Tuyển sinh tại các trường dạy nghề ngành Xây dựng: Cuộc đua quyết liệt

Năm nay, việc tuyển sinh (TS) tại nhiều trường nghề ngành Xây dựng dự kiến vẫn tiếp tục tình trạng “ăn đong” như những năm qua. Ngoài một số nghề có thu nhập cao  thì các nghề nặng nhọc như nề, mộc xây dựng, bê tông… việc tuyển sinh gặp rất nhiều khó khăn. Đặc biệt, việc mở rộng hệ thống các trường đào tạo nghề cũng dẫn đến tình trạng cạnh tranh gay gắt giữa các trường để có đủ chỉ tiêu tuyển sinh.

“Ăn đong”

Mặc dù sau tháng 8 mới là thời điểm TS của bậc trung cấp chuyên nghiệp (TCCN) nhưng ngay từ bây giờ nhiều trường đang canh cánh nỗi lo làm thế nào để tuyển đủ chỉ tiêu. Ông Trịnh Văn Dũng, Trưởng phòng Đào tạo Trường CĐ Xây dựng Công trình Đô thị cho biết, riêng hệ CĐ mấy năm nay các thí sinh thi vào trường đều có tỷ lệ chọi cao. Nhưng đối với hệ đào tạo nghề TS gặp rất nhiều khó khăn. Những năm gần đây Bộ GD&ĐT giao chỉ tiêu khoảng 500 – 600 học sinh (HS) nhưng TS chỉ được 300 – 400 HS. Hệ trung cấp có khá hơn vì có cơ hội liên thông lên CĐ nhưng cũng chỉ đạt từ 80 – 90%.

Năm nay, dù Bộ GD&ĐT cho phép các trường mở nhiều đợt xét tuyển TCCN nhưng theo nhận định của hầu hết các trường thì việc TS vẫn sẽ rất khó khăn. Theo nhiều trường, việc Bộ GD&ĐT cho phép TS nhiều lần trong năm để đảm bảo chỉ tiêu chỉ là giải pháp “an ủi”. Bởi thực chất không có trường nào muốn TS đến lần 2, lần 3 hay lần 4 cả vì việc tổ chức sắp xếp lớp học sẽ khó khăn. Vì vậy, ngoài một số ít ngành nghề thu hút được thí sinh, thì các nghề như nghề nề, mộc xây dựng, bêtông, cốp-pha giàn giáo… việc TS rất khó, bởi các nghề này hầu hết đều nặng nhọc và kém hấp dẫn. Trong khi đó nhu cầu sử dụng lao động các nghề này ở các DN xây dựng rất lớn, thậm chí nhiều DN phải sử dụng lao động không qua đào tạo do nguồn cung quá thiếu. Ông Dũng cảnh báo, nếu không có định hướng đúng, không có chính sách ưu đãi, khuyến khích của Nhà nước và một chế tài đủ mạnh để buộc DN phải tuân thủ nghiêm túc quy định phải sử dụng lao động qua đào tạo đối với các công việc đòi hỏi yêu cầu kỹ thuật… thì tương lai sẽ có nguy cơ phải nhập khẩu lao động.

Cạnh tranh chọn nghề

Ông Kiều Quang Phòng, Trưởng phòng Đào tạo Trường CN Kỹ thuật Việt – Xô Sông Đà lý giải: Cuộc đua TS giữa các trường ngày càng gay gắt là do mạng lưới các trường dày đặc, điều kiện để mở trung tâm, trường nghề rất dễ dàng, trong khi học sinh ra trường không muốn học TCCN. Đặc biệt, mới đây Bộ GD&ĐT đã tăng thêm 9% chỉ tiêu TS vào hệ TCCN ở các trường ĐH nên thị phần càng bị san sẻ. Vì vậy, ngay từ khi chưa bắt đầu mùa TS, nhiều trường đã chuẩn bị khá kỹ lưỡng để có thể thu hút thí sinh. Như Trường TC Nghề Kỹ thuật xây dựng và Nghiệp vụ có hỗ trợ học phí (của Bộ, Sở LĐTB&XH Vĩnh Phúc); liên kết với các sở, các địa phương để tăng lượng thí sinh đào tạo tại chỗ… Vì vậy, dự kiến năm nay trường TS từ 650 – 700 HS (vượt chỉ tiêu Bộ giao là 600 HS).

Tuy nhiên, không phải trường nào cũng may mắn như vậy. Như Trường Việt – Xô Sông Đà dù vẫn thu hút được đông đảo thí sinh bằng cách đầu tư cơ sở vật chất, giới thiệu việc làm cho những học sinh ra trường… Song việc TS một số ngành vốn là thế mạnh nay cũng gặp khó khăn. Như nghề cơ khí, động lực trước trung bình TS hơn 2.000 HS, nhưng những năm gần đây đã giảm nhẹ, chỉ còn từ 1.800-1.900 HS. Còn Trường CĐ nghề cơ giới cơ khí xây dựng số 1, 2 ngành chủ đạo là máy xúc và máy ủi trước đây có hàng nghìn thí sinh thi vào, nhưng nay chỉ còn vài trăm. Nhiều ngành trước đây 1 “chọi” 6 – 7 nhưng nay chỉ 1 “chọi” 1 – 2. Nhưng so với các trường khác thì đã là con số mơ ước.

Xu thế phát triển mạnh các trường TCCN như hiện nay đang đòi hỏi các trường nhanh chóng đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị; xây dựng chương trình, giáo trình, đào tạo đội ngũ cán bộ, giáo viên để cạnh tranh bằng chất lượng thì sẽ rất khó khăn để tìm đầu vào. Đồng thời, Nhà nước cũng cần có chính sách, cơ chế để thu hút các học sinh học TCCN. Song, quan trọng hơn, gia đình và người học cần có sự thay đổi tư duy, nhận thức đúng hơn về TCCN.