Thương nhau cho thịt cho xôi
Ghét nhau đưa đến Kim Bôi, Hạ Bì
Đó là câu hát xưa nói về ngày xưa, khi vùng Hạ Bì, Kim Bôi còn là chốn rừng thiêng, nước độc, là chốn lưu đày của những người chống đối triều đình, chốn lánh thân của những kẻ thất cơ lỡ vận. Nhưng ngày nay Kim Bôi đã là một địa danh có tiếng trên bản đồ du lịch của tỉnh Hoà Bình.
Dấu vết của rừng thiêng khắc nghiệt ngày xưa còn để lại ở các bản làng Kim Bôi một nét dân sinh khác thường so với toàn bộ các vùng Mường, đó là sự cư trú của người Mường trong các khu nhà được xây toàn bằng đá, làm cho ta cứ như đang sống giữa thiên nhiên, núi ngàn. Cuộc sống nép mình hoà quyện với thiên nhiên này có ảnh hưởng gì không mà mỗi người dân Kim Bôi ta gặp từ già tới trẻ đều có thể hồn nhiên bắt chuyện như đã quen biết từ lâu.
Bài: Nguyễn Trọng Tín
Ảnh: Trần Việt Đức
 |  |
| Những ngôi nhà nhỏ, không gian ngày và đêm trộn lẫn vào nhau | Gạch được dùng chèn ở những phần cần độ thẳng, ánh sáng tạo một hiệu ứng đặc biệt về màu sắc trong ngôi nhà |
 |  |
| |
| Một kiểu nhà thường gặp ở Kim Bôi, ngôi nhà được đúc mái bằng để làm sân phơi | |
