Cải tạo nhà cổ làm nhà hàng - Tôn trọng bộ khung

Ai xa xứ vài năm nay quay lại khu biệt thự quận 3, TP.HCM, hẳn không khỏi tiếc nuối khi gặp ở đây không ít cao ốc chen chân vào giữa những mái ngói cũ kỹ. Tuy vậy, nếu biết cách khai thác tinh tế, cẩn trọng thì sẽ giúp cho công trình cũ có thể “sống sót” trước sức ép kinh doanh mặt bằng triệt để như hiện nay, điều mà một nhà hàng nhỏ ở đây đã làm được với những thủ pháp giản dị, chừng mực.

Cải tạo nhà cổ làm nhà hàng - Tông trọng bộ khung — Cải tạo nhà cổ làm nhà hàng – Tông trọng bộ khung

Dấu ấn quán cũ là hồ nước với bụi tre quen thuộc được giữ lại và thu vén cho sạch gọn hơn.

Qua khung cổng mái ngói sậm màu, dễ nhận ra những lớp không gian được bóc tách và đan cài tuần tự: sân vườn, hàng hiên, trong nhà. Theo chiều cao cũng thế, cứ lên vài bậc là đến một không gian, từ trước ra sau trôi chảy chẳng chút phức tạp hay dàn xếp cầu kỳ. Với ai đã quen quán cũ, sẽ thấy quán mới cùng địa chỉ này thêm được chất cởi mở phóng khoáng mà trước đây vì những lý do về thuê mặt bằng, quán cũ chưa làm được. Giờ đây, ngồi trong nhà hay ngoài sân đều có thể thấy không gian liên kết thông suốt hơn, ngôi nhà cũ như có một hơi hướng mới, tươi tắn hơn.

Loanh quanh nhà trên nhà dưới sẽ chạm vào chất liệu chủ đạo là gạch với gỗ. Gạch xây cũng có loại mới loại cũ, loại để trần, loại phủ áo trắng tinh. Còn gỗ, thành phần tham dự đủ mặt, từ những xà những kèo trên bộ mái được lau sạch lộ ra sắc nâu chắc khoẻ, đến những khung cửa gỗ trau chuốt một thời kỷ niệm nay được dịp khoe nét kiêu kỳ bên những khung gỗ MDF hiện đại cắt CNC (*), cưa lộng, sơn trắng hoặc nâu. Nhiều nhưng không rối mắt, cũng bởi cách dùng nhiều gỗ cho nội thất xuất phát từ ý tưởng tôn trọng bộ khung vốn có. Ngoài dàn mái hiên đã bằng gỗ lợp ngói, bản thân ngôi nhà chính mang rõ đặc trưng kiểu nhà thời thuộc địa tường dày – cửa dài – mái cao. Khi gỡ bỏ lớp trần cũ, những vòm cuốn xây bằng gạch thẻ và kèo gỗ với xà băng ngang đến 9m trở thành cảm hứng, thành một thứ “tài sản tiềm ẩn” khá riêng, khiến đa số thực khách ngồi dưới đều ngước nhìn và trầm trồ: à, nhà Tây từ hồi xưa còn ngon ghê!

Dĩ nhiên kiểu nhà này nội thất phải đồng bộ đầu đội quạt trần, chân đạp sàn gỗ mới đúng điệu. Khoảng giữa sàn và trần được nhà thiết kế tạo nên những vòm cong và khung cửa theo lối cũ – mới đan xen nhau, khiến không gian có thêm chất tươi trẻ mềm mại bên cạnh phong vị nghiêm trang thâm trầm vốn có. Những mảng đá thô lát sân, hồ nước bên hông cũng “nương” theo lề lối ấy, chắc khoẻ, gọn ghẽ, khai thác được nhiều mảng chiếu sáng âm, gián tiếp, mờ ảo nên nới rộng không gian hơn.

Từ chỗ tôn trọng bộ khung, ngôi nhà cũ giảm thiểu việc tháo dỡ đục đẽo phức tạp, với một số giải pháp theo kiểu “cái khó ló cái khôn” vào giờ chót. Ví dụ bộ mái cổng và hàng hiên, các kiến trúc sư đã từng đến rồi đi đều kêu phải nâng lên vài tấc hoặc cả mét thì mới đủ tạo điểm nhấn, đủ sang khi nhìn từ ngoài vào. Giải pháp cuối cùng được chọn lựa là… hạ nền nhà xuống vừa đủ mức để không phải đụng chạm bộ khung mái. Ví dụ nữa ở khối nhà sau, khu vực vốn dành cho gia nhân trước đây, nay làm lệch cao độ với nhà chính, nhờ vậy thêm diện tích mà không chiếm chỗ, chỉ lên chục bậc thang là đến phòng ăn VIP, và cũng chỉ xuống chừng đó bậc thang để vào khu bếp và vệ sinh.

Cũng nhờ tôn trọng bộ khung, công việc cải tạo trở nên mạch lạc hơn, dù bài toán muôn thuở phải giải khi tiếp xúc với công trình cải tạo vẫn là: giữ lại bao nhiêu phần trăm nhà cũ, làm mới bao nhiêu thì vừa? Ở đây, các chi tiết gia công trên chất liệu gỗ không đến mức cầu kỳ vương giả, hầu như chỉ mang tính tô điểm thoáng qua, không hẳn đi vào chi tiết hay nêu lên những vấn đề to tát, mà ngưng đọng lại với vài mấu chốt cơ bản, giải quyết được là êm xuôi mọi thứ.

Nói như những người chăm chút cải tạo ngôi nhà nhỏ này, được vậy là nhờ sự đồng thuận đồng lòng để chung tay làm nên một chút gì đó, đúng như tên quán: hoà đồng, chân phương, giản dị.

BÀI SONG NGUYÊN Ảnh Việt Khôi

Nhà Hàng Đồng

Địa chỉ: 37 Lê Quý Đôn, P.7, q.3, tp.HCM

(*) CNC (viết tắt của Computerized Numerically Controlled: điều khiển số hoá bằng máy tính) – kỹ thuật dùng máy tính điều khiển các máy móc gia công với mục đích sản xuất các bộ phận kim khí phức tạp. Sự xuất hiện của các máy CNC đã nhanh chóng thay đổi việc sản xuất công nghiệp và gia công vật liệu như kim loại, gỗ, đá, thuỷ tinh, nhựa… với các đường cong được thực hiện dễ dàng cũng như các cấu trúc phức tạp ba chiều.