Các dự án xây dựng cơ bản ngành nông nghiệp: Tiền nhiều, “tiêu” quá chậm

KTĐT – Nguồn vốn bố trí cho đầu tư xây dựng cơ bản năm 2009 cũng như vốn năm 2008 kéo dài sang năm 2009 cho ngành Nông nghiệp Hà Nội là rất lớn, nhưng đến nay, việc giải ngân, quyết toán đạt thấp. Lý giải sự chậm trễ này, Sở NN&PTNT cho rằng, quá trình triển khai thực hiện gặp nhiều vướng mắc kể từ khâu chuẩn bị đầu tư đến thực hiện dự án…

 
Nhiều khó khăn liên quan đến thủ tục

Nguồn vốn bố trí cho lĩnh vực nông nghiệp Hà Nội năm 2009 là hơn 1.084 tỷ đồng, trong đó kế hoạch vốn phân bổ năm 2009 là 822,850 tỷ đồng, vốn năm 2008 kéo dài chuyển sang gần 261,5 tỷ đồng. Ngoài ra còn các nguồn vốn bổ sung trái phiếu Chính phủ và của Bộ NN&PTNT phân cấp, nguồn vốn chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án, hỗ trợ tái thiết sau thiên tai thành phố phân bổ cũng khá nhiều. Song việc giải ngân, quyết toán cho các công trình hiện nay vẫn ở mức khiêm tốn. Ngoài những dự án đầu tư xây dựng cơ bản năm 2008 kéo dài đã giải ngân 100% theo kế hoạch, còn lại các dự án khác, tiến độ giải ngân vẫn chậm như rùa.

Theo sở NN&PTNT, đến đầu tháng 7 mới thực hiện giải ngân được 286,019 tỷ đồng, đạt khoảng 40% kế hoạch. Trong đó, tiến độ giải ngân cho các dự án chuẩn bị đầu tư là ì ạch nhất, mới đạt 12% kế hoạch năm (7,44 tỷ đồng); tiếp đến là vốn thực hiện dự án (27% , tương đương 80,107 tỷ đồng); vốn khắc phục hậu quả thiên tai (38%, tương đương 46,484 tỷ đồng). Không chỉ chậm trễ trong việc giải ngân nguồn vốn của thành phố mà việc giải ngân các nguồn vốn của Trung ương cũng chẳng khá hơn chút nào. Đến đầu tháng 7, Sở NN&PTNT Hà Nội mới giải ngân các nguồn vốn trái phiếu Chính phủ được 143,684 tỷ đồng, bằng 46% kế hoạch năm; giải ngân vốn do Bộ NN&PTNT phân bổ được 14,884 tỷ đồng, bằng 18,4% kế hoạch năm. Lý giải về những khó khăn ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân, triển khai thực hiện thi công các công trình trong lĩnh vực nông nghiệp, ông Lưu Văn Hải – Phó Giám đốc Sở NN&PTNT cho rằng, những tháng đầu năm nay do chưa thực hiện phân cấp nên việc thực hiện các dự án phải triển khai theo các quyết định cũ. Đến tháng 4/2009, UBND thành phố đã ban hành Quyết định số 60/2009/QĐ-UBND về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình sử dụng vốn ngân sách thành phố nhưng quá trình thực hiện các dự án đầu tư vẫn còn rất lúng túng, nhất là đối với các dự án nhóm A và B. Vả lại, khi mới hợp nhất, trình tự thủ tục giữa 2 địa phương có nhiều điểm chưa tương đồng. Có những dự án, riêng việc giải quyết khâu thủ tục giấy tờ có khi tốn thời gian hàng năm trời.

Khó nhất khâu giải phóng mặt bằng

Chậm giải phóng mặt bằng đang là trở ngại lớn nhất đối với nhiều dự án trong ngành Nông nghiệp Hà Nội. Chính việc ách tắc mặt bằng là một trong những nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án và giải ngân. Theo Sở NN&PTNT, không ít thì nhiều, dự án nào trong ngành cũng bị vướng về mặt bằng. Bà Trần Thị Tuyết Hạnh, Phó Giám đốc Công ty Thủy lợi Sông Nhuệ cho biết, từ năm 2006 đến nay, Công ty đảm nhiệm thi công 6 dự án lớn, tất cả đều gặp khó khăn về mặt bằng. Để kịp tiến độ phê duyệt, có những dự án, Công ty phải áp dụng biện pháp thi công theo hình thức cuốn chiếu, có mặt bằng đến đâu thi công đến đó. Không ít những dự án đến thời điểm bàn giao công trình đưa vào sử dụng nhưng vẫn chưa giải phóng xong mặt bằng. Thậm chí, một số dự án xử lý khẩn cấp hiện phải tạm nằm “đắp chiếu”, như dự án đắp đê chống tràn sông Nhuệ. Theo bà Hạnh, lẽ ra công tác giải phóng mặt bằng dự án này phải thực hiện xong trước tháng 12/2008 để chống úng cho nội thành khi xảy ra lũ lụt, nhưng do vướng mắc về thủ tục nên việc giải phóng mặt bằng được giãn tiến độ thêm 3 tháng. Tuy nhiên cho đến nay, mặt bằng vẫn chưa ổn, bởi vậy đơn vị gặp rất nhiều khó khăn trong việc thi công các hạng mục công trình.

Ông Hải cho rằng, ách tắc mặt bằng không loại trừ dự án nào, bất kỳ dự án lớn hay nhỏ, vốn của Trung ương phân cấp hay địa phương làm chủ đầu tư. Rất nhiều dự án vướng kéo dài mất vài năm đã làm khó cho cả chủ đầu tư và đơn vị thi công. Theo ông Hải, có rất nhiều vấn đề khúc mắc khó giải quyết liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, như: Thủ tục chưa đầy đủ (các dự án này thường rơi vào các dự án cũ); sự hợp tác trong công tác giải phóng mặt bằng giữa chủ đầu tư và chính quyền các địa phương còn lỏng lẻo… Trong công tác giải phóng mặt bằng thường bị phục thuộc vào chính quyền sở tại, nếu địa phương nào tích cực xắn tay vào cuộc thì việc giải phóng mặt bằng mới trôi, ngược lại, chỉ cần lơ là đôi chút thì nhà thầu đành “đợi đấy”. Lại có những nơi do thiếu cán bộ chuyên trách trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, vì vậy địa phương giao cho chủ đầu tư phối hợp với chính quyền sở tại tự kiểm đếm, xây dựng phương án bồi thường, sau đó huyện phê duyệt. Trong khi đó, năng lực của cán bộ cấp xã ở một số quận, huyện, thị xã còn hạn chế nên khó giải quyết được công việc. Điều đáng lo ngại nhất là sự thiếu hợp tác của một bộ phận nhân dân có đất dành cho dự án. Nhiều hộ dân cố tình chây ỳ đưa ra hàng loạt yêu sách như: mức giá bồi thường thấp, chưa có nơi tái định cư nên chưa nhận tiền đền bù. Thêm vào đó là những yếu kém, thiếu sót trong công tác quản lý đất đai chậm được khắc phục đã làm phức tạp trong công tác này.