Câu chuyện bắt đầu từ năm 1995, cù lao ấp Doi (phường 15, quận Gò Vấp, Tp HCM) rộng gần 40 ha được quy hoạch làm công viên cây xanh. Tuy nhiên, quy hoạch xong rồi để đó vì chính quyền địa phương tìm mãi không ra nhà đầu tư. Dự án công viên cứ thế ung dung nằm trên giấy cho đến tận ngày nay. Hậu quả là hàng trăm hộ dân ở đây có nhu cầu xây cất nhà đều không được giải quyết.
Đi hết đường Thống Nhất, phía ngoài là mặt tiền đường trải nhựa phẳng lỳ, nhà cửa san sát nhau; nhưng qua khỏi một chiếc cầu, rẽ vào ấp Doi là cảnh tượng hoàn toàn khác hẳn. Ở đây không hề có đường nội bộ, người dân phải leo lên bờ ruộng tìm lối đi. Xung quanh có nơi là ao rau muống, có chỗ ruộng lúa. Nhiều khoảnh đất trống chỉ còn lác đác xóm nhà lá và tôn cũ kỹ xen kẽ với các đống gạch đổ nát của những ngôi nhà xây “lụi” bị cưỡng chế.
 |
| Đống đổ nát đã sập sau đợt cưỡng chế cách đây vài tháng tại ấp Doi. Ảnh: Vũ Lê. |
Một người dân ở ấp Doi tiết lộ, nhiều hộ gia đình bức bách về chỗ ở đã dùng chiêu cất nhà chòi bằng lá tạm bợ bên ngoài rồi lén lút xây gạch bên trong, nhưng rốt cuộc vẫn bị cưỡng chế.
Chủ hộ vừa bị giải tỏa cách đây vài tháng, chị Nguyễn Thị Mai, bộc bạch, năm 2007 chị theo anh trai vào Sài Gòn lập nghiệp, ky cóp được 70 triệu đồng mua miếng đất 70 m2. Gần đây chị dựng một căn nhà tạm, song ở chưa nóng chỗ thì phường đưa lực lượng xuống giải tỏa.
“Hôm cưỡng chế tháo dỡ, con tôi mới được 2 tháng tuổi. Mặc dù hai mẹ con khóc lóc năn nỉ đợi đến khi con tôi khỏe mạnh hãy giải tỏa, nhưng cuối cùng nhà vẫn bị cưa sập”, chị Mai nghẹn ngào kể lại.
Không có tiền thuê nhà, lại phải nuôi con nhỏ, hiện chị Mai cùng với 4 gia đình nữa sống trong một căn nhà lá đã cất từ năm 1975 cũng thuộc ấp Doi. Tất cả 5 hộ gia đình chen chúc nhau thuê căn nhà lá ở tạm, hư đến đâu sửa lại ở đến đó. Khoảng ngăn các gian phòng ọp ẹp này chỉ đơn giản là những bức màn.
Cùng thời điểm với căn nhà lá bị sập của chị Mai, ngôi nhà xây kiên cố nhưng trái phép của anh Thanh cũng bị cưỡng chế. Mặc dù khổ chủ đã làm đơn xin cứu xét gửi lên UBND phường và cam kết sẽ tháo dỡ khi cần xây dựng dự án nhưng vẫn không cứu vãn được tình thế. “Lãnh đạo phường khăng khăng rằng nhà xây dựng trái phép là phải cưỡng chế”, anh Thanh buồn bã nói.
trên thực tế, nhiều gia đình thiếu hiểu biết hoặc “túng quá làm liều”, vì đã lỡ mua đất ở đây, do bức xúc về nhà ở, đã làm đơn cứu xét cho được cất nhà tạm. Họ cũng cam kết khi nào có dự án, giải tỏa, sẽ tự nguyện di dời mà không cần đền bù, nhưng UBND phường đã không đồng ý.
 |
| Mỗi gia đình sẽ có 1 khoảng không gian vừa đủ kê giường và tủ, vách ngăn là những chiếc màn vải trong căn nhà lá xây trước năm 1975. Ảnh: Vũ Lê. |
Là người sống tại Gò Vấp gần 20 năm, ông Sơn, ngụ khu phố 8, phường 15, kể lại, từ năm 1975 cù lao ấp Doi được quy hoạch vào hợp tác xã, đến năm 1987 mọi người nhận được quyết định trả đất. Tuy nhiên đến năm 1995, nơi này lại tiếp tục được quy hoạch làm công viên cây xanh. Do dự án bị ế, không có nhà đầu tư, cộng thêm quy định cấm xây cất nhà cửa nên nơi này hoang sơ như vùng nông thôn.
Theo thông tin VnExpress.net thu thập được, vào năm 1995, UBND quận Gò Vấp đã quy hoạch khu vực ấp Doi làm công viên cây xanh. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, đến nay dự án đã được quy hoạch lại, chỉ để một phần làm công viên và một phần làm khu đô thị kiểu mẫu.
Một cán bộ phòng quản lý đô thị quận Gò Vấp giải thích, quận có chủ trương “đổi” khu đất trên lấy con đường Dương Quảng Hàm, dài 6,2 km, với số vốn đầu tư khoảng 6.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, cũng theo vị cán bộ này, hiện quy hoạch cụ thể của tuyến đường trên vẫn chưa có một kế hoạch cụ thể.
trước đây có một nhà đầ tư nước ngoài đã đặt vấn đề đầu tư vào dự án này. Tuy nhiên, khi quận Gò Vấp đặt vấn đề đổi dự án lấy đất, nhà đầy tư này đã lẳng lặng rút êm vì ngán gặm “xương”.
phó chủ tịch UBND quận Gò Vấp Nguyễn Hồng cho biết quận vẫn đang cố gắng tích cực tìm nhà đầu tư vào dự án này để sớm có kế hoạch di dời những hộ dân trong khu ấp Doi. Tuy nhiên, nếu từ nay đến năm 2010, quận vẫn không tìm được nhà đầu tư. Theo ông Hồng, nhiều khả năng dự án tại ấp Doi sẽ được xem xét, nếu phù hợp với kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2015-2020 vẫn tiếp tục duy trì quy hoạch cũ.
Mặc dù cảnh khốn cùng của người dân trong khu quy hoạch treo đã kéo dài năm này qua tháng nọ nhưng bài toán tháo gỡ duy nhất cho họ vẫn chỉ là điệp khúc “chờ đợi” và khó có một kịch bản khác sáng lạn hơn. Nhiều gia đình từ đời cha đến đời con đều nếm mật nằm gai sống chen chúc, chật chội vì quy hoạch “treo”, còn bóng nhà đầu tư vẫn biền biệt.
Vũ Lê