Hanoinet – Năm 2006, toàn bộ diện tích đất nông nghiệp (NN) của HTX Xa La, phường Phúc La (Hà Đông) được thu hồi để thực hiện các dự án. Theo quy định của Chính phủ về việc giao đất dịch vụ sản xuất (SX) kinh doanh phi NN, đất ở cho các hộ gia đình, cá nhân có đất bị thu hồi, HTX đã lập quy hoạch giao đất cho các xã viên. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai đã có biểu hiện của việc “lách” luật và chưa công bằng đối với những người dân sống trên địa bàn khu Xa La.
Xây dựng tiêu chuẩn chưa đúng và thiếu công bằng
Năm 2000, HTX Xa La thực hiện giao ruộng ổn định lâu dài cho 131 hộ xã viên. Tại Đại hội đại biểu xã viên vào năm 2004 và 2006, HTX đã thống nhất kết nạp thêm 123 xã viên, song những xã viên này không được chia ruộng, vì quỹ đất NN không còn.
Năm 2006, UBND tỉnh Hà Tây (cũ) đã có quyết định thu hồi toàn bộ 29,6ha đất canh tác của HTX để thực hiện một số dự án trên địa bàn. Theo quy định của Nghị định 17 và Nghị định 84 của Chính phủ về giao đất dịch vụ SX kinh doanh phi NN, đất ở cho các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi để thực hiện các dự án phát triển kinh tế – xã hội, HTX đã lập quy hoạch, xây dựng tiêu chuẩn để chia đất ở, đất dịch vụ cho xã viên có đất bị thu hồi và đã được UBND phường Phúc La phê duyệt tháng 11-2007. Đối chiếu với tiêu chuẩn này, thì những người được giao đất dịch vụ phải là xã viên HTX có đất NN bị thu hồi hoặc là những người được hưởng thừa kế hợp pháp; người được chia đất ở tiêu chí chính cũng phải là xã viên, có đất NN bị thu hồi, còn những trường hợp gia nhập HTX từ năm 2004-2006 không có đất bị thu hồi, thì được chia từ 10 đến 12m2.
Ở đây có sự đánh đồng giữa đối tượng được hưởng đất dịch vụ với đối tượng được hưởng đất giãn dân: Đủ điều kiện giao đất dịch vụ thì sẽ đủ điều kiện giao đất ở. Ông Đinh Công Đạt, Phó trưởng Phòng Tài nguyên – Môi trường Hà Đông cho biết: Đất dịch vụ là để tạo điều kiện SX kinh doanh cho những người có đất NN bị thu hồi; còn đất ở đối tượng được hưởng phải là những người có hộ khẩu thường trú tại khu Xa La. Do ý nghĩa của hai loại đất khác nhau, nên đối tượng được hưởng cũng phải có những điều kiện khác nhau. Như vậy, ở đây có sự nhầm lẫn của HTX và phường Phúc La, dẫn đến sự chồng chéo, gây bất bình đẳng giữa hai loại đối tượng được chia đất.
Chia, tách hộ; cho, tặng đất NN tràn lan
Theo Hướng dẫn số 94, ngày 20-5-2008 của Phòng Tài nguyên – Môi trường Hà Đông, thì diện tích giao để làm mặt bằng SX, kinh doanh dịch vụ phi NN hoặc đất ở được tính bằng 10% diện tích đất NN bị thu hồi cho mỗi hộ gia đình, cá nhân, nhưng tối đa không quá 50m2. Chính vì có hạn mức, nên nhiều gia đình có diện tích đất NN lớn đã tiến hành tách hộ NN. Trước đó, ngày 23-4-2006, HTX đã tổ chức Đại hội đại biểu xã viên bất thường để thống nhất vấn đề này và 100% xã viên dự đại hội nhất trí việc tách hộ cho con xã viên có đất canh tác đã xây dựng gia đình; rồi cả những người độc thân, đủ 18 tuổi trở lên, nếu có nhu cầu.
Trên cơ sở đó, tất cả các hộ gia đình có diện tích đất NN lớn đều tiến hành tách hộ, dẫn đến hiện tượng có những hộ gia đình được 5-6 suất đất, thậm chí lên tới 9-10 suất. Điển hình trường hợp của gia đình ông Nguyễn Đình Kiềm. Gia đình ông có 3.645m2 đất NN, gồm 2 vợ chồng và 3 người con, trong đó có 2 người con trên 18 tuổi và ông đã tách số đất này cho hai người con. Vì đủ điều kiện hưởng đất dịch vụ, nên gia đình ông Kiềm được nhận thêm 3 lô đất ở nữa, nâng tổng số lô đất gia đình ông được hưởng lên 6 lô (hơn 300m2).
Việc một số hộ xã viên nhiều đất đã thông qua Ban quản lý HTX để cho, tặng, điều chuyển đất NN cho xã viên khác cũng có nhiều khúc mắc. Sau một thời gian ngắn, từ việc không có đất, 12 xã viên đã có đất NN. Những người này, sau khi bị thu hồi đất cũng được hưởng quyền lợi như những người có đất bị thu hồi… Điều đáng nói, thời điểm cho tặng đều thực hiện sau khi đã có quyết định thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền.
Qua đó cho thấy, có sự mờ ám, bất minh trong việc cho, tặng, điều chuyển đất NN ở HTX Xa La, cần phải được xem xét, xử lý, chấn chỉnh kịp thời. Được biết, với gần 6ha để chia đất ở, đất dịch vụ cho những người có đất bị thu hồi, thời gian qua, HTX và Tổ tư vấn xét duyệt cấp đất phường Phúc La đã phê duyệt đất dịch vụ cho 314 hộ, đất ở cho 308 hộ (ảnh). Quá trình kiểm tra, các cơ quan chức năng của thành phố Hà Đông đã phát hiện thấy những bất cập trong tiêu chuẩn xét đất ở tại đây, nên việc xét đất ở đã tạm thời dừng lại.
Để giải quyết tận gốc đơn, thư của người dân về vấn đề giao đất, việc xét đúng đối tượng, đúng quy định pháp luật là điều các cấp, các ngành của thành phố Hà Đông cần tuân thủ nghiêm; đồng thời, ngăn chặn kịp thời hiện tượng mượn danh người khác để hưởng lợi bất chính. Ngoài ra, việc vận dụng những quy định theo hướng có lợi cho người dân cũng cần được cân nhắc; HTX Xa La và UBND phường Phúc La cần xây dựng lại tiêu chuẩn, đối tượng được chia đất ở để bảo đảm sự công bằng, đúng quy định pháp luật.
Theo HNM