tto – nằm trên một quả đồi thoai thoải nhìn ra thành phố vicenza (phía bắc nước ý) là những tòa nhà hoàn hảo nhất được thiết kế bởi vị kiến trúc sư có sức ảnh hưởng lớn nhất nền văn minh châu âu – andrea palladio.
 |
| biệt thự almerico capra valmarana – ảnh: flickr |
thành phố vicenza và những biệt thự do kiến trúc sư andrea palladio thiết kế đã được unesco công nhận là điểm di sản thế giới năm 1994.
 |
|
sinh ngày 30-11-1508 ở thành phố padua, kiến trúc sư andrea palladio đã trở thành người có ảnh hưởng nhất trong lịch sử kiến trúc châu âu – ảnh: nndb |
biệt thự almerico capra valmarana (còn có tên là la rotonda) trông giống một ngôi đền với mái cổng, những cây cột và mái vòm. almerico capra valmarana là nơi được du khách đến thăm nhiều nhất trong số 19 ngôi biệt thự còn lại của palladio nằm rải rác trên khắp vùng đồng quê xung quanh thành phố vicenza và những tỉnh lân cận.
những con phố đi bộ của thành phố vicenza là nơi tốt nhất để bạn có thể nhìn thấy những ý tưởng của người thợ xây đá đã biến thành những tòa nhà khắp châu âu, nga và mỹ như thế nào.
palladio có thể vẫn chỉ là một người thợ xây đá nếu không có bá tước gian giorgio trissino (nhà thơ, nhà viết kịch, nhà ngoại giao, nhà ngữ pháp người ý thời phục hưng). ông may mắn được tham gia tu sửa biệt thự trissino trettenero của trissino. đó là ngôi nhà đầu tiên ở thành phố vicenza được thiết kế theo phong cách cổ điển thời phục hưng, và trissino đã trở thành người bảo trợ, cố vấn dày dạn kinh nghiệm của palladio. ông đã đưa palladio tới rome và giới thiệu với những khách hàng tương lai cũng như cơ hội được nghiên cứu những tòa nhà cổ điển.
 |
| tòa nhà palazzo della ragione – ảnh: sitiunesc |
những kinh nghiệm này đã giúp palladio có được sự tin tưởng bước đầu của công chúng, đó là việc trùng tu tòa thị chính palazzo della ragione ở thành phố padua. tòa nhà này thể hiện điểm đặc trưng trong phương pháp thiết kế của palladio, đó là tính thực tiễn với một hệ thống mái che giúp mọi người có thể đi bộ qua các cửa hàng.
nhưng tòa nhà mà bất cứ ai đến vicenza đều phải tới thăm chính là teatro olimpico (olympic theatre) ở trung tâm thương mại piazza matteotti, nhà hát thời phục hưng duy nhất còn sót lại của thành phố này. palladio đã áp dụng những hiểu biết của ông về những nhà hát rome cổ đại khi xây dựng tòa nhà và thính phòng hình bán nguyệt. cũng như các tòa nhà đang xây dở khác do sự ra đi của palladio năm 1580, nhà hát đã được kiến trúc sư vincenzo scamozzi hoàn thành.
 |
| bên trong nhà hát teatro olimpico – ảnh: italianvisits |
rời khu vực nhà hát, bên kia phố là cung điện palazzo chiericati với hàng cột đôi vô cùng ấn tượng, nơi đã trở thành bảo tàng thành phố năm 1885. kỳ lạ là palazzo chiericati lại làm người ta nhớ đến west wycombe park (hạt buckinghamshire, nước anh), ngôi nhà nông thôn mô phỏng kiến trúc của cung điện này.
nhưng phiên bản đặc biệt nhất của palazzo chiericati lại là ngôi nhà của gia đình thiene, palazzo thiene, được xây dựng từ năm 1542-1560. mặc dù ngày nay nhiều khu vực của ngôi nhà là các văn phòng, nhưng khách tham quan vẫn có thể thăm các phòng chính có treo những bức bích họa, còn gác mái và hầm rượu vừa được biến thành một phòng trưng bày nghệ thuật và bảo tàng tiền xu.
 |
| cung điện palazzo chiericati – ảnh: italian-architecture |
nơi tuyệt nhất để người ta chiêm ngưỡng vẻ đẹp và tính thực tiễn của những công trình của palladio là bờ phía bắc của vùng đồng bằng veneto. phía đông của thị trấn asolo có barbaro di maser, biệt thự được trang trí hào phóng nhất miền bắc ý, với bộ tranh bích họa lớn nhất của họa sĩ paolo veronese.
biệt thự màu vàng nhạt được xây dựng cuối những năm 1550 này đối xứng một cách vô cùng hoàn hảo. nhưng điều đáng nói là biệt thự palladio vẫn còn được quản lý như một tài sản nông nghiệp duy nhất. từ bancông tòa nhà trung tâm có thể nhìn ra vườn nho và đài phun nước là nơi các xe ngựa dừng lại cho ngựa uống nước trong khi những người chủ của chúng chiêm ngưỡng công trình của palladio. phía dưới là con đường có trồng cây hai bên. nông trại cũng sản xuất dầu ôliu và lúa mì.
palladio rất quan tâm đến những chi tiết thực tiễn như việc chuyển nước từ đài phun nước vào bếp để rửa ráy, từ đó cho chảy ra vườn để tưới cây.
kiến trúc sư lord burlington đã mua những bản thiết kế đầu tiên của palladio khi ông đến thăm biệt thự barbaro di maser năm 1719, sau đó ông dùng chúng để minh họa cho những tác phẩm truyền bá ý tưởng của palladio. lord burlington cũng mua bộ sưu tập những bản thiết kế của palladio từ kiến trúc sư người anh inigo jones. phần lớn bộ sưu tập này hiện đang được viện kiến trúc sư hoàng gia anh (royal institute of british architects) lưu giữ.
 |
| biệt thự barbaro di maser – ảnh: runmode |
gần thành phố vicenza có biệt thự godi nằm ở vị trí nổi bật nhất, được xây cuối những năm 1530. công trình hoàn thành đầu tiên của palladio này nằm trên một mũi núi của làng lonedo. nhìn bề ngoài đó chỉ là một tòa nhà đơn sơ nhưng người ta sẽ thấy hoàn toàn khác khi bước lên hành lang ngoài có cửa vòm và vào trong một dãy nối tiếp nhau chín căn phòng có bích họa trên tường.
godi được sắp xếp như những biệt thự đồng quê khác của palladio với bếp, hầm rượu phía dưới, kho thóc phía trên.
 |
| biệt thự godi – ảnh: wikimedia |
một biệt thự khác là emo, nằm về phía đông nam biệt thự godi. sau khi được một gia đình sở hữu trong suốt 440 năm, nó đã được một ngân hàng mua lại để mở cửa đón khách tham quan. con đường trồng cây dương trải dài hai bên hành lang ngoài. phía trong biệt thự là một “cuộc nổi loạn” của màu sắc, với những bức bích họa của họa sĩ giambattista zelotti, thể hiện các chủ đề có tính chất biểu tượng, thần thoại và chiến tranh.
 |
|
biệt thự emo – ảnh: flickr |
phong cách kiến trúc của palladio có được sức ảnh hưởng lớn như vậy phần nhiều là nhờ kiến trúc sư inigo jones và lord burlington, nhưng danh tiếng của ông được lan rộng còn nhờ vào giacomo leoni – kiến trúc sư venice đã dịch tác phẩm the four books of architecture của ông sang tiếng anh.
