|
KTĐT – Mặc dù hội nhập, phát triển rất nhanh, song những người làm nghề có tâm huyết vẫn rất phiền lòng bởi nền kiến trúc của nước nhà. Sau thời gian phê phán gay gắt hiện tượng kiến trúc nhại cổ, giới nghề lại quay sang “hỏi nhau” làm thế nào để phát huybản sắc kiến trúc dân tộc (?). Bên cạnh sự lúng túng trong việc xác định đâu là bản sắc dân tộc trong kiến trúc, người ta còn ngờ vực về quan điểm, khái niệm và cách tạo dựng những công trình mang danh kiến trúc hiện đại.
Hiện đại đồng nghĩa với tốn tiền?
Theo KTS Tôn Đại, trào lưu kiến trúc hiện đại được du nhập vào nước ta từ thời kỳ Pháp thuộc, sau đó phát triển thành chủ nghĩa công năng. Ngày nay, biểu hiện rõ nét nhất của xu hướng kiến trúc hiện đại và kiến trúc hiện đại mới là những ngôi nhà cao tầng đang hàng ngày mọc lên trong lòng đô thị, nhất là ở các khu đô thị mới. Ban đầu những nhà cao tầng mang tính chất khô khan, tẻ nhạt với một, hai tầng bệ màu sẫm, bên trên là các tầng ở hoặc văn phòng giống nhau đến tận mái. Sau này, vẻ tẻ nhạt được khắc phục bằng các biện pháp làm đa dạng hóa hình khối và các khối cao thấp khác nhau, đa dạng hóa các lỗ cửa, ban công, lôgia, dùng màu sắc khác nhau cho những mảng khối, tạo những đường chéo,đường mặt cong trên mặt đứng công trình. Xu hướng kiến trúc hiện đại tận dụng triệt để tiến bộ KHKT về vật liệu xây dựng như kính, thép, gạch gốm trang trí, sơn các loại; về kỹ thuật mới như kết cấu vách dựng; về trang thiết bị mới như điều hòa không khí, cứu hỏa, thiết bị vệ sinh, chiếu sáng…
KTS Võ Thành Lân nhận xét, từ hiện đại trong thực tế thể hiện mong muốn của chủ đầu tư về công trình với đầy đủ các tố chất như công trình phải thật hoành tráng, sử dụng nhiều nhôm kính và vật liệu cao cấp. Hệ thống kỹ thuật với công nghệ tiên tiến nhất. Kiểu dáng phải khác thường hoặc có đôi chút khác thường, chí ít phải gần so với một công trình đâu đó ở nước ngoài. Tóm lại, công trình hiện đại phải xứng danh là một công trình cao cấp, siêu cấp và tất nhiên phải tốn nhiều tiền. Sự hoài vọng đó thường dẫn công trình tới hoặc phải diễn ra trên một lộ trình quốc tế. Nghĩa là giao cho một đơn vị nước ngoài thiết kế. Quản lý dự án là tư vấn nước ngoài. Và tốt nhất nên giao cho một đơn vị nước ngoài vận hành và khai thác công trình. Nhiều công trình nhà ở, cao ốc văn phòng, khách sạn, bảo tàng… những công trình được coi là hiện đại đã và đang mọc lên theo cách như thế.
Kiến trúc hiện đại của người Việt
Thừa nhận kiến trúc đương đại phương Tây có một sức hấp dẫn với KTS Việt Nam và người tiêu dùng nhưng KTS Nguyễn Trường Lưu vẫn chỉ coi đây là một “thị hiếu”. Ông cho rằng, đặc điểm của kiến trúc đương đại phương Tây là dễ làm, bắt mắt, hấp dẫn thị giác, linh hoạt, không bị ràng buộc bởi các niêm luật và tỷ lệ kiến trúc. Kiến trúc này cũng tạo cảm giác về không gian mở, con người hướng ra cảnh quan thiên nhiên. “Người ta cảm nhận về kiến trúc này là hiện đại hơn, thời trang hơn, trong khi còn nhiều hậu quả do tính hiện đại của nó đưa ra chưa được người ta tính toán thiệt hại” – KTS Lưu nói. Nhiều công trình được thực hiện bằng những mảng kính lớn, trong suốt với lý lẽ công trình tận dụng ánh sáng thiên nhiên, tiết kiệm năng lượng chiếu sáng vào ban ngày. Nhưng trên thực tế khi sử dụng, công trình lại được che chắn bằng các loại màn cửa bên trong. Không đủ sáng, lại bật đèn. Còn bên ngoài người ta đưa ra khái niệm kiến trúc “hai da”, hai lớp. Có nghĩa là bên ngoài lớp kính, che thêm một lớp lan nhôm cách điệu thể hiện với nhiều hình thức khác nhau để giảm đi bức xạ và nhiệt độ mặt trời. “Thị hiếu kiến trúc này đi ngược với trào lưu kiến trúc xanh, kiến trúc bền vững của thế giới.
Mặc dù các công trình được xây dựng rất rầm rộ, tốc độ phát triển chóng mặt nhưng riêng về kiến trúc vẫn lộ rõ sự lúng túng. KTS Tôn Đại cho rằng, Việt
Tâm – Thu
