Đồ án quy hoạch xây dựng TP.HCM đến năm 2025: Bao giờ ý tưởng thành hiện thực?

Theo định hướng tới năm 2025, Tp.HCM sẽ là vùng kinh tế trung tâm năng động của châu lục, là trung tâm thương mại, dịch vụ… mang tầm quốc tế. Vì vậy vấn đề hình thành một đại đô thị với đầy đủ chức năng bằng cách mở rộng Tp theo hướng đa trung tâm đã được ông Sigehisa Matsumura – chuyên gia quy hoạch cấp cao Cty Nikken Sekkei Ltd thể hiện trong Đồ án quy hoạch xây dựng đến năm 2025. Đồ án này đã được phê duyệt ngày 6/1/2010 cho thấy hướng đi cần thiết của Tp.HCM và sẽ là hướng để các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham khảo, quyết định cho việc đầu tư của mình trong tương lai.

Quy hoạch – bài toán đau đầu với Tp.HCM.

phát triển đô thị vệ tinh

Ông Sigehisa Matsumura phân tích, với diện tích 2.095kkm2, dân số hiện tại trên 7 triệu người, không bao lâu nữa Tp.HCM sẽ có số dân trên 10 triệu người. Đa phần diện tích đất có cao trình dưới 2m so với mực nước biển nên khi thủy triều cao đã gây ra ngập úng tại nhiều nơi. Do vậy, để Tp.HCM phát triển một cách bền vững thì phải hình thành các trung tâm đô thị mới đầy đủ chức năng. Theo đó, Tp sẽ gắn kết với 7 tỉnh (Tây Ninh, Bình phước, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Long An và Tiền Giang) với bán kính từ 150 – 200km để tạo thành vùng đô thị Tp.HCM. Đồng thời xây dựng các trung tâm và tiểu trung tâm khu vực, xác định lõi trung tâm gồm khu trung tâm hiện hữu và khu vực Chợ Lớn, KĐT Thủ Thiêm và khu Nam Sài Gòn.

Mô hình phát triển vùng Tp.HCM sẽ theo hình thức tập trung – đa cực. Vùng trung tâm (bán kính 30km) bao gồm: Đô thị hạt nhân Tp.HCM, các đô thị vệ tinh cách đô thị hạt  nhân 30km là Tp Biên Hòa và Tp Thủ Dầu Một, các đô thị vệ tinh phụ thuộc là ĐTM Nhơn trạch, Tam phước, Hiệp phước, Củ Chi, Đức Hòa, Long Thành, trảng Bom, An Lạc, Nhà Bè; Cần Giờ, Dĩ An – Thuận An cùng các đô thị vùng phụ cận là các đô thị loại III, IV ở phía ngoài vành đai 3 như Dầu Giây, Vĩnh Cửu, Tân Uyên, Bến Lức, Cần Giuộc… Đặc biệt, những vùng đất nằm trong quy hoạch vùng đều là những nơi có thổ nhưỡng tốt, có cốt nền cao hơn mực nước biển gần 2m. trừ khu trung tâm hiện hữu, nơi này, theo ông Sigehisa Matsumura, có thể xây đê kè để “sống chung với lũ” khi Tp phải đối mặt với mực nước biển dâng cao, còn nơi nào chưa đầu tư nhiều thì có thể thực hiện biện pháp di dời dân.

Để giải quyết tình trạng tắc nghẽn giao thông tại trung tâm Tp và các cửa ngõ vào Tp, quy hoạch đề cập tới việc cải tạo, nâng cấp các quốc lộ hướng tâm hiện tại. Xây dựng các đường cao tốc nối Tp.HCM – Vũng Tàu; Tp.HCM – Long Thành – Dầu Giây – Đà Lạt, Tp.HCM – Thủ Dầu Một – Chơn Thành, Tp.HCM – Mộc Bài, Tp.HCM – trung Lương – Cần Thơ, Tp.HCM – Nhơn trạch. Đồng thời cải tạo các tỉnh lộ hiện tại để hỗ trợ các quốc lộ hướng tâm; xây dựng tỉnh lộ 25C nối Nhơn trạch với cảng hàng không quốc tế Long Thành; kéo dài đường xuống cảng phước An, làm cầu qua sông Thị Vải để nối tuyến đường liên cảng Cái Mép – Thị Vải với đường cao tốc liên vùng phía Nam. Xây dựng các tuyến vành đai liên vùng, đảm bảo kết nối thuận tiện các không gian đô thị hạt nhân, không gian chức năng khác trong vùng, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong vùng.

Các bến trung chuyển hàng hóa tại cửa ngõ ra vào nội đô và dọc vành đai 1 và các kho thông quan nội địa, đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa trong vùng được chú trọng xây dựng và cải tạo.

Mạng lưới đường sắt quốc gia và hệ thống ga trong vùng sẽ giảm tải giao thông hiện tại. Với đường thủy cải tạo luồng tàu và lắp đặt hệ thống điều khiển giao thông hàng hải tiếp nhận tàu có trọng tải lớn tại cảng tổng hợp mới ở Hiệp phước. Cải tạo, nâng cấp các tuyến luồng tàu sông đi liên tỉnh trong vùng đạt tiêu chuẩn sông cấp 3, xây dựng mạng lưới cảng biển trong vùng phù hợp với quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển khu vực Tp.HCM – Đồng Nai – Bà Rịa – Vũng Tàu.

Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất đến năm 2020 sẽ trở thành điểm trung chuyển hàng không của khu vực và thế giới, đang đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế Long Thành và sân bay tại Bà Rịa – Vũng Tàu.

Bao giờ ý tưởng thành hiện thực?

Với ý tưởng quy hoạch cho tương lai của vùng Tp.HCM, Tp phát triển theo 4 hướng và các KĐT vệ tinh được bố trí như trên là vừa hợp lý. Tuy nhiên, chuyên gia quy hoạch người Nhật – Sigehisa Matsumura cho rằng: Sự yếu kém của cơ sở hạ tầng gây ra sự hạn chế phát triển đô thị của Tp.HCM. Cho dù Tp đã và đang có nhiều dự án giao thông lớn nhưng các dự án này đòi hỏi số vốn rất cao nên thực hiện được là rất chậm. Theo quy hoạch đã được phê duyệt, có rất nhiều tuyến đường chính nhưng ai sẽ thực hiện và bao giờ thực hiện thì chưa “quy hoạch” được. Vấn đề ở đây là giải tỏa và di dời, với tình hình hiện tại thì 5 – 10 năm nữa giao thông của Tp.HCM sẽ còn tồi tệ hơn và không thể chắc chắn tình hình có thể tốt hơn sau 10 – 20 năm nữa bởi còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Chính vì vậy, trong tương lai, tiến trình đô thị hóa sẽ tỏa ra các vùng lân cận”.

Chỉ riêng việc mở rộng trung tâm đô thị Tp.HCM hiện hữu mà Cty Nikken Seikei ltd đang nghiên cứu thiết kế, diện tích chỉ 930ha, được quy hoạch là trung tâm văn hóa – kinh tế – xã hội của vùng Tp.HCM đã được quy hoạch khá lâu nhưng đến nay vẫn chưa được phê duyệt quy hoạch chi tiết huống hồ một đồ án rộng hàng ngàn héc-ta, lại liên quan đến nhiều tỉnh. Do vậy, ông Sigehisa Matsumura kết luận phần trình bày ý tưởng của mình bằng một câu trả lời để ngỏ: “Chúng tôi chưa có câu trả lời chính xác khi nào đồ án mới được thực hiện. Cty rất mong dự án được hoàn thành nhưng do còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, phải qua nhiều cơ quan chức năng nên mặc dù đã hoàn thành 1/2 công việc nhưng vẫn đang phải chờ đợi cơ quan chức năng phê duyệt thì mới làm tiếp được!”.