Tiền Giang: Kênh Chợ Gạo “kêu cứu”

Kênh Chợ Gạo (Tiền Giang) dài hơn 28 km, nối liền giữa sông Tiền và sông Vàm Cỏ Tây. Đây là tuyến giao thông thủy huyết mạch giữa các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long với thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, hiện tuyến kênh đã quá tải trầm trọng, hai bên bờ kênh sạt lở đến mức báo động, ảnh huởng nghiêm trọng đến việc đi lại, an cư lạc nghiệp của người dân sống hai bên bờ kênh.  
 
Sống chung với sạt lở 
 
Hiện nay, kênh Chợ Gạo không còn mang trọn hình ảnh của dòng kênh hiền hòa, thơ mộng thuở nào nữa, mà như trở thành “hung thần”, gây ra bao nỗi lo toan, ám ảnh cho người dân địa phương sống dọc theo hai bờ kênh. Dù đã hơn 2 năm trôi qua, nhưng chị Lê Thị Khỏe, người dân ở ấp Tân Bình 2, xã Tân Thuận Bình, huyện Chợ Gạo vẫn đau đáu trong lòng nỗi đau mất con do sự cố sạt lở bờ sông Chợ Gạo gây ra. Cũng như hàng trăm hộ dân khác, nhà chị Khỏe ở bờ kênh Chợ Gạo, con của chị là bé Nguyễn Thị Trà My, 9 tuổi, đang ngồi học bài ở nhà sau thì bị sạt lở, sụt đất, cuốn trôi theo dòng sông.  
 
Theo người dân các xã ven kênh Chợ Gạo cho biết: sạt lở xảy ra nhiều nhất từ 10 năm trở lại đây, mỗi năm nước kênh ăn sâu vào 3-5 mét đất. Đa số người dân sống ven bờ kênh đều phải di dời nhà từ 2-3 lần, có hộ phải đi đến nơi khác sinh sống. Chỉ tính riêng từ đầu năm đến nay, hai bên bờ kênh Chợ Gạo (thuộc địa bàn huyện Chợ Gạo và Gò công Tây, tỉnh Tiền Giang) tiếp tục sạt lở nặng và ngày càng báo động, gây ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của nhân dân các xã Tân Thuận Bình, Quơn Long, Bình Phục Nhứt, Bình Phan (huyện Chợ Gạo), Đồng Sơn ( huyện Gò Công Tây). Theo thống kê, kênh Chợ Gạo hiện có gần 200 khu vực sạt lở lớn, nhỏ ở mức đáng lo ngại, trong đó có nhiều vị trí sạt lở ăn sâu vào bờ từ 12-15m, làm hư hỏng cả đường bộ hai bên bờ kênh. Hiện tại, nhiều đoạn đường ven kênh này đã bị sạt lở, gây nhiều khó khăn cho người tham gia giao thông. Đến nay, đã có nhiều nhà dân sống ven kênh phải di dời đi nơi khác, vì nước triều xâm thực ăn sâu, làm mất hàng chục mét đất.  
 
Được biết, từ nguồn vốn phòng chống lụt bão, giảm nhẹ thiên tai và ngân sách địa phương, mỗi năm huyện Chợ Gạo đã đầu tư hàng trăm triệu đồng, chống sạt lở cục bộ, dặm vá các tuyến đường giao thông hư hỏng nhưng hiệu quả không cao. Chính quyền và người dân các xã ven bờ kênh đã tích cực đóng góp công sức, vật tư chống sạt lỡ nhưng chỉ là giải pháp tình thế. Ông Nguyễn Văn Tám, Phó Chủ tịch UBND xã Quơn Long, huyện Chợ Gạo cho biết: Xã thường xuyên tổ chức dặm vá các chỗ sạt lở nhiều, triển khai cho các ấp, các đoàn thể vận động nhân dân góp bao thức ăn, công sức đấp đất chống sạt lở, nếu chúng ta không xử lý kịp hời thì qua mùa mưa sạt lở dữ hơn nữa. 
 
Qua phân tích của các ngành chức năng , nguyên nhân chủ yếu gây sạt lở kênh Chợ Gạo là do những năm gần đây, thực hiện chủ trương ngọt hóa khu vực huyện Gò Công, Chợ Gạo, các kênh rạch hai bên tuyến Chợ Gạo bị ngăn lại, dẫn tới vào mùa lũ hoặc thủy triều lên xuống, dòng chảy chỉ tập trung trên kênh nên rất mạnh, tạo ra sự xói lở hai bên bờ kênh. Hơn nữa, mật độ giao thông thủy ngày càng cao, với trên 1.000 lượt phương tiện vận tải thủy/ngày, lưu lượng hàng hóa thông qua khoảng 20 triệu tấn/năm.  
 
Khắc khoải chờ dự án 
 
Mỗi ngày trên tuyến kênh này có trên 1.500 phương thủy tiện các loại qua lại, trong đó có hàng trăm lượt phương tiện có trọng tải từ 700-1.000 tấn lưu hành. Do đó, tình hình trật tự ATGT trên tuyến kênh luôn diễn biến phức tạp; luồng an toàn tàu chạy có nhiều chướng ngại; khan cạn nghiêm trọng, phương tiện có trọng tải lớn khi lưu thông vào tuyến này thường xuyên bị mắc cạn gây ùn tắc giao thông kéo dài nhiều giờ; khoang thông thuyền cầu Chợ Gạo hẹp, phương tiện qua lại tất khó khăn. Mặt khác, chủ phương tiện, thuyền trưởng lợi dụng thủy triều để giảm chi phí nhiên liệu tranh giành nhau vượt qua cầu lại thả xuôi nước dẫn đến ùn ứ giao thông 2 bên cầu. 
 
Theo Trung tá Nguyễn Văn Hùng, Trưởng Phòng Cảnh sát giao thông đường thủy Công an tỉnh Tiền Giang cho biết: Từ năm 2002 đến nay, trên tuyến kênh Chợ Gạo đã xảy ra 64 vụ ùn tắc giao thông cục bộ, do luồng khan cạn và tai nạn giao thông, phương tiện chìm đắm trên luồng. Riêng từ đầu năm 2009 đến nay, kênh Chợ Gạo đã xảy ra 7 vụ tai nạn, trong đó có 3 vụ chìm tàu. Để chủ động phòng ngừa, xử lý ùn tắc giao thông trên tuyến kênh Chợ Gạo, Công an tỉnh Tiền Giang chỉ đạo cho Phòng Cảnh sát giao thông đường thủy, tăng cường tuần tra kiểm soát xử lý vi phạm trên tuyến kênh Chợ Gạo, tập trung xử lý nghiêm các hành vi vi phạm là nguyên nhân chính dẫn đến gây tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông; phối với với các đơn vị chức năng duy trì công tác điều tiết giao thông, kiểm tra an toàn luồng, tuyến, công trình, cảng, bến thủy nội địa; tiếp tục khảo sát phát hiện và xử lý các “điểm đen” về tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông trên tuyến kênh Chợ Gạo. Tỉnh cũng quyết định thành lập Ban chỉ huy Thống nhất và Ban chỉ huy tác chiến đảm bảo trật tự an toàn giao thông, trật tự công cộng khi kênh Chợ Gạo bị sự cố ùn tắc giao thông.  
 
Được biết, Bộ Giao thông-Vận tải đang khảo sát, lập dự án đầu tư Nâng cấp tuyến kênh Chợ Gạo tối thiểu đạt chuẩn cấp II đường thủy nội địa, với tổng mức đầu tư của dự án trên 2.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong khi chờ dự án này được phê duyệt và triển khai thi công, thì những người dân sống ven kênh Chợ Gạo vẫn tiếp tục ngày đêm phập phồng khi sống chung với tình trạng sạt lở ngày càng nghiêm trọng của kênh Chợ Gạo.