– Cùng ngày 17/3/2009 tại Hà Nội, buổi sáng, các chuyên gia qui hoạch, kiến trúc sư “kề vai sát cánh” trong một hội thảo bàn biện pháp níu giữ từng vườn hoa, sân chơi, từng góc nhỏ công viên ở Thủ đô thì buổi chiều, Phường Trung Tự, Quận Đống Đa họp báo công bố quyết tâm xây trung tâm thương mại “đè” lên vườn hoa duy nhất của khu dân cư nội đô này… Hăm hở… Tại cuộc họp báo chiều 17/3, UBND phường Trung Tự, UBND quận Đống Đa công bố hồ sơ quá trình “ngăn sân xây chợ” tại vườn hoa Con Voi, trong đó có Quyết định do Chủ tịch UBND quận Đống Đa Trần Đức Học ký giao Ban quản lý dự án quận này khảo sát và lập phương án đầu tư xây dựng “chợ và trung tâm thương mại tại khu đất Con Voi” từ ngày 24/11/2005 (sau khi đã họp với các Sở: QH-KT, TN-MT&NĐ, Thương mại, GD&ĐT… về vấn đề này)!
Nghĩa là, dự án xây chợ kết hợp trung tâm thương mại “đè” lên “vườn hoa, sân chơi duy nhất trong địa bàn phường” này đã được UBND quận Đống Đa chủ trương từ năm 2005, với lý do phục vụ nhu cầu cấp thiết hàng ngày của dân khu vực. Ngay sau đó, tháng 1/2006, Sở QH-KT đã có văn bản tỏ ý phân vân bởi theo qui hoạch đã duyệt, vườn hoa Con Voi rất hợp lý trong việc bố trí cây xanh, sân chơi phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi của nhân dân – và “gợi ý” quận Đống Đa lập chợ tạm trên một khoảnh đất cách đó không xa, rộng rãi hơn, hiện đang được vài công ty, xí nghiệp sử dụng làm bãi để ôtô, kho và cho thuê bán hàng lặt vặt… thuận lợi và phù hợp hơn sân chơi Con Voi, mà lâu dài vẫn xây trung tâm thương mại dịch vụ công cộng được! Thế nhưng, với lý do ô đất 127 (được Sở QH-KT giới thiệu) “đang thực hiện việc lập dự án xây dựng trung tâm thể dục thể thao của quận theo đúng qui hoạch chi tiết đã được phê duyệt“, quận Đống Đa quyết không sử dụng ô đất 127 giáp đường Đặng Văn Ngữ này mà tiếp tục đề nghị Sở QH-KT chấp thuận dự án tòa nhà 3 tầng đa chức năng tại vườn hoa Con Voi!
Mặc dù từ 2006, Chủ tịch quận Đống Đa đã tuyên bố “đang thực hiện việc lập dự án xây dựng trung tâm thể dục thể thao” tại ô đất 127 (nêu trên), song đến nay 3 năm đã trôi qua – bãi đất này vẫn tạp nham hàng, quán, kho, bãi… không có dấu hiệu gì của dự án trung tâm thể dục thể thao!? Ngày 18/3/2009, chính báo Kinh tế & Đô thị của UBND TP Hà Nội đã khẳng định ô đất 127 “đang bị qui hoạch treo thành khu thể thao nhưng chưa biết đến bao giờ mới có dự án xây dựng“. Trước đề nghị lần 2 của UBND quận Đống Đa, thay vì cương quyết gìn giữ vườn hoa Con Voi hoặc tiếp tục tư vấn các địa điểm mới trong khu vực, tháng 9/2006 Sở QH-KT lại “soi đường chỉ lối” cho quận này nếu muốn đạt được thỏa thuận về nguyên tắc việc xây chợ 3 tầng tại vườn hoa Con Voi thì cần “được UBND TP cho phép xây dựng chợ tạm dân sinh“! Tháng 11/2006, UBND TP Hà Nội sau khi tham khảo ý kiến Sở Thương mại (cũng đồng tình cho lập chợ tạm dân sinh tại vườn hoa Con Voi) đã chấp thuận đề xuất xây dựng chợ tạm dân sinh tại vườn hoa này.
Có nghĩa là, quận Đống Đa đã chủ trương xây trung tâm thương mại tại vườn hoa Con Voi từ khoảng 1 năm trước khi Thành phố Hà Nội chính thức cho phép lập tại nơi này một chợ tạm. Vấn đề ở chỗ, lẽ ra sau khi được chấp thuận một “chợ tạm dân sinh”, chủ đầu tư cần thực hiện theo đúng mục tiêu này – thì quận Đống Đa vẫn tiếp tục quyết định “xây dựng chợ mới qui mô 3 tầng” (tức chỉ lẩn đi cụm từ “trung tâm thương mại”, còn qui mô, thiết kế, ý đồ vẫn y nguyên)! Đến đây, đã có thể đặt câu hỏi phải chăng “chợ tạm dân sinh” chỉ là cớ để công trình “chợ và trung tâm thương mại” (như ý đồ từ năm 2005 của UBND quận Đống Đa) được triển khai trót lọt trên đất vườn hoa? Bởi nếu thực sự chỉ cần gấp gáp một chợ tạm, khu đất rộng gần gấp ba vườn hoa Con Voi cách đó không xa (như gợi ý của Sở QH-KT ban đầu) đã hoàn toàn có thể giải quyết nhu cầu này, bởi suốt từ đó đến nay thực địa ô 127 kia vẫn chưa triển khai bất kỳ dự án nào khác?!
Thế nhưng, rõ ràng ô đất 127 có thể giải quyết ngay nhu cầu bức bách chợ tạm dân sinh, song lại khó có thể xây kiên cố hẳn một khối nhà 3 tầng trên diện tích 2.614m2, khi hoàn thành cung cấp 1.358m2 sàn như đã được hoạch định tại vườn hoa Con Voi – bởi tương lai xa có thể “va” với dự án trung tâm thể dục thể thao (kể trên), còn trước mắt phải “dàn xếp” với một số xí nghiệp, công ty, hàng, quán… Trong khi vườn hoa Con Voi đa phần là đất trống, còn dự tính của UBND quận Đống Đa ngay từ đầu là một “chợ và trung tâm thương mại” chứ không phải chợ tạm dân sinh. Tuy nhiên, kết quả cho đến hôm nay (đã sang năm thứ 5) kể từ khi quận, phường ở đây nêu lên sự cấp thiết phải có chợ dân sinh tại sân Con Voi: chợ vẫn chưa có; ô đất 127 vẫn nhộm nhoạm như thế và lại thêm những “méo mó” từ một chủ trương chợ tạm “thoắt biến” thành nhà kiên cố 3 tầng. Đáng chú ý, ngày 9/7/2008, UBND TP Hà Nội đã ra quyết định thu hồi toàn bộ 3.518m2 vườn hoa Con Voi để giao cho quận Đống Đa thực hiện dự án xây dựng chợ! Công bố với báo giới cũng như báo cáo UBND TP, Chủ tịch UBND quận Đống Đa Trần Đức Học cho hay, đến nay các thủ tục đầu tư xây dựng chợ Con Voi đã hoàn tất theo qui định. Hiện, đơn vị thi công đang tiến hành xây dựng hạ tầng, chờ giải phóng mặt bằng xong để thi công tiếp các hạng mục chính của chợ (là dãy nhà 3 tầng), dự kiến hoàn thành trong năm 2009! … và trăn trở!!! Sáng cùng ngày, tại một địa điểm chỉ cách 3km là đến vườn hoa Con Voi, đông đảo chuyên gia qui hoạch, nhà khoa học, kiến trúc sư… tề tựu để xót xa cho các vườn hoa, công viên trong lòng Hà Nội. PGS.TS.KTS Hàn Tất Ngạn cho biết, Hà Nội đã phải “tính gian” cả ruộng lúa và đất bãi sông Hồng (vốn chẳng trồng được cây xanh gì) vào cho đủ “màu xanh” trên bản đồ mà vẫn chẳng hơn được bao nhiêu! Chỉ tiêu đất xanh tại nội đô đang tụt xuống chỉ còn xấp xỉ 2m2/người – một con số khẩn cấp không kém gì nhu cầu khẩn cấp cần chợ ở phường Trung Tự!
KTS cảnh quan Trần Thanh Vân bày tỏ: “Tôi rất buồn, do nhận thức yếu kém, Hà Nội đang có những quyết định ngược đời! Đáng lý những cơ sở sản xuất (như nhà máy cơ khí Trần Hưng Đạo cuối đường Bà Triệu, nhà máy rượu ở Nguyễn Công Trứ…) phải sớm di dời để dành nơi đó làm vườn hoa cho dân hít thở, nghỉ ngơi thì Hà Nội lại đang đè vườn hoa ra mà xây công trình, làm chật chội hơn, ngột ngạt hơn! Phải chăng trong đầu các nhà quản lý chỉ luẩn quẩn những trung tâm thương mại, khách sạn, nhà hàng?“… Bức xúc không kém trước tình trạng nhiều công trình có mục đích kinh doanh đang “cố sức” chiếm giữ những khoảng không gian xanh đẹp đẽ đáng ra phải là “nhà máy ôxy” cho dân nội đô đỡ khó thở – GS.TSKH.KTS Nguyễn Thế Bá – Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam nhận định: “Các không gian xanh, công viên, vườn hoa trong nội thành cũ cần phải được xem xét như là quỹ di sản đô thị đặc trưng để tôn tạo và phát triển. Nhất thiết không cho phép xây dựng các công trình mang tính chất kinh doanh không đúng mục tiêu, như khách sạn, nhà ở, siêu thị…”! Còn GS Đặng Hùng Võ “bật mí” về mặt pháp luật: “Đất mặt bằng xây dựng cơ sở sản xuất kinh doanh và đất công cộng có ranh giới rõ ràng. Giữa 2 loại đất này chuyển đổi mục đích sử dụng là rất phức tạp, chứ không phải chỉ điều chỉnh qui hoạch xong là được (chưa nói đến sai qui hoạch)! Ngoài việc liên quan qui hoạch thì lúc nào được chuyển đổi cũng là vấn đề cần phải lưu ý“.
Tuy nhiên, ông Võ tổng kết: “Hiện nay, chúng ta nói nhiều đến ý nghĩa cây xanh, ý nghĩa vườn hoa, ý nghĩa công viên – từ chủ trương, tới pháp luật và qui hoạch đều thấm nhuần, bài bản; các tiêu chí của quốc tế đều được đưa vào nghiên cứu… nhưng một đặc thù rất Việt Nam là thực tế diễn ra lại luôn khác những chủ trương, qui định đó một trời một vực!”… Theo GS Võ, lý do quan trọng nhất của việc này là trách nhiệm và hoạt động của chính quyền cấp quận, phường ở ta rất kém. Thế mới có chuyện từ chủ trương tới thực hiện trên thực tế luôn khác xa, mà chuyện xảy ra ở vườn hoa Con Voi chỉ là một trong nhiều ví dụ!
|
Bài viết liên quan
