Xây dựng đường bê tông xi măng: Xu hướng mới

Ở nước ta, ngoài một số tuyến đường chuyên dùng, đường bê tông xi măng (BTXM) hiện chủ yếu tập trung vào mạng đường giao thông nông thôn từ cấp xã trở xuống. Năm 2008 cả nước có 22.227km đường BTXM (đạt 9%), chưa kể tới đường đô thị và đường chuyên dùng, trong đó tỉ lệ đường BTXM cho nông thôn đạt tỷ lệ cao nhất (chiếm trên 85%), thấp nhất là tỉnh lộ chiếm 0,95%, quốc lộ chiếm 2,82%. Vùng Bắc Trung bộ có tỷ lệ làm đường BTXM cao nhất (trên 78%) còn các vùng khác tỷ lệ này dưới 5%, điều đó cho thấy việc sử dụng vật liệu BTXM làm đường còn chưa đồng đều ở các vùng.

Xu hướng làm đường BTXM đang tăng lên trên toàn cầu cho dù tỷ lệ đường nhựa Asphalt và BTXM là 90% – 10%. Trong đó những nhân tố góp phần làm gia tăng việc dùng BTXM là sự biến động của giá dầu mỏ, sự gia tăng về nhận thức và sự lựa chọn ưu điểm về tuổi thọ cao, chi phí bảo trì thấp của đường BTXM so với ưu tiên trước kia dành cho chi phí đầu tư ban đầu thấp. Ngay một quốc gia đứng vào hàng siêu cường như Nhật Bản thì những năm gần đây đường BTXM cũng bắt đầu phát triển mạnh. Và với Việt Nam, việc sử dụng xi măng sẵn có trong nước cũng là một lợi thế.

Hiện nay dự án đường “Tuần tra biên giới” với chiều dài khoảng 11.000km sử dụng kết cấu mặt đường BTXM đang được triển khai. Đến hết 2008 cả nước có khoảng gần 2.000km đường mặt bằng BTXM, chiếm khoảng hơn 2,5% tổng chiều dài các tuyến đường giao thông cả nước. Chúng ta có nhiều thuận lợi về vật liệu và nhân lực khi triển khai xây dựng mặt đường BTXM. Hiện tại cả nước sản xuất khoảng 35 triệu tấn xi măng (bình quân khoảng 400 kg/người, gần bằng Trung Quốc trên 500 kg/người). Năm 2009 dự kiến cả nước có 18 dự án xi măng hoàn thành xây lắp và đưa vào sản xuất nâng tổng công suất các nhà máy đạt khoảng 60 triệu tấn vào năm 2010. Từ năm 2010 sản lượng xi măng tăng thêm khoảng 10 triệu tấn, có thể xây dựng được trên 500km đường BTXM rộng 7m. Ngoài ra các vật liệu khác như cát, đá dăm có sẵn ở nhiều nơi, nguồn lao động dồi dào, đội ngũ kỹ sư, cán bộ kỹ thuật, công nhân ở một số đơn vị đã được đào tạo, có kinh nghiệm thi công đường BTXM. Về thiết bị thì cơ bản đã có một số lượng đáng kể thiết bị hiện đại đáp ứng xây dựng mặt đường BTXM chất lượng cao theo tiêu chuẩn tiên tiến, đồng thời có các loại máy móc khác phục vụ công nghệ thi công cơ giới kết hợp thủ công thích ứng với việc xây dựng ở những nơi có địa hình chật hẹp.

Đầu tư xây dựng đường giao thông đòi hỏi nguồn kinh phí lớn, vì thế chiến lược đầu tư tài chính trong các dự án BOT cũng được xem là động lực thúc đẩy việc sử dụng BTXM bởi các nhà đầu tư đều muốn thu lợi nhiều nhất với chi phí bảo dưỡng thấp nhất trong suốt thời hạn của hợp đồng và đó cũng chính là một trong những điểm mạnh của đường BTXM.