Xây dựng căn hộ “siêu nhỏ” ở Hà Nội: Tại sao không ?

Hai tháng đã trôi qua sau khi Cty Địa ốc Đất Lành (Cty Đất Lành) tung ra căn hộ mẫu tại chung cư Thái An (Tp.HCM) gây ra không ít tranh luận. Cùng với quyết định của Sở Xây dựng Tp.HCM “bác bỏ” loại căn hộ này trên địa bàn Tp tưởng như đề xuất của Cty Đất Lành đã đến hồi kết. Nhưng không, những người ủng hộ căn hộ “siêu nhỏ” vẫn tiếp tục lên tiếng, và có vẻ như ngày càng đông đảo hơn, nhất là sau khi Cty Hưng Gia phúc vào cuộc xin được đầu tư loại căn hộ 30 – 50m2 và Bộ Xây dựng phúc đáp bằng Văn bản số 1116/BXD-QLN ngày 18/6/2010 gửi UBND Tp.HCM đề nghị “xem xét, đánh giá nhu cầu thực tế của loại căn hộ này trên địa bàn để sớm đề xuất hướng giải quyết”.

Hà Nội trước dư luận căn hộ “siêu nhỏ”

Vấn đề không phải việc đồng ý hay không đồng ý cho phép thí điểm căn hộ này mà thực chất của câu chuyện phải bắt đầu từ một khẩu hiệu rất quen thuộc “Do dân và vì dân”. Rõ ràng nhu cầu căn hộ nhỏ là có thật và không chỉ thế, còn rất lớn. Có thể với Tp.HCM theo định hướng phát triển được công bố thì diện tích nhà ở bình quân trên đầu người hiện tại (25,7m2/người) đã cao hơn mức 20m2 mà Cty Đất Lành đưa ra, và đến năm 2015 định mức đó là 26,9m2/người, còn 2020 là 28,3m2/người (mặc dù xung quanh con số định hướng này vẫn còn khá nhiều tranh luận). Song không phải bất cứ đô thị nào cũng có được định hướng diện tích bình quân “tuyệt vời đến thế”, đặc biệt là ở một vài đô thị phía Bắc, nhất là Hà Nội. Vậy nên có câu hỏi đặt ra là tại sao không cho xây dựng thí điểm những căn hộ “nhỏ và siêu nhỏ” tại các đô thị này?

trong “Báo cáo kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 2011 – 2015” được UBND Tp Hà Nội thông qua ngày 7/10/2009 thì diện tích nhà ở bình quân đầu người năm 2010 chỉ là 8m2/người và đến 2015 mới lên tới 8,5m2/người. Với định hướng phát triển khiêm tốn ấy chắc rằng năm 2020 con số này cũng chỉ xấp xỉ 10m2/người và cho đến 2030 thậm chí sau 2030 cũng rất khó đạt tới 20m2/người. Nhiều chuyên gia cho rằng, nếu Hà Nội cho phép xây dựng thí điểm loại căn hộ 20 – 30 – 40m2 ngay lúc này thì cũng phải đến gần 30 năm nữa loại căn hộ này mới có thể bị coi là lạc hậu.

Không chỉ cần mà rất cần

Chỉ cần làm một phép so sánh nhỏ về giá thuê nhà hiện tại cũng đủ thấy nhu cầu ấy lớn như nào. Để có được 10m2 khép kín, không phải ở khu vực trung tâm, tiền thuê nhà ở Hà Nội cũng lên tới 1 triệu đồng/tháng. Nếu cần một căn 20 – 30m2, với tiện nghi vừa phải, người thuê cũng phải trả 2 – 3 triệu đồng/tháng. Hầu hết đời sống của những người trẻ tuổi độc thân hoặc những đôi vợ chồng mới cưới hưởng lương viên chức tại Hà Nội đang phụ thuộc vào các căn hộ cho thuê kiểu này. Bởi vậy khi nghe thông tin về căn hộ “siêu nhỏ” của Cty Đất Lành, họ đã vui mừng đón nhận và chờ đợi bởi với chính số tiền thuê nhà đó, họ sẽ được trả góp cho nhà của chính mình.

Giấc mơ có nhà của những người này đúng là quá xa vời. Với thu nhập bình quân khoảng 4 – 6 triệu đồng/tháng, họ sẽ không bao giờ mua nổi căn hộ vài tỷ. Bởi lẽ đó, hiện tượng lách luật đã xuất hiện bằng cách không ít căn hộ 60 – 70m2 đã được chia thành 2 hộ cho 5 – 6 người cùng cư trú.

Nếu không quá máy móc về việc sai luật thì UBND Tp Hà Nội có thể sẽ “bật đèn xanh” cho việc thí điểm. Gần như điều đó sẽ là chắc chắn và mọi người đang chờ đợi một hội thảo cho loại căn hộ này do Bộ Xây dựng tổ chức trong tháng 7 tới.

Có cần sửa luật?

Luật Nhà ở có hiệu lực từ 1/7/2006 quy định “Nhà ở thương mại phải được thiết kế bảo đảm những tiêu chuẩn chung theo quy định của pháp luật về xây dựng. Chung cư thương mại phải là căn hộ khép kín, có diện tích sàn mỗi căn hộ không thấp hơn 45m2”. Căn cứ vào đấy thì việc xây các loại căn hộ nhỏ 45m2 đương nhiên là trái luật. Song luật là do con người đề ra với mục tiêu lớn nhất chính là để quay lại đảm bảo cho việc phục vụ phát triển đời sống con người. Luật không theo kịp đời sống thì luật lạc hậu, mà đã lạc hậu thì thiếu hiệu quả và cần phải sửa. pGS-TS. Đặng Hùng Võ (nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT) cho rằng “thực tế cho đến nay, Luật Nhà ở đã sửa 14, 15 điều thì sửa thêm một điều nữa cho sát thực và phù hợp với từng ngóc ngách cuộc sống hơn là điều cần thiết”. Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn trần Nam khẳng định: Nhu cầu về căn hộ 20m2 là có thật. Nhu cầu này có đúng, khoa học, chính đáng và cần giải quyết hay không thì phải tiếp tục tổ chức lấy ý kiến của dư luận, chuyên gia và chính quyền… Từ đó mới đưa ra hướng giải quyết phù hợp. Nếu Chính phủ cho phép làm thí điểm thì không phải sửa luật, bởi đó là giải pháp ngắn hạn. trường hợp nếu đây là giải pháp lâu dài thì mới phải sửa luật.

Rõ ràng việc xây dựng các căn hộ nhỏ hơn 45m2 đang là nhu cầu bức xúc của nhiều người dân, nhiều vùng đô thị. Sau hàng loạt bàn cãi có lý, liệu Sở Xây dựng Tp.HCM có xem lại quyết định của mình?