Đào tạo cán bộ quản lý đô thị – một yêu cầu cấp thiết

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, đến nay cả nước có trên 743 đô thị các loại, bao gồm từ đô thị loại V đến đô thị loại đặc biệt. Tỷ lệ đô thị hóa đạt gần 30%. Ngoài ra, cả nước hiện có trên 160 khu công nghiệp tập trung, 10 đô thị mới, 28 khu kinh tế cửa khẩu và khu kinh tế đặc thù, góp phần mở rộng mạng lưới đô thị quốc gia. Nhiều khu đô thị mới đã và đang hình thành với hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại, góp phần giải quyết những vấn đề bức xúc của đô thị hiện nay, nhất là vấn đề nhà ở và các dịch vụ đô thị… Tất cả những đổi thay này đã làm cho bộ mặt đô thị Việt Nam có nhiều khởi sắc theo hướng văn minh hiện đại…

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, thực tế phát triển đô thị ở Việt Nam vẫn còn một số vấn đề tồn tại làm ảnh hưởng xấu đến sự phát triển các đô thị nói riêng, kinh tế – xã hội nói chung. Việc xây dựng không phép, trái phép theo kiểu “mạnh ai nấy xây” vẫn diễn ra phổ biến. Việc công khai công bố quy hoạch đã được duyệt theo quy định nhiều nơi vẫn chưa được triển khai, thực hiện triệt để. Nhiều ý kiến cho rằng, nguyên nhân chủ yếu là do bộ máy quản lý đô thị còn nhiều hạn chế, hoạt động kém hiệu quả. Nhiều nơi buông lỏng công tác quản lý quy hoạch, đô thị và quản lý đầu tư xây dựng, dẫn đến chưa chủ động trong công tác kiểm tra, phát hiện, ngăn ngừa và xử lý sai phạm còn phổ biến, có những vụ việc khi phát hiện ra ra thì sự đã rồi. Hiện, số cán bộ quản lý đô thị  không có chuyên môn về xây dựng còn khá lớn; hầu hết được thuyên chuyển hoặc tuyển dụng từ cán bộ chuyên môn kỹ thuật và không được trang bị kỹ năng quản lý nói chung và kỹ năng trong quản lý đô thị nói riêng, đặc biệt là đội ngũ cán bộ quản lý đô thị cấp phường, thị trấn, thị xã. Kết quả khảo sát của Bộ Xây dựng cho thấy, năm 2009 chỉ có 35,97% cán bộ lãnh đạo, cán bộ chuyên môn quản lý công tác xây dựng của các thành phố, thị xã thuộc tỉnh; 28,07% chủ tịch, phó chủ tịch và 27,43% công chức địa chính – xây dựng cấp phường, thị trấn được đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản lý xây dựng và phát triển đô thị…

trước thực trạng trên, để tăng cường chất lượng và hiệu quả của công tác lập và quản lý quy hoạch xây dựng, đặc biệt là công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý. Bộ Xây dựng đã xây dựng Đề án “Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị đối với công chức lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp giai đoạn 2010 – 2015” và đang trình Chính phủ phê duyệt. Mục tiêu là trang bị cho công chức lãnh đạo chuyên môn đô thị các cấp những kiến thức cơ bản, một số kỹ năng lãnh đạo, chỉ đạo điều hành và thực thi các nhiệm vụ điều hành và quản lý quy hoạch xây dựng đô thị. Bảo đảm đến năm 2015 trang bị cho 100% số công chức lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp thuộc 750 đô thị cả nước những kiến thức cơ bản, một số kỹ năng lãnh đạo, chỉ đạo điều hành và thực thi các nhiệm vụ quản lý quy hoạch đô thị, đầu tư xây dựng và quản lý khai thác, sử dụng kết cấu hạ tầng đô thị; quản lý phát triển và sử dụng đất đô thị; quản lý môi trường, kiến trúc – cảnh quan đô thị…

Đối tượng đào tạo, bồi dưỡng là cán bộ, công chức lãnh đạo UBND (chủ tịch, phó chủ tịch); cán bộ lãnh đạo, cán bộ chuyên môn cơ quan chuyên môn, tham mưu (các sở xây dựng, quy hoạch – kiến trúc; các phòng quản lý đô thị, công thương; công chức địa chính – xây dựng…) thuộc UBND các cấp thành phố, thị xã, thị trấn. Các lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng chủ yếu về lý luận và thực tiễn (trong nước và quốc tế) gồm: Quy hoạch phát triển đô thị và nông thôn; quản lý phát triển hạ tầng, môi trường đô thị và vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu; quản lý xây dựng đô thị; thiết kế đô thị và bảo tồn di sản đô thị; quản lý đất đai, nhà ở và thị trường bất động sản; vốn đầu tư xây dựng đô thị, chính sách và giải pháp về vốn cho xây dựng phát triển đô thị.

Hy vọng, Đề án “Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị đối với công chức lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp giai đoạn 2010 – 2015” được phê duyệt sẽ phần nào tháo gỡ những khó khăn về đào tạo bồi dưỡng trong lĩnh vực quản lý đô thị, đóng góp tích cực vào hoạt động xây dựng phát triển đô thị, góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước.

NĐB