Buổi hội thảo vào sáng 20.2.2009, do báo Pháp Luật TP.HCM phối hợp với nhiều công ty xây dựng tổ chức đã đề cập đến thực trạng xây dựng sai phép trên địa bàn Thành phố trong thời gian qua. Nhiều ý kiến cho rằng thực trạng này khó quản lý là do nhiều quy định pháp luật không rõ ràng, không hướng dẫn cụ thể thế nào là sai mà chỉ hướng dẫn phạt. Chính nguyên nhân này khiến nhiều người làm liều, tinh thần tôn trọng pháp luật giảm bớt
 |
Kiến trúc, một lĩnh vực không thể thiếu trong xây dựng cũng bị ảnh hưởng khá nhiều bởi các quy định này. Theo KTS Nguyễn Văn Tất, khi xây dựng quy trình quản lý điều quan trọng là quy trình quản lý hiệu quả mục tiêu đặt ra, nếu không điệp khúc trình, bổ sung… hồ sơ là điều không tránh khỏi. Khi điệp khúc này lặp lại nhiều thì đương nhiên sẽ có trường hợp xé rào. Kiến trúc sư Tất cũng đưa ra một vài ví dụ cụ thể trong việc quy định chuẩn hiện nay. Chẳng hạn hệ số sử dụng đất, hệ số xây dựng và tầng cao tối đa là ba chỉ số quan trọng và có liên quan chặt chẽ theo kiểu quy định lẫn nhau cùng lúc. Cơ quan quản lý chỉ cần quy định hai con số ắt sẽ có được con số thứ ba. Nếu quy định rõ ràng cả ba con số và chủ đầu tư luôn mong muốn đạt chỉ số tối đa, thì chắc chắn kiến trúc chỉ còn lại một khối trơn phẳng, cao, to đúng theo quy định. Về độ cao tuyệt đối theo KTS Tất, chỉ cần tuân thủ độ cao lợi ích quốc phòng, bảo tồn văn hoá (nếu có), còn lại nên để chủ đầu tư và kiến trúc sư tự quy định cụ thể để đảm bảo giá trị toàn diện cho dự án.
Kiến trúc sư Tất cho rằng quy định về vật liệu màu sắc không cần thiết và chỉ nên quy định màu sắc ở những dự án cụ thể về phố cổ, khu tôn giáo, ngoại giao đoàn.
Theo ý kiến KTS Nguyễn Ngọc Dũng, hiện nay một công trình xây dựng lớn hay nhỏ phải trải qua 19 bước phê duyệt, thẩm định, cấp thoả thuận, cấp giấy phép… là một rào cản cần được đánh giá lại của hệ thống quản lý đầu tư xây dựng, hệ thống quản lý đô thị. Theo KTS Dũng nhận định, việc cấp phép là công cụ để giữ trật tự nhưng thực tế không được như vậy mà vẫn là cơ chế xin – cho từ thời bao cấp. Quy hoạch là chuyện hết sức quan trọng nhưng lâu nay đã bị biến dạng, lạc hậu trước tình trạng quy hoạch để đó, quy hoạch giấy… Chính nguyên nhân này tạo ra sự lộn xộn, kém mỹ quan, thiếu bản sắc. Những quy định về tỷ lệ 1/5000, 1/2000, 1/500 không rõ ràng, khi điều chỉnh thay đổi kéo theo hàng loạt dự án phải chờ đợi, ngưng trệ dẫn đến quy hoạch này phá quy hoạch kia, quy hoạch quận chỏi với quy hoạch thành phố, quy hoạch giao thông chẳng ăn nhập gì đến kiến trúc, điện, nước.
Về mặt quản lý xã hội, nhiều ý kiến cho rằng hệ thống quy định luật pháp hiện nay nên quy định rõ thế nào là sai phép, lúc đó mới làm rõ được cái nào chịu phạt cái nào không. Theo đại diện UBND quận 8, do thiếu quy định cụ thể về hành vi vi phạm nên các cơ quan thụ lý thường xuyên quá tải, dẫn đến việc xử lý không thể tốt, người vi phạm dễ bị “lờn” trước những quy định. Theo tiến sĩ Võ Kim Cương, nguyên nhân sâu xa dẫn đến thực trạng xây dựng sai phép là do hệ thống pháp luật về xây dựng và quản lý đô thị thiếu chặt chẽ rõ ràng, không tạo điều kiện để người thực hiện pháp luật chấp hành đúng quy định.
Bà Hồ Thị Kim Loan, chánh Thanh tra sở Xây dựng cho rằng để có những giải pháp quản lý chặt chẽ hơn, trước tiên cần phải xem xét lại một cách có hệ thống những quy định pháp luật trong xây dựng. Phải có bản hướng dẫn cụ thể quy định rõ trường hợp nào được xem là xây sai phép, làm sai bản vẽ thiết kế nội thất bên trong có phải là sai phép hay không? “Theo tôi những trường hợp xây dựng nhỏ hơn giấy phép, thay đổi kích thước và việc bố trí nội thất bên trong công trình (không ảnh hưởng đến mật độ) không phải là sai phép”, bà Loan nói. Cũng theo bà Loan, cần nâng cao trình độ cán bộ quản lý đô thị quận, huyện, phường, xã, thị trấn, để có những hướng dẫn rõ ràng cụ thể cho người dân, tránh tình trạng phải bổ sung nhiều lần.
Bài: M.Tr
Ảnh: H.A.T