt dòng điện vào thiết bị.

khi dòng điện rò lên đến 30ma hoặc nhỏ hơn 30ma, cầu dao chống điện giật sẽ ngắt điện. do đó, dòng điện khi chạy qua người chưa đủ gây nguy hiểm thì đã bị cb ngắt ngang.

bài: mai bảo
ảnh: hồng thái