|
KTĐT – Nguyên tắc giải quyết vấn đề hậu giải phóng mặt bằng (GPMB) đòi hỏi phải có sự phối hợp, kết hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành ở Trung ương; giữa các sở, ban, ngành của thành phố với các quận, huyện, phường xã; giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị ở tất cả các cấp… Nguyên tắc này còn yêu cầu giải quyết vấn đề hậu GPMB phải gắn liền với giải quyết dứt điểm đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân liên quan đến GPMB và hậu GPMB.
Phó Bí thưThành ủy Hà Nội – Nguyễn Công Soái bày tỏ trong cuộc hội thảo “Hậu GPMB ở Hà Nội – Vấn đề và giải pháp” diễn ra vào ngày 8/9 tại Hà Nội.
Dự án ngày càng tăng
Do yêu cầu phát triển của Thủ đô, số lượng dự án và quy mô các dự án ngày càng tăng, năm sau GPMB nhiều hơn năm trước. Tính đến ngày 31/12/2008, số dự án GPMB toàn thành phố Hà Nội là 1.005 dự án (gấp 3 lần cùng kỳ năm trước), với quy mô thu hồi 13.500 ha (gấp 4,5 lần cùng kỳ năm trước). Phạm vi thu hồi đất liên quan đến khoảng 186.000 tổ chức, hộ gia đình, cá nhân với số hộ cần bố trí tái định cư khoảng 19.000 hộ. Sáu tháng đầu năm 2009, theo lộ trình, thành phố tiếp tục thực hiện GPMB 844 dự án với quy mô thu hồi đất lên đến 11.900 ha liên quan đến 185.700 hộ dân, tái định cư trên 18.000 hộ.
Theo ông Lưu Tiến Long, Giám đốc Sở Công thương Hà Nội, trong những năm qua, số dự án phải GPMB là rất lớn, kéo theo số hộ dân có nhu cầu tái định cư cũng rất lớn, nhất là các dự án trong khu vực nội thành. 80% diện tích đất GPMB trong những năm qua là đất nông nghiệp, đây là tư liệu sản xuất chủ yếu của nông dân thuộc các huyện ngoại thành và các quận nội thành mới được thành lập.
Cũng nhờ GPMB, những năm qua, các dự án thuộc 9 cụm công trình trọng điểm, các khu đô thị mới, các dự án phục vụSEA Games 22, Hội nghị APEC 14, các dự án phục vụđấu giá quyền sử dụng đất… cơ bản hoàn thành, đáp ứng yêu cầu đầu tư. Nhiều khu đô thị mới được xây dựng: Linh Đàm, Trung Hòa – Nhân Chính, Ciputra, Việt Hưng, Mỹ Đình, Khu Liên hợp Thể thao Quốc gia; các trục đường và nút giao thông lớn: đường Phạm Hùng, Trần Duy Hưng, Liễu Giai, Ngọc Khánh, Kim Liên – Ô Chợ Dừa, đường Vành đai 1 – 2 – 3…; các cầu qua sông Hồng: Thanh Trì, Vĩnh Tuy…; các nút giao thông: Ngã Tư Sở, Ngã Tư Vọng; hệ thống các công viên: Đống Đa, Tuổi trẻ Thủ đô, Yên Sở; kè vở hệ thống sông trong nội thành: Tô Lịch, Kim Ngưu, Sét, Lừ…; ; các khu công nghiệp vừa và nhỏ, các dự án cấp thoát nước đô thị…
Vẫn còn nhiều bất cập
Các vấn đề nan giải bức xúc trong hậu GPMB ở Thủ đôđã và đang diễn ra cũng là khó tránh khỏi, khi mà một số chủ trương, cơ chế, chính sách và khâu tổ chức thực hiện của chúng ta chưa đồng bộ, đòi hỏi phải nghiên cứu, bổ sung điều chỉnh cho phù hợp với thực tế và sự phát triển chung về kinh tế – xã hội.
Theo Phó Bíthư Thành ủy Nguyễn Công Soái, chính sách giá đất bồi thường cho người dân khi phải bàn giao mặt bằng bất hợp lý gây bức xúc nên các đơn thư khiếu kiện vẫn kéo dài. Vấn đề giải quyết công ăn việc làm cho người dân sau khi thu hồi đất còn nhiều bất cập. Vấn đề chất lượng nhà tái định cư, các dịch vụ y tế, giáo dục, thương mại… liên quan đến đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân chưa đảm bảo; kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội trong các khu tái định cư, khu đô thị mới không đồng bộ.
Bên cạnh đó, những vấn đề bức xúc đang nổi lên mà hậu GPMB đặt ra phải có các quan điểm, nguyên tắc khoa học, đồng bộ để giải quyết như”quy hoạch treo” và các dự án bỏ hoang sau khi GPMB; vấn đề môi trường sau GPMB; quản lý nhà nước, hoạt động của hệ thống chính trị ở các khu tái định cư, khu đô thị mới…
“Kết quả rà soát sơ bộ 772/1.005 dự án đầu tư, sử dụng 76.695 ha đất tại Hà Nội cho thấy, sau hợp nhất, có một lượng lớn dự án chưa phù hợp, quy mô và mục đích sử dụng đất bất hợp lý, quá nhiều các dự án bất động sản, kết nối hạ tầng, giao thông chưa đồng bộ; quy trình, thủ tục phê duyệt, thẩm định chưa chặt chẽ. Không ít chủ đầu tư không đủ năng lực hoặc chỉ có mục đích “ôm đất” khiến nhiều dự án được phê duyệt, giao đất hàng năm trời nhưng vẫn chỉ là bãi trống…” – Phó Bí thư Thành ủy cho biết.
Theo các chuyên gia, hậu GPMB phải gắn liền với việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững Thủ đô. Tại Hà Nội, tỷ lệ nước thải được xử lý cũng chỉ là 6%, 36 khu đô thị mới trên địa bàn thành phố thì chỉ có một khu có hệ thống xử lý nước thải. Nguồn nước ở Hà Nội phong phú nhưng phải có kế hoạch khả thi để khắc phục sự ô nhiễm của các sông, hồ. Không khí ở Hà Nội với nồng độ bụi vượt 1,5 đến 2,5 lần mức độ cho phép. Nếu không cải thiện và tăng cường giải pháp quản lý môi trường thì môi trường không khí ở Hà Nội sẽ ngày càng chịu áp lực của sự ô nhiễm do phát triển kinh tế – xã hội gây ra.
Hồng Thái