Chủ động và linh hoạt
Việc đưa thiên nhiên gần với nơi cư ngụ khá đa dạng, có thể rất rộng như một mảnh vườn hay dòng suối nhỏ, có thể rất hẹp như chỉ là một bồn hoa, một bể cá cảnh. Dù dưới dạng nào, ít hay nhiều thì gia chủ và người thiết kế phải thực sự chủ động chuẩn bị ngay từ phần thô vì những thành phần mang tính thiên nhiên đều phải tính toán kích thước, chuẩn bị khung xương, đường ống điện, nước cấp và thoát, tránh tình trạng bất tiện khi sử dụng sau này.
Ví dụ muốn làm hồ cá ở dưới gầm thang thì phải tính toán ánh sáng, độ nông sâu, thiết bị lọc nước… từ đầu. Đừng xem yếu tố thiên nhiên chỉ là trang trí theo ý thích riêng trong nhà ở, mà phải hiểu đó là một thành phần không thể thiếu của bố cục tổng thể ngôi nhà, như cha ông ta ngày xưa đặt hồ bán nguyệt trước sân, xếp hòn non bộ góc vườn, trồng cây cảnh ngoài hiên… đều tính toán trước sau, vị trí cẩn thận. Yếu tố thiên nhiên trong nhà ở sẽ giúp cải thiện đáng kể trường khí cư ngụ, hóa giải các “góc chết” như gầm thang (hình 1).
Gần đây nhà phố hay biệt thự thường ít làm bồn hoa xây gạch trên ban công, do nhịp sống đô thị hối hả thiếu thời gian chăm sóc, dễ bị ngấm, nứt, thay đất và cây khó khăn. Do đó giải pháp ưa dùng là trồng cây trong chậu, đặt trên giá sắt hay bệ xây gạch nhằm dễ di chuyển thay đổi và chăm sóc tốt hơn, hoặc đơn giản là làm tiểu cảnh dạng khô, dùng cây và hoa giả mang tính sắp đặt (hình 2).
Phương vị và Âm Dương – Ngũ Hành
Tính chất các mảng thiên nhiên vốn thuộc hành Thủy, Mộc và Thổ, do vậy cần tìm chỗ bố trí tương ứng có khả năng Tương Sinh như khu vực Trung Cung (thuộc Thổ), giếng trời đón nắng hướng Đông (thuộc mộc, tốt cho cây cối). Nếu trồng cây về hướng Tây để che mát nhà, cần chọn các loại cây có lá dày, chịu nắng. Trồng cây trong nhà ở phải chú ý không nên trồng các loại cây có gai nhọn, cây leo gây xói mòn tường, cây rủ vướng dây điện.
Không trồng cây cao lớn sát tường rào vì rễ cây đâm hỏng chân tường, đồng thời kẻ gian dựa vào cây có thể đột nhập vào nhà. Trồng cây bên cửa sổ, phải xem khung cửa sổ là một khung tranh 3 chiều, trong nhà nhìn ra thưởng ngoạn được cảnh quan tốt (hình 3), tránh để thân cây chắn giữa cửa sổ hoặc cửa ra vào làm cản trở trường khí lưu thông.
Khi không gian và màu sắc trong nhà ngả về tối, sẫm màu (tĩnh, âm) thì nên chọn hoa lá có màu sáng để cân bằng. Ngược lại nhà thừa ánh sáng, chói chang quá thì phải dùng cây lá có màu sẫm, ken dày để giảm bớt khí Dương (hình 4). Tương tự như vậy đối với các mảng đá trang trí, hồ cá cảnh vốn hay dùng vật liệu mang tính thiên nhiên thô mộc, cần phải hình dung trước để tránh tình trạng lạm dụng, khiến nội thất trở nên tối tăm xù xì và ẩm thấp.
Bài: KTS Hà Anh Tuấn.
Ảnh: Nguyễn Hưng
