LTS: Trong khuôn khổ Hội nghị Đô thị toàn quốc 2009, Bộ XD đã tổ chức Hội thảo Đô thị Việt Nam – Quy hoạch và quản lý phát triển bền vững". Ngoài giới quy hoạch trong nước, hội thảo còn có sự góp mặt của chuyên gia Ngân hàng Thế giới, nhà quản lý đô thị miền Tây Trung Quốc. Theo dõi những hội nghị này, có thể thấy, vẫn là những dấu hỏi lớn dằng dai mấy chục năm qua về năng lực quản lý, phân chia trách nhiệm….
"Chúng ta đã thỏa hiệp, lùi bước"
"Thưa các nhà khoa học, tôi cũng đã là nhà khoa học, và tôi cũng đã dạy học, tôi hiểu là nói [người ta] không nghe đâu, không làm đâu, mà quyền lực trong tay là lãnh đạo. Bây giờ phải có cách nào thuyết phục. Hôm nay không nghe, ngày mai sẽ nghe." – Thứ trưởng Bộ Xây Dựng Nguyễn Đình Toàn phát biểu tại Hội thảo khoa học "Đô thị Việt Nam – Quy hoạch và quản lý phát triển bền vững".
"Không đâu tình trạng quản lý đô thị, thiết kế đô thị như ở ta. Từ các góc độ đều nhìn thấy sự lộn xộn. Khi lập quy hoạch, các nhà thiết kế chưa dám đương đầu với chủ đầu tư. Nhiều đồ án lập nên là để hợp thức hóa các ý tưởng xây dựng của lãnh đạo địa phương, do đó, thường xuyên có đề xuất điều chỉnh quy hoạch", ông Toàn nói thẳng.
Minh họa bằng câu chuyện của tỉnh Ninh Thuận, ông Toàn cho biết: Một tỉnh nghèo, dân ít, diện tích bé, mới có đồ án quy hoạch được duyệt tháng 2/2009, còn nóng hổi. Nhưng khi ông chủ tịch mới lên, lập tức thay đổi, lại làm tờ trình Bộ XD điều chỉnh quy hoạch. Ninh Thuận còn làm một điều chỉnh quy hoạch Kinh tế – xã hội với kinh phí đến 2 triệu USD.
 |
|
Thứ trưởng Nguyễn Đình Toàn |
Chưa dừng lại ở đó, thứ trưởng Toàn dẫn thêm một ví dụ khác. Làm việc với chủ tịch TP HCM Lê Hồng Quân và phó chủ tịch thường trực Nguyễn Thành Tài, báo cáo có 506 đồ án thiết kế QH chi tiết đã lập, nhưng việc thực hiện cực kì khó khăn. Khi hỏi đến chất lượng đồ án ra sao, phân cấp cho quận huyện làm cụ thể ra sao, công ty nào, thì không thấy có tên tuổi, đồ án chưa kịp xem.
Riêng với Hà Nội, thứ trưởng bộ Xây dựng cho rằng, khó khăn lớn nhất của Thủ đô là phải đối mặt với 744 dự án lổn nhổn đã được Hà Tây phê duyệt trước khi sáp nhập vào Hà Nội.
"Chúng ta đã lùi bước, thỏa hiệp, quá chiều chuộng Thành phố, chấp nhận nhiều dự án không hợp lý mà hiện nay chưa thực hiện." – Thứ trưởng quả quyết.
Chưa làm được những việc cơ bản
Trao đổi bên lề hội thảo, TS. Nguyễn Quang – Đại diện UN Habitat – Chương trình Định cư Con người Liên Hợp Quốc lưu ý, đặt vấn đề phát triển đô thị bền vững là ít nhất phải đối diện với 3 vấn đề thực tại:
Một là vấn đề của sự phát triển độ thị là dòng người chuyển từ nông thôn ra đô thị. Nhưng người đó làm thế nào để tiếp cận các dịch vụ để phát triển đô thị. Làm thế nào có được đô thị xanh, sạch, đẹp, bền vững mà người dân có khả năng chi trả.
Hai là, làm thế nào những thành phố có năng lực cạnh tranh với các TP khác trong khu vực trong vấn đề thu hút nguồn lực, đầu tư dài hạn, đem lại giá trị gia tăng và mang lại việc làm, thu nhập.
 |
|
TS. Nguyễn Quang |
Ba là, trong hiện trạng đô thị hiện nay xuất hiện những khu Phú Mỹ Hưng, Ciputra… bên cạnh đó vẫn có những khu ổ chuột, khu công nghiệp với hàng vạn người nghèo sống xung quanh. Làm thế nào để có một đô thị hài hòa?
Trả lời được ba câu hỏi đó là đề cập sát sườn các vấn đề của hệ thống đô thị. Nhưng tiếc rằng, Hội nghị đô thị VN lần này chưa thấy đặt ra thích đáng.
Ông Quang chỉ trích, ngay cả Bộ Xây dựng là cơ quan theo dõi về ngành xây dựng, nhưng xét về mặt quản lý ngành cũng còn hạn chế. Do đó, đặt vấn đề về phát triển đô thị vẫn nặng về xây dựng hạ tầng, chứ chưa nhìn nhận bằng cơ chế, giải pháp cụ thể của đô thị như xóa đói giảm nghèo hay các vấn đề khác liên quan đến an ninh đô thị.
 |
|
TS. Lê Trọng Bình |
"Bất cứ việc xây dựng đô thị nào cũng cần có tầm nhìn. Tầm nhìn là phải có thể trở thành hiện thực. Trong lịch sử, chúng ta đã vẽ những khu rất hay, nhưng không làm được", ông Quang chốt lại.
TS. Lê Trọng Bình – Trưởng Khoa Quản lý Đô Thị – Học viện Cán bộ Quản lý Xây dựng và Đô thị góp lời: Phương pháp quy hoạch của ta hiện nay là cắt chia các ngành với nhau. Ngành nào lo ngành đó. Mỗi ngành có quy hoạch riêng. Ông "đất đai" thì chia đất đai. Ngành xây dựng lo làm nhà. Ngành giao thông làm đường riêng. Nhưng về bản chất, quy hoạch phát triển đô thị là tổng hợp tất cả các ngành.
Vấn đề của chúng ta là ở chỗ đó. Bài toán đặt ra là làm thế nào để hợp nhất lại, thì thể chế không có. Kinh nghiệm và phương pháp mà các đại diện nước ngoài đặt ra ở một thế chế hoàn toàn khác, rất khó khăn để áp dụng hiệu quả.
Tác giả: Linh Thủy (Tuanvietnam.net)