Khi nông thôn “trắng” quy hoạch

Mỗi khi nhắc đến công tác quy hoạch nông thôn, nhiều người không tránh khỏi tiếng thở dài và cho rằng có bàn cũng là chỉ để đấy thôi chứ ai làm, rồi làm xong thì ai thực hiện, rồi khi thực hiện thì ai giám sát… Đến như ở các thành phố lớn, công tác quy hoạch được quan tâm như thế, trình độ dân trí cao như thế, nền nếp quản lý đô thị lâu đời như thế mà kiến trúc đô thị vẫn xảy ra cảnh “đèn nhà ai nhà ấy rạng”. Con đường “đắt nhất Thủ đô” là đường Kim Liên nối dài mà kiến trúc các ngôi nhà hai bên đường vẫn muôn hình muôn vẻ, hai đầu đường vẫn tắc nghẽn triền miên. Vậy ở những vùng nông thôn mênh mông và xơ xác kia, liệu mong muốn quy hoạch có thành hiện thực?

Có ý kiến cho rằng nguyên nhân nông thôn “trắng quy hoạch” như hiện nay là thiếu kinh phí. Để làm quy hoạch cho 10 nghìn xã trong cả nước thì quá lớn trong khi việc quy hoạch các đô thị đang cần kíp hơn. Hơn nữa, cái văn hoá “bám mặt đường” cũng đã khiến nhiều ý tưởng quy hoạch vỡ tan từ trong trứng nước.

Cho dù tiếng thở dài ấy có nẫu lòng đến đâu thì công tác quy hoạch nông thôn là công việc tất yếu phải làm. Những bài học phải trả giá đắt của các đô thị hiện nay chính là công tác quy hoạch kém, quy hoạch muộn và quy hoạch duy ý chí. Nay các vùng nông thôn chiếm tới  hơn 70% dân số kia nếu không thực hiện quy hoạch sớm thì sau này cũng sẽ phải trả giá đắt tương tự như vậy.

Thực trạng ở nông thôn hiện nay đã  rất đáng lo ngại rồi, đặc biệt là ở những vùng ven đô. Tốc độ đô thị hoá nhanh chóng mặt khiến những con đường làng đã quá tải. Những con đường xưa kia chỉ cần vừa đủ cho chiếc xe cải tiến, xe trâu kéo thì nay đang phải oằn mình chịu đựng những chiếc xe tải, xe công nông và các phương tiện cơ giới khác. Việc tắc đường ở nhiều nơi đã xảy ra.

Nhiều chuyên gia dự báo rằng nếu không kịp thời triển khai công tác quy hoạch thì nhiều vùng nông thôn trong tương lai sẽ mắc phải căn bệnh phổ biến của các đô thị hiện nay là kẹt xe, ô nhiễm môi trường… Các đô thị tự phát mọc lên sẽ xảy ra tình trạng xô bồ, hỗn tạp về kiến trúc khiến nhiều giá trị văn hoá không được tồn giữ.

Tiếng chuông báo động về quy hoạch nông thôn đã quá rõ ràng. Vấn đề là bắt đầu từ đâu? Từ nhận thức lại sự cấp bách, từ nguồn kinh phí, từ phân công phân cấp trách nhiệm, từ phương thức triển khai, từ mục tiêu ngắn hạn và dài hạn… Và mong rằng đã làm thì cần đến nơi đến chốn, nếu không, tiền thì vẫn mất mà tật lại vẫn mang như một số chương trình khác.