Trong xu thế mở cửa, hội nhập và sự bùng nổ mạnh mẽ của công nghệ AI (trí tuệ nhân tạo), ngành xây dựng cũng được xem là có nhiều chuyển biến tích cực. Và công nghệ XR là một trong những bước tiến đột phá, hứa hẹn sẽ tạo nên cú nhảy đà thế kỷ trong ngành Xây dựng.
Công nghệ XR là gì?
Công nghệ XR, hay Thực tế Mở rộng (Extended Reality), đang trở thành một xu hướng không thể bỏ qua trong thế giới công nghệ hiện đại, đặc biệt là trong ngành xây dựng. XR là một thuật ngữ bao quát, mô tả sự kết hợp của các công nghệ nhập vai bao gồm Thực tế Ảo (Virtual Reality – VR), Thực tế Tăng cường (Augmented Reality – AR), và Thực tế Hỗn hợp (Mixed Reality – MR). Sự tích hợp này tạo ra một quang phổ trải nghiệm phong phú, từ môi trường hoàn toàn ảo đến các phiên bản tăng cường của thế giới thực, và tất cả các trải nghiệm giữa hai cực đó.
Những thách thức của việc triển khai công nghệ XR trong xây dựng
Mặc dù công nghệ thực tế mở rộng (XR) mang lại nhiều tiềm năng chuyển đổi cho ngành xây dựng, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức cản trở việc áp dụng rộng rãi và triển khai thành công. Sau đây là một số thách thức chính:
- Tiêu chuẩn và khả năng tương tác
Một trong những thách thức lớn nhất là thiếu các tiêu chuẩn và quy định trong ngành. Hiện nay, ngành xây dựng thiếu các hướng dẫn và giao thức rõ ràng để sử dụng công nghệ XR, điều này dẫn đến việc thực hiện rời rạc và cản trở sự hợp tác giữa các bên liên quan khác nhau. Việc thiếu sự chuẩn hóa không chỉ làm giảm khả năng tương tác của các hệ thống XR mà còn tạo ra rào cản đối với việc tích hợp liền mạch các công nghệ này vào quy trình làm việc hiện có. Các công ty cần đầu tư vào việc xây dựng các tiêu chuẩn chung và hợp tác với các bên liên quan để tạo ra một hệ sinh thái XR đồng bộ và hiệu quả.
- Chi phí áp dụng
Chi phí là một rào cản đáng kể khác trong việc triển khai XR. Phần cứng XR, chẳng hạn như thiết bị thực tế tăng cường (AR) và tai nghe thực tế ảo/hỗn hợp (VR/MR), thường có giá thành cao, đặc biệt là đối với các công ty xây dựng vừa và nhỏ. Ngoài ra, chi phí cho phần mềm và giấy phép cần thiết cho các ứng dụng XR cũng không nhỏ, điều này làm tăng thêm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp. Yếu tố chi phí này có thể hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ XR và ngăn cản việc áp dụng rộng rãi trong toàn ngành. Các giải pháp như thuê mướn thiết bị, sử dụng dịch vụ theo yêu cầu, hoặc tìm kiếm nguồn tài trợ có thể giúp giảm bớt áp lực tài chính cho các công ty nhỏ hơn.
- Thiếu hụt kỹ năng
Ngành xây dựng đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động có tay nghề, đặc biệt là những người có chuyên môn về công nghệ XR. Khoảng cách kỹ năng này cản trở việc hiện thực hóa toàn bộ tiềm năng của XR và đòi hỏi phải đầu tư đáng kể vào các chương trình đào tạo và nâng cao kỹ năng để thu hẹp khoảng cách kiến thức. Các công ty cần hợp tác với các trường đại học và tổ chức đào tạo để phát triển các khóa học và chương trình đào tạo phù hợp, nhằm trang bị cho nhân viên những kỹ năng cần thiết để làm việc với XR. Đồng thời, việc tạo ra một môi trường khuyến khích sự học hỏi và phát triển liên tục cũng là điều cần thiết để giữ chân những tài năng trong ngành.
Thực tế mở rộng được sử dụng như thế nào trong xây dựng?
Thực tế mở rộng (XR) đã tạo ra những thay đổi đáng kể trong ngành xây dựng, mở ra những cách tiếp cận mới và hiệu quả hơn trong việc thực hiện các dự án.
Cải thiện khả năng trực quan hóa và lập kế hoạch: Công nghệ XR cho phép các nhóm xây dựng tạo ra các mô hình 3D chi tiết và tương tác, giúp họ hình dung toàn cảnh dự án trước khi bắt tay vào thực hiện. Khả năng này không chỉ giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn mà còn tối ưu hóa thiết kế và quá trình ra quyết định. Nhờ đó, các nhà quản lý dự án có thể đảm bảo sự thành công của dự án ngay từ những bước đầu tiên, giảm thiểu rủi ro và lãng phí tài nguyên.
Ghi lại tiến độ: Việc theo dõi tiến độ dự án xây dựng trở nên dễ dàng và chính xác hơn với các ứng dụng XR. Công nghệ thực tế tăng cường cho phép các thiết bị xác định vị trí cụ thể trên sơ đồ mặt bằng, tự động chụp ảnh và ghi lại các giai đoạn phát triển của dự án. Nhờ đó, các thành viên trong nhóm có thể nắm bắt được tiến độ từ cùng một góc độ theo thời gian, đảm bảo tính nhất quán và hiệu quả trong việc quản lý dự án.
Sự hợp tác siêu tốc: Công nghệ XR loại bỏ các rào cản địa lý, tạo điều kiện cho sự hợp tác liên tục giữa các nhóm làm việc ở nhiều địa điểm khác nhau. Công nghệ này cho phép các cuộc họp và thảo luận được thực hiện trong thời gian thực, thúc đẩy sự phối hợp và giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng. Kết quả là dự án được thực hiện trơn tru hơn và đạt chất lượng cao hơn.
Tăng cường an toàn: Một trong những ưu điểm nổi bật của XR là khả năng mô phỏng các tình huống nguy hiểm trong môi trường ảo. Điều này giúp công nhân xây dựng có thể thực hành và ứng phó với các tình huống khó khăn mà không gặp rủi ro thực tế. Đồng thời, việc nhận dạng mối nguy hiểm theo thời gian thực giúp giảm thiểu tai nạn và thương tích trên công trường, nâng cao mức độ an toàn cho các dự án xây dựng.
Đào tạo xây dựng: Với XR, các nhà giáo dục có thể tạo ra những bản demo sống động và chân thực về cách sử dụng thiết bị và máy móc phức tạp. Công nhân có thể học cách vận hành các thiết bị này trong môi trường ảo trước khi tiếp xúc với chúng ngoài đời thực. Ngoài ra, công nghệ này cũng cho phép trình diễn các vật liệu hoặc tình huống nguy hiểm một cách an toàn, giúp cải thiện hiệu quả đào tạo và giảm thiểu rủi ro cho người học.
Ví dụ về công nghệ thực tế mở rộng hàng đầu trong xây dựng
Hội thảo Autodesk XR
Autodesk Workshop XR kết nối các nhóm với mô hình của họ thông qua Autodesk Construction Cloud. Công nghệ này mang lại hiệu quả cao trong việc đánh giá thiết kế và hiệu suất cho ngành AEC. Với khả năng trải nghiệm chia sẻ theo thời gian thực từ công nghệ XR, các nhóm có thể xem xét các mô hình và dữ liệu 3D từ bất kỳ đâu. Điều này giúp cải thiện việc ra quyết định và mang lại các dự án bền vững, có lợi nhuận hơn.
Gamma AR
GAMMA AR là một công cụ thực tế tăng cường phủ các mô hình BIM 3D lên công trường xây dựng, giúp phát hiện lỗi trước khi xây dựng. Công nghệ này giảm thiểu sai sót và loại bỏ các giao dịch không cần thiết giữa các bên, đồng thời cho phép trực quan hóa các mô hình và thiết kế trước khi xây dựng. Các nhóm công trường có thể sử dụng GAMMA AR để theo dõi tiến độ và liên kết dữ liệu thu thập được với các Assets trong Autodesk Build.
Sitelink
Sitelink là một công cụ cộng tác di động 3D cho các nhóm thi công tại công trường, kết hợp thực tế tăng cường, định vị trong nhà, và chụp thực tế. Các bên liên quan có thể nhập mô hình 3D từ Autodesk Build, Autodesk Docs, hoặc BIM 360, và tạo Autodesk Build Issues từ Sitelink để theo dõi vấn đề theo thời gian thực, giúp giải quyết vấn đề tại chỗ nhanh chóng.
DepthXR
DepthXR là nền tảng cộng tác VR nhập vai dành riêng cho các công ty Kiến trúc, Kỹ thuật, Xây dựng và Thiết kế. Các nhóm dự án có thể dễ dàng nhập các mô hình 3D từ Autodesk Build hoặc BIM 360 vào DepthXR để đánh giá thiết kế toàn diện. Sự tích hợp này nâng cao khả năng trực quan hóa và thúc đẩy cộng tác theo thời gian thực, giảm lỗi và đẩy nhanh quá trình ra quyết định.
GIS.io
vGIS.io chuyển đổi dữ liệu không gian — BIM, GIS và quét 3D — thành Digital Twin và AR cấp xây dựng. Công cụ này đi kèm với các plugin cho Civil 3D, Revit và Navisworks, tích hợp trực tiếp với Autodesk Construction Cloud để giảm hoặc loại bỏ việc chuẩn bị dữ liệu thủ công cho AR.
XYZ Reality
XYZ Reality cho phép các đội xây dựng xem và định vị ảnh ba chiều của BIM tại chỗ với độ chính xác cao, từ 3-5 mm, cung cấp xác thực theo thời gian thực và hỗ trợ đưa ra quyết định ngay lập tức tại hiện trường trong mọi giai đoạn xây dựng. Kết hợp công nghệ thực tế tăng cường™ (AR) Cấp kỹ thuật, XYZ Reality cung cấp cho chủ sở hữu và nhà thầu một cách chính xác để quản lý và triển khai dự án, giúp các đội xây dựng thực hiện đúng ngay từ lần đầu tiên.
