|
Đến năm 2010, chỉ có 9% đô thị từ cấp thị xã trở lên có nhà máy chế biến phân hữu cơ từ rác thải với tổng công suất khoảng 1.400 tấn/ngày. Các nhà máy đang hoạt động và trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư xử lý khoảng 4.300 tấn/ngày. Tuy nhiên, hầu hết các dự án sử dụng vốn ODA và công nghệ thiết bị nhập ngoại chưa phù hợp với đặc điểm Ctr Việt Nam. Các nhà máy mới xử lý được Ctr hữu cơ, tỷ lệ Ctr sinh hoạt phải chôn lấp còn rất lớn.
Đó là khẳng định của TS Nguyễn Hồng Tiến – Cục trưởng Cục hạ tầng Kỹ thuật Bộ Xây dựng khi trao
đổi với pV Báo Xây dựng về tình hình xử lý chất thải rắn (Ctr) trong những năm gần đây và chiến lược trong những năm tiếp theo. Ông Tiến cho biết:
– Năm 1998, Thủ tướng đã phê duyệt định hướng về chiến lược quản lý Ctr cho các đô thị và KCN. Sau 10 năm thực hiện, Bộ Xây dựng đã tổng kết đánh giá chiến lược ấy và phối hợp với Bộ TN&MT xây dựng chiến lược quốc gia quản lý tổng hợp Ctr. Ngoài việc tổ chức triển khai cũng như xây dựng chiến lược mới về Ctr, đến cuối 2009, Bộ Xây dựng trình và Chính phủ đã ban hành chiến lược xử lý Ctr đến 2025 tầm nhìn đến 2050 cho phù hợp với tình hình mới. trong quá trình xây dựng chiến lược ấy, đã có những cuộc điều tra, khảo sát, đánh giá lại toàn bộ quá trình thực hiện. Đặc biệt, hiện nay, Bộ Xây dựng đã và đang xây dựng “chương trình tổng thể xử lý Ctr sinh hoạt áp dụng công nghệ hạn chế chôn lấp giai đoạn 2010 – 2020” trình Chính phủ.
Bộ Xây dựng được Chính phủ giao quản lý chương trình xử lý Ctr với nhiều công việc hết sức nặng nề, vậy nhiệm vụ trước mắt phải giải quyết là gì, thưa ông? – trong năm 2009 và 2010, ở lĩnh vực này Bộ Xây dựng tập trung xây dựng chương trình xử lý Ctr sinh hoạt áp dụng công nghệ hạn chế chôn lấp giai đoạn 2010 – 2020. Đây là chương trình nhằm khắc phục tình trạng bức xúc hiện nay về rác thải sinh hoạt ảnh hưởng đến môi trường. Bộ Xây dựng đã triển khai chương trình tương đối kỹ, gồm: Tổng hợp đánh giá lại khối lượng chất thải sinh hoạt; tìm hiểu công nghệ mới với yêu cầu xử lý được Ctr và giảm thiểu tỷ lệ chôn lấp xuống dưới 10%; lựa chọn công nghệ phù hợp để áp dụng ở mỗi địa phương.
Chương trình đó bao giờ được triển khai và trước mắt sẽ áp dụng ở các địa phương nào? – Các chuyên gia của Bộ Xây dựng cũng đã triển khai nhanh chóng chương trình để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Chương trình chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 – đến 2015 sẽ có 85% tổng lượng Ctr đô thị được thu gom và xử lý đảm bảo môi trường, trong đó 60% được tái chế, tái sử dụng, sản xuất phân hữu cơ hoặc đốt rác thu hồi năng lượng. Giai đoạn 2 – đến 2020, đảm bảo 90% Ctr được thu gom và trong đó 85% được tái chế, tái sử dụng, sản xuất phân hữu cơ hoặc đốt rác thu hồi năng lượng. Dự kiến nếu Chính phủ phê duyệt, trước mắt chương trình sẽ tập trung vào 4 vùng: Các đô thị vùng ĐBSCL, nơi thường xuyên bị ngập nước, khu vực Đông Bắc bộ, miền trung và Đông Nam bộ; các đô thị sử dụng bãi chôn lấp không hợp vệ sinh và chưa có các dự án đầu tư; các đô thị có bãi chôn lấp nhưng hết thời hạn sử dụng và không mở rộng được quy mô; các đô thị là trung tâm vùng, đô thị du lịch… Khi thực hiện chương trình này, Bộ Xây dựng sẽ áp dụng những tiến bộ sau khi đánh giá, tổng kết tình hình xử lý Ctr giai đoạn 1998 – 2008.
Với chương trình đồ sộ như vậy, nguồn vốn chắc chắn sẽ rất lớn, phải áp dụng xã hội hóa, ông có thể cho biết các địa phương sẽ triển khai ra sao và doanh nghiệp khi tham gia chương trình sẽ được tạo điều kiện gì? – trước tiên, các tỉnh, thành lập quy hoạch các khu xử lý Ctr, quyết định hình thức lựa chọn đầu tư, lựa chọn công nghệ phù hợp với tình hình nước ta, thông báo rộng rãi về các dự án, cơ chế ưu đãi, chính sách thực hiện để kêu gọi đầu tư. Ngoài các dự án sử dụng ngân sách, sẽ có nhiều dự án được xã hội hóa. Sau khi có dự án cụ thể, các nhà đầu tư sẽ được hưởng các ưu đãi như: cấp đất, giải thuế, vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng phát triển Việt Nam với thời hạn vay dài, lãi suất ưu đãi và nhiều điều kiện khác… Ngoài ra, các địa phương cũng sẽ phải đưa ra các mức thu phí rác thải để chủ đầu tư tính toán, đề xuất cơ chế tài chính cụ thể cho từng dự án đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp, cho xã hội và người dân, những người trực tiếp được hưởng lợi khi môi trường sống được đảm bảo.
Đây là chương trình rất được người dân chờ đợi bởi những bức xúc về môi trường đặc biệt là tình trạng rác thải vứt bừa bãi tại các đô thị. Ông có thể cho biết chương trình bao giờ được tiến hành? – Khi xây dựng chương trình này, ban đầu chỉ là tập trung xử lý Ctr ở các đô thị nhưng khi họp để báo cáo Chính phủ và các bộ, ban ngành, phó Thủ tướng Hoàng trung Hải đã chỉ đạ Không chỉ là Ctr, rác thải đô thị mà phải quan tâm đến cả nông thôn. Không chỉ có rác thải sinh hoạt mà phải mở rộng ra các loại rác thải khác và phải có hướng dẫn cụ thể để ngay cả người dân cũng hiểu và dễ dàng thực hiện chương trình… phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì cùng các bộ: TN&MT, NN&pTNT, Tài chính, KH&ĐT, Ngân hàng phát triển Việt Nam nhanh chóng xây dựng chương trình để nhanh chóng trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt.
Xin cám ơn ông! |
