Chiến lược phát triển của VICEM 2010 – 2020: Tạo lập một ngành công nghiệp cốt lõi

năm 2010: bắt đầu thừa xi măng

năm 2008 tiêu thụ xi măng (xm) toàn ngành khoảng 39,7 – 41 triệu tấn. trên cơ sở sản lượng xm tiêu thụ năm 2008, bộ xây dựng tính toán nhu cầu tiêu thụ xm năm 2009 toàn ngành khoảng 44 – 45,5 triệu tấn, trong đó tcty công nghiệp xi măng việt nam (vicem) 17,0 – 17,5 triệu tấn; các đơn vị liên doanh 13 – 13,5 triệu tấn; xm lò đứng, trạm nghiền và địa phương 14  – 14,5 triệu tấn.

thực tế cho thấy, năm 2008 cả nước có 10 nhà máy xm hoàn thành xây lắp và đưa vào sản xuất với công suất 11,93 triệu tấn. năm 2009 sẽ hoàn thành xây lắp và đưa vào sản xuất 18 dự án xm với tổng công suất 20,47 triệu tấn. với số dự án dự kiến hoàn thành năm 2009 như vậy, bộ xây dựng khẳng định, năm 2009 khả năng sản xuất hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ, chắc chắn không có hiện tượng thiếu về nguồn. từ năm 2010 trở đi một số dự án mới đang xây dựng sẽ tiếp tục hoàn thành và đưa vào hoạt động nên không phải nhập khẩu clinker và có dư thừa một phần để xuất khẩu. cứ theo đà phát triển như hiện nay, dự báo đến năm 2020 việt nam sẽ có khoảng 115 triệu tấn xm, nếu tiêu thụ bình quân mỗi người 1 tấn xm/năm (như trung quốc) thì với 80 triệu dân việt nam vẫn thừa khoảng 30 – 35 triệu tấn xm. do vậy ngay từ bây giờ việc xúc tiến sớm việc tìm kiếm thị trường xuất khẩu để đảm bảo sản xuất ổn định là bước đi không thể chậm trễ. tuy nhiên, ngành công nghiệp sản xuất xm trên thế giới chủ yếu là phục vụ nhu cầu tiêu thụ trong nước mà ít tính đến xuất khẩu bởi chi phí vận tải cao. vì thế, bài toán xuất khẩu xm cũng cần được xem xét một cách thận trọng. việt nam đang có các dự án đường cao tốc, nếu chúng ta thay thế phần nhập khẩu nhựa đường bằng xm như trung quốc đã làm thì việc “ích nước, lợi nhà” sẽ rất rõ. 

xây dựng vicem trở thành thương hiệu số 1

ông lê văn chung, chủ tịch hđqt vicem cho biết, mục tiêu của tcty là phát triển thành một ngành công nghiệp vững mạnh, có số lượng cty tham gia đông, mạnh. lợi thế trong tương lai của vicem sẽ mất nếu không xây dựng thành một ngành công nghiệp cốt lõi.

nếu như trước đây ngành xm phát triển theo hướng nhà nước đầu tư toàn bộ, và thị trường chiếm 100%, thì nay xu hướng này giảm dần và thị phần của vicem còn khoảng 40%.

ông chung cũng chỉ ra rằng, thị phần giảm thì vai trò của vicem cũng sẽ mất dần. trong khi đó, chúng ta xác định đây là một ngành công nghiệp mũi nhọn trong nước và khu vực. trước thực tế này, theo yêu cầu của chính phủ, tcty đang hướng mạnh đầu tư phát triển các nhà máy xm, tăng thêm công suất khoảng 10 triệu tấn, đồng thời phối hợp với các liên danh để làm cho tốt công tác bình ổn thị trường.

thế nhưng, việc đầu tư một nhà máy xm lại cần nguồn vốn rất lớn, trong giai đoạn kinh tế khó khăn như hiện nay lại càng là một thách thức đối với tcty cùng các đơn vị thành viên…

trong khi đó, yêu cầu đặt ra cho sự phát triển của vicem là: củng cố thị phần trong nước; nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường asean; đầu tư, lấy thị phần phải hiệu quả và có lợi nhuận sẽ là một yêu cầu hết sức khó khăn… khi mà tình hình kinh tế đang ở chiều hướng không thuận.

trước thực tế như vậy, chiến lược mà vicem đặt ra cho giai đoạn 2010 -2020 là:

thứ nhất, xác định sản xuất xi măng là chủ chốt và chỉ đa dạng hoá những ngành nghề liên quan đến ngành xm là chính. tập trung đầu tư ngành công nghiệp xm, sau đó ưu tiên ngành gần xm như bê tông trộn sẵn và các ngành cốt liệu (sản phẩm sau xm). tiếp tục đầu tư xây dựng mới và đổi mới công nghệ để duy trì và phát triển, nâng cao chất lượng, mẫu mã, số lượng mặt hàng xm là sản phẩm chính của tcty, đồng thời tập trung nghiên cứu để đầu tư và hợp tác đầu tư sản xuất các mặt hàng vlxd mới phù hợp với quy hoạch, chiến lược phát triển vlxd đã được thủ tướng chính phủ phê duyệt.

thứ hai, thực hiện cam kết đối với cổ đông là nỗ lực thỏa mãn các cổ đông lớn cũng như các cổ đông nhỏ, phấn đấu đạt tỷ suất lợi nhuận tối ưu/vốn đầu tư; vicem thực hiện các nghĩa vụ với nhà nước nhưng vẫn bảo đảm quyền lợi của các cổ đông. tránh tình trạng cho rằng cty nhà nước nên chỉ phục vụ nhà nước mà không quan tâm đến lợi nhuận của cổ đông…

thứ ba, xây dựng vicem trở thành một thương hiệu được lựa chọn số 1 trong ngành công nghiệp xm, chỉ cung cấp các sản phẩm chất lượng và dịch vụ vượt trội, tập trung tư vấn đào tạo công nhân kỹ thuật ngành xm và trên lĩnh vực tài chính sẽ rút dần các ngành kinh doanh không chủ chốt như bao bì. bên cạnh đó, các dự án đầu tư mới phải đảm bảo hiệu quả kinh tế – xã hội, sản phẩm có sức cạnh tranh cao trong điều kiện hội nhập kinh tế khu vực và thế giới; sử dụng hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường.

để thực hiện được điều này, vicem sẽ phải huy động tối đa các nguồn vốn trong nước để đầu tư. đa dạng hoá phương thức huy động vốn, kể cả hình thức đầu tư để các thành phần kinh tế cùng tham gia đầu tư sản xuất xm. tập trung triển khai thực hiện cổ phần hoá để tận dụng năng lực toàn xã hội.

thứ tư, chú ý xây dựng đội ngũ nhân viên tinh nhuệ, tạo dựng vicem thành một môi trường cho sự phát triển bằng cách tạo cơ hội cho sự phát triển và thành đạt của người lao động. tuy nhiên, để làm được điều này, theo ông chung, chính phủ cần giao quyền phân phối tiền lương, thưởng cho hđqt quyết định. tất cả vì mục tiêu xây dựng một vicem thống nhất, tạo dựng vị trí số 1 cho thương hiệu này.

một trở ngại không nhỏ của vicem trong tiến trình phát triển là sau khi cph, nhiều đơn vị muốn tách ra hoạt động độc lập. chính suy nghĩ đó đã làm cho sự lớn mạnh của vicem bị tổn thương. văn hóa dn là hết sức quan trọng, phải có sự thống nhất trong đa dạng. đơn cử như vấn đề bình ổn thị trường, thực hiện nghĩa vụ với nhà nước, nếu không có sự thống nhất, không có một sự chỉ đạo xuyên suốt, thống nhất trong các thành viên thì khó có thể thực hiện được nhiệm vụ này và mang lại lợi ích lớn cho xã hội.

ông chung cho rằng, cph không có nghĩa là biến mỗi đơn vị thành một chủ thể không liên kết. phải thống nhất về thị trường, giá cả, mục tiêu phát triển. vì thế, trong thời gian tới vicem sẽ sắp xếp lại một số ngành nghề, thực hiện tái cấu trúc lại một số doanh nghiệp cho đồng bộ với chiến lược chung.

với tốc độ xây dựng các nhà máy xm như hiện nay, dự báo nguồn cung trong thập kỷ tới sẽ thừa. do vậy, thời gian tới, chiếm lĩnh thị trường cho sản phẩm xm vicem và tìm hướng xuất khẩu cho mặt hàng này là mục tiêu sống còn cần được đặc biệt quan tâm.