Đứng đầu mà xót xa

“Việt Nam đứng đầu thế giới về gian lận quảng cáo”, đó tựa đề một bài báo dựa theo bản phúc trình của Cty phân tích quảng cáo mạng Anchor Intelligence có trụ sở đóng tại Mỹ trong 6 tháng đầu năm 2009 nói về nạn click chuột trong quảng cáo, mà người ta gọi là Click Fraud.

Click Fraud là thuật ngữ để chỉ hành động dùng các phần mềm chuyên dụng hay nhân công giá rẻ nhấn liên tục vào một hay nhiều logo, banner… quảng cáo trên mạng nhằm tạo ra thành công giả tạo cho chiến dịch quảng cáo. Các nhà phân tích cho rằng những cú click chuột này không tạo ra một chút nào lợi ích kinh tế cho nhà quảng cáo mà chỉ phục vụ cho lợi ích mờ ám của người nhấp chuột, trong khi đó, nhà quảng cáo vẫn phải trả tiền cho những cú nhấp chuột ảo này.

Con số thống kê cho thấy nạn Click Fraud đang lan tràn không chỉ ở những nước đang phát triển mà cả ở những nước  phát triển như Mỹ, Đức, Canada… Trong 10 nước có nạn “Cố tình click” cao nhất, Malaysia chiếm 16,7%, Đức 16,8%, Ấn Độ 16,9%, Canada 27,7%… thì Việt Nam vọt lên đứng đầu với tỷ lệ 48,3%. Trong công cuộc nỗ lực hội nhập quốc tế của cả nước thì con số  trên đây quả là một nỗi nhục của kẻ đứng đầu.

Đành rằng trong một nền kinh tế thị trường còn sơ khai, sơ khai cả trong tư duy và thói quen, cả trong hệ thống pháp luật đến điều hành thực tiễn, cả trong nền tảng văn hóa lẫn hành vi đạo đức… thì những vấp váp, trả giá xảy ra là điều dễ hiểu. Thế nhưng trong bất cứ cuộc chơi nào, sự gian lận bao giờ cũng bị lên án và vực thẳm luôn luôn là cái đích phía trước.

Nhìn lại thị trường trong nước thời gian gần đây, sự gian dối dường như ngày càng có đất phát triển. Trong xây dựng, vẫn còn đó công trình xuống cấp nhanh chóng do làm dối làm ẩu, hoặc do bị rút ruột hoặc tham nhũng; có những công trình chưa khánh thành đã hư hỏng. Trong công nghiệp chế biến thực phẩm, những nguyên liệu quá thời hạn vẫn được sử dụng, những loại thực phẩm chế biến bị bớt xén hàm lượng dinh dưỡng… ngày càng nhiều. Trong lĩnh vực đào tạo, giáo dục, nạn chạy chọt bằng cấp ngày càng phổ biến, bằng gian bằng giả có ở khắp nơi… Thực tiễn ấy đã có từ vài chục năm nay, từ hồi “Thẳng thắn thật thà thì thiếu thốn; Lỗi lầm luồn lách lại lên lương” đến bây giờ lại vẫn là căn bệnh nan giải.

Trở lại việc đứng đầu thế giới một lĩnh vực chẳng mấy vẻ vang gì, nếu là người Việt, ai mà không xót xa. Thật tiếc rằng vụ việc này ít được nhắc đến  trên các cơ quan truyền thông nên lòng tự trọng của nhiều người không bị tổn thương, và chính vì thế, trong mỗi con người không có thêm một cơ hội để tự soi lại mình.