Giải pháp nào cho các “khu ổ chuột” ở Vinh?

Vướng mắc

Theo thống kê năm 2007 trên địa bàn Tp Vinh (tỉnh Nghệ An) có 157 khu nhà tập thể (KTT), với 3.925 hộ phân bố ở 20 phường, xã. UBND Tp Vinh đã lập Đề án giải quyết nhà ở tập thể cũ và được UBND tỉnh phê duyệt tại QĐ 109/QĐ-UBND ngày 21/9/2007. Theo đề án thì tất cả các KTT trên địa bàn Tp sẽ được xử lý trong vòng 8 năm (2008 – 2015), với số vốn dự kiến 217,78 tỷ đồng. Kế hoạch là vậy, nhưng khi thực hiện gặp rất nhiều khó khăn, tính đến thời điểm này Tp mới giải quyết 23 KTT với 450 hộ, trong đó có 7 KTT gồm 182 hộ đã giải quyết trước khi lập đề án. Các phường hiện nay còn nhiều KTT chưa được giải quyết như: Quán Bàu 13 KTT với 364 hộ, Đông Vĩnh 6 KTT với 227 hộ, Cửa Nam 13 KTT với 367 hộ, Hưng Bình 13 khu với 286 hộ… Tổng cộng Tp Vinh vẫn còn tới 134 KTT với 3.475 hộ đang phải sống trong những căn nhà xuống cấp.

Mô hình nhà ở cộng đồng đang được triển khai tại khối 6A, p. Cửa Nam.       Ảnh: ĐN

Thực tế trong quá trình triển khai đề án giải quyết các KTT trên địa bàn Tp đã bộc lộ nhiều vướng mắc cần có giải pháp khắc phục kịp thời trong thời gian tới. Cụ thể ở nhiều nơi chưa có sự thống nhất cao giữa dân và chủ đầu tư, giữa chủ đầu tư với ban ngành liên quan, quá trình xử lý nảy sinh nhiều vấn đề, giữa quy hoạch thực địa với quy định xây dựng chia lô… Bên cạnh đó theo các phường, xã thì cần phải có sự phối hợp và thống nhất cao trong việc lập bản vẽ quy hoạch chia lô, để tránh trường hợp làm đi làm lại nhiều lần vừa mất thời gian lại tốn kinh phí. Ông Nguyễn Văn Vinh – Chủ tịch UBND p.Cửa Nam trăn trở: “Đề án xóa bỏ các KTT là rất cần thiết, tuy nhiên để đề án thực hiện tốt, Tp cũng như các ban ngành cần  tạo điều kiện về các thủ tục hành chính, quy hoạch để người dân có thể nhanh chóng có nhà mới để ở. Bên cạnh đó ngay khi lập bản vẽ các cơ quan ban ngành liên quan nên ngồi lại với nhau để thực hiện”.

Nhà ở cộng đồng –  mô hình cần nhân rộng

Để đẩy nhanh tiến độ giải quyết các KTT cũ mới đây Tp Vinh đã cho thực hiện thí điểm mô hình xây dựng nhà ở cộng đồng. Đây là dự án xây dựng nhà cho người nghèo ở đô thị, dự án được hưởng chính sách ưu đãi của tổ chức phi chính phủ và Hiệp hội đô thị Việt Nam. Cụ thể người dân được hỗ trợ quy hoạch, thiết kế không mất tiền đặc biệt các hộ dân được vay tiền xây dựng nhà ở trong 10 năm, không tính lãi suất. Các hộ dân vay tiền có trách nhiệm góp tiền hàng tháng, mỗi tháng thấp nhất 150 nghìn đồng để sau 10 năm có thể hoàn trả hết nợ. Hiện nay mô hình này đang được thực hiện thí điểm tại KTT Cty Cp Hữu Nghị, khối 6A, p.Cửa Nam.

Ông Lê Viết Hùng – Tổ trưởng tổ xây dựng nhà ở cộng đồng cho biết: “Năm 2009 qua Tp tôi được biết chương trình xây dựng nhà ở cộng đồng do Hiệp hội Đô thị Việt Nam và Liên minh quyền nhà ở Châu Á (ACHR) tổ chức. Sau khi tìm hiểu, tôi được tổ chức này cho đi tham quan mô hình xây nhà cộng đồng ở Thái Lan và một số nước khác. Thấy đây là một mô hình hay, chúng tôi về họp các hộ dân trong KTT lập quỹ tiết kiệm để xây dựng nhà, mỗi tháng mỗi hộ đóng 600 nghìn đồng để lấy tiền xây dựng nhà ở. Hiện Liên minh nhà ở Châu Á đã cho các hộ dân vay 40 nghìn USD, mô hình xây dựng nhà ở KTT đã được triển khai xây dựng rất nhanh, tất cả 29 hộ dân sống trong KTT đều rất vui mừng tham gia”.

Đến KTT 6A, p.Cửa Nam được chứng kiến sự phấn khởi của các hộ dân nơi đây, tôi được bà Nguyễn Thị Đào khoe: “Năm nay 59 tuổi, gần như cả đời phải sống trong KTT ổ chuột. Nay nhờ có chương trình xây nhà cộng đồng mà cả gia đình mới có nhà thực sự để ở”. Ông Nguyễn Văn Chỉnh – phó chủ tịch UBND Tp Vinh khẳng định: “Cả Tp có 135 khu nhà tập thể cũ. Kế hoạch của UBND Tp đề ra là đến năm 2015 sẽ hoàn thành cơ bản việc xóa các KTT cũ trên địa bàn. Hiện nay Tp đang thực hiện dự án xây dựng mô hình nhà ở cộng đồng ở khối 6A, p.Cửa Nam. Đây là mô hình có tính khả thi cao do dựa vào nguồn lực cộng đồng và đảm bảo được xây dựng khu dân cư văn minh, thân thiện. Đây là một mô hình cần nhân rộng, sau thành công của dự án này thời gian tới Tp sẽ chỉ đạo thực hiện mô hình trên địa bàn các phường, xã khác”.