Cần nâng cao năng lực quản lý

Để giúp người dân tại các thị trấn nhỏ được dùng nước sạch và sống trong môi trường đảm bảo vệ sinh, Chính phủ Việt Nam đã hợp tác cùng Chính phủ Phần Lan triển khai Dự án Chương trình nước và vệ sinh tại các thị trấn ở Việt Nam. Sau 5 năm triển khai, giai đoạn I đã kết thúc và bắt đầu triển khai giai đoạn II. Phóng viên báo Xây dựng đã có cuộc trao đổi với ông Max von Bonsdorff, Trưởng bộ phận Hợp tác Phát triển, Tham tán Đại sứ quán Phần Lan tại Hà Nội về vấn đề xây dựng mô hình cấp nước bền vững ở Việt Nam.

Ông có thể  cho biết những kết quả đã đạt được của giai đoạn I ?

– Giai đoạn I của dự án đã đạt một số những thành tựu nhất định và cũng đã được Bộ Xây dựng đánh giá cao. Đất nước các bạn đang trong quá trình phát triển, đô thị hoá với tốc độ rất cao. Nhu cầu sử dụng nước sạch tại các thị tứ, thành phố nhỏ của Việt Nam rất lớn. Chương trình mà chúng tôi hợp tác với Bộ Xây dựng như một dự án thí điểm. Trên cơ sở là mô hình thử nghiệm đó, Chính phủ Việt Nam và Bộ Xây dựng sẽ phát triển nhân rộng ra các thành phố, thị tứ nhỏ khác của Việt Nam.

Theo tôi, giai đoạn I của dự án có 3 điểm: Thứ nhất, dự án đã làm việc và tập trung cung cấp chất lượng nước cho các thị tứ, giá nước phù hợp với thu nhập của người dân địa phương, đáp ứng nhu cầu của người dân. Thứ hai, tăng cường nâng cao năng lực của cán bộ địa phương trong quản lý nước và vệ sinh môi trường.

Chính phủ Phần Lan và Chính phủ Việt Nam vừa ký Hiệp định triển khai giai đoạn II của dự án tại 4 tỉnh miền núi phía Bắc. Giai đoạn này sẽ tập trung nội dung và mục tiêu gì, thưa ông?

– Nói chung, những mục tiêu lớn của dự án vẫn tiếp tục mục tiêu giai đoạn I, phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế của Chính phủ Việt Nam. Chính phủ hai nước quyết định triển khai mở rộng lên các tỉnh phía Bắc (Hà Giang, Tuyên Quang, Yên Bái, Cao Bằng) do tỷ lệ đói nghèo các tỉnh này khá cao. Ngoài tiếp tục mục tiêu giai đoạn I, còn hỗ trợ giảm nghèo cho các địa phương ở khu vực này.

Giai đoạn I đã triển khai thành công tại các thị trấn của một số tỉnh thành Đồng bằng sông Hồng. Giai đoạn II triển khai vùng đất khó khăn, nghèo là 4 tỉnh miền núi phía Bắc. Ở miền Trung cũng rất nghèo, vùng ĐBSCL cũng rất khó khăn về nước sạch. Vậy phía Phần Lan có dự kiến triển khai chương trình ở những khu vực này  không?

– Hiện chúng tôi đã phối hợp với Chính phủ Việt Nam lên kế hoạch triển khai giai đoạn II của dự án tại 4 tỉnh miền núi phía Bắc, chưa có kế hoạch nào khác.

Để xây dựng mô hình phát triển bền vững về cấp nước và vệ sinh, theo ông, Việt Nam cần phải làm gì?

– Theo tôi, để xây dựng mô hình phát triển bền vững về cấp nước và vệ sinh, điều quan trọng đầu tiên là năng lực của các cơ quan quản lý, nhất là Cty cấp nước địa phương, để có thể xây dựng, vận hành các công trình nước và vệ sinh môi trường tại chính địa phương đó.

Thứ hai, là sự sẵn sàng của người dân để sử dụng dịch vụ, giá nước phải hợp lý để người dân có thể chi trả được, đồng thời cũng phải đủ để duy tu bảo dưỡng, vận hành nhà máy.

Tôi nghĩ, Chính phủ cần có cơ chế tài chính giúp các Cty cấp nước địa phương nhận được khoản tài chính hợp lý để chi phí, vận hành, tạo nguồn tài chính ưu đãi, sẵn có, bền vững cho các dự án cấp nước thị trấn trong tương lai.

Trân trọng cảm ơn ông!