Bắc Kạn: Công trình tái định cư Khau Ban mới sử dụng đã xuống cấp

một số hạng mục của khu tái định cư khau ban xã khang ninh, huyện ba bể (bắc kạn) mới đưa vào sử dụng đã xuống cấp, gây bức xúc cho người dân. công trình thuỷ lợi thì nguồn nước nhỏ, không đảm bảo tưới tiêu, hệ thống nước sinh hoạt vẫn chưa hoàn thiện đã xuống cấp, kè ốp mái ta luy sụt lún và rãnh thoát nước nội bộ trong khu dân cư vẫn còn dang dở, chắp vá, thậm chí nhiều hạng mục của dự án này đã phải làm đi làm lại nhiều lần vẫn chưa xong. đặc biệt, hạng mục nước sinh hoạt đã chuyển xong số tiền cho nhà thầu, nhưng công trình vẫn dở dang chưa phát huy được hiệu quả.

để di dời dân cho việc xây dựng thuỷ điện tuyên quang, năm 2003, tỉnh bắc kạn đã đầu tư hơn 33,5 tỷ đồng nhằm thực hiện nhanh việc san gạt đồi khau ban, xã khang ninh, huyện ba bể, với mục tiêu di chuyển 58 hộ dân trong vùng bị nước thuỷ điện tuyên quang gây ngập úng, tại thôn tà kèn xã nam mẫu lên nơi ở mới khau ban sinh sống. dự án có tính cấp bách, việc triển khai thi công cũng được diễn ra nhanh chóng và rầm rộ hơn các dự án khác. chỉ xem mục chi phí cho vé xe, vé xuồng đi công tác đã biết rằng, dự án này quan trọng đến mức nào, chưa kể việc chủ đầu tư đã luôn “mạnh tay”, thay thế đến 4 lượt trưởng ban của dự án tái định cư khau ban để tăng tốc tiến độ. song, có điều quan trọng nhất là “yếu tố văn hoá và tâm linh” của dự án này lại không được chủ đầu tư quan tâm, bàn bạc kỹ với dân, khiến quá trình triển khai xây lắp và cuộc vận động di dân đến tái định cư mới không đạt được như mong muốn.

cuối năm 2006, một số hạng mục của dự án đã xong, cũng là thời điểm thuỷ điện tuyên quang dâng nước, lúc này các hộ dân tại tà kèn mới “phản ứng”, cho rằng: từ trước tới nay, người miền núi chỉ “hạ sơn” để định canh định cư, chứ có mấy ai di chuyển nhà lên non để định cư?. hoặc khi chuyển cả làng đến đâu, cũng cần có sự bàn bạc kỹ với dân, để những bô lão cao tuổi trong thôn còn đi “xem đất”, qui hoạch nhà nông mà giống như dãy nhà ống ngoài mặt phố, khiến chăn nuôi lợn, gà, trâu bò rất khó khăn vì mùi hôi thối quẩn quanh nơi ở của người dân… chỉ vì thiếu bàn bạc kỹ với dân, thế là cuộc vận động di chuyển 58 hộ dân từ thôn tà kèn xã nam mẫu đến khu tái định cư mới khau ban đã bế tắc, chính quyền đã dùng nhiều biện pháp kể cả biện pháp mạnh để di dân, nhưng quá nửa dân cư thôn tà kèn không chịu đến nơi ở mới. họ chấp nhận lưu lạc lại thôn cũ, ăn ngủ trên thuyền bè và mưu sinh bằng nghề thả lưới, kiếm con tôm con cá bán đổi lấy gạo. tính đến ngày 15/12, mới có 25/58 hộ dân lên sinh sống nơi ở mới.

hiện tại, nơi ở cũ là vùng nước trắng trời, không có đường bộ, trường học, trạm y tế, điện lưới, điện thoại. mọi sinh hoạt của người dân đều trên thuyền, bè, mảng, những đứa trẻ tà kèn muốn đến lớp học đều phải đi bằng xuồng máy sang xã đà vị huyện na hang học chữ. thiết nghĩ, tỉnh bắc kạn cần có sự kiển tra và đánh giá cụ thể về tính khả thi của dự án khau ban, xem xét mức độ và trách nhiệm của những người có liên quan, có như vậy mới tránh việc đầu tư các khu tái định cư lãng phí và kém hiệu quả./.