Thế đất – Tâm người

Hai ngày đầu tuần, hai TP lớn nhất nước đều bị ngập vì mưa. Cái sự này vốn không mới. Người dân cả nước nghe nói mãi rồi… cũng thành quen. Điểm lại trên “nhật ký” ngập vì mưa của Hà Nội từ đầu mùa mưa đến giờ thấy tháng nào cũng có. Còn Sài Gòn thì cũng “bất chợt” ngập mỗi khi mưa lớn đổ xuống. Tính chung, cả hai đô thị lớn đều đang trong tình trạng bế tắc.

Lần giở quá trình phát triển của các đô thị lớn trên thế giới, những Tokyo, Paris, London… trước kia cũng có tình trạng ngập. TP dù giàu có đến mấy cũng không đủ tiền cho không cư dân của mình mọi thứ cơ sở hạ tầng: Đường đi, bãi đỗ, xử lý nước thải… ai dùng, người ấy phải bỏ tiền. Thế nên, có đến 90% người Nhật phải xử lý nước thải tại nhà rồi mới được đổ vào hệ thống chung. Còn lại Nhà nước và địa phương lo thêm cho cơ sở hạ tầng. Nhìn lại, Hà Nội và TP.HCM chưa giàu nhưng đã vay cả tỷ đô-la chữa úng, chặn triều. Nay trong kế hoạch cho 5, 10 năm tới cũng dự tính số vốn vay hơn chừng đấy. Chưa thấy hiệu quả ra sao, nhưng vẫn thấy mưa lớn một chút là ngập. Vẫn thấy nước bẩn chảy lộ thiên trên sông, trên kênh rạch. Và dân đôi bờ hứng đủ thứ ô nhiễm.

Ở TP.HCM, các kế sách chống ngập cho TP vẫn đang còn bàn thảo. Hà Nội kế hoạch đang có, đã phê duyệt từ lâu, nhưng nay kiểm lại thấy cũng… lạc hậu lâu rồi.

Ở TP.HCM, đô thị “chông chênh” trên nền đất yếu, có đô thị nằm ngay vùng trũng, tôn lên cao, trở thành “đê” chống thoát nước. Hà Nội bây giờ rộng mở, nơi thế đất “rồng cuộn, hổ ngồi” đã có người ở hết. Còn cái vùng trũng thoát lũ người ta cũng đua nhau xây đô thị mới. Một Mỹ Đình khang trang như thế vốn đã một lần thành… ao, thành đầm. Bài học ấy vẫn còn hiển hiện. Rồi tương lai những vùng trũng có “cốt”… bằng đáy sông Hồng kia sẽ đến đâu?  

Để TP hết úng ngập, mỗi người dân đô thị, ai cũng có phần trách nhiệm. Nếu cứ nghĩ công tâm – làm minh bạch, khó mấy cũng có cách giải.

Còn cứ như bây giờ, ngập vẫn hoàn ngập mà thôi!