Tái diễn nạn ô nhiễm nghiêm trọng tại danh thắng quốc gia đầm Ô Loan

Đầm Ô Loan – một danh thắng Quốc gia ở tỉnh Phú Yên đang bị ô nhiễm nghiêm trọng giống như cách đây hơn 10 năm.

Nhận định trên được Trung tâm giống và kỹ thuật thuỷ sản Phú Yên đưa ra sau khi xét nghiệm các mẫu nước thu được tại 4 vị trí trong đầm. Theo đó, biên độ triều trong đầm thấp hơn trung bình nhiều năm từ 0,2 đến 0,3 mét, nước đầm cạn hơn bình thường, cửa đầm hẹp nên sự lưu thông nước trong đầm với biển hạn chế do đang thi công cầu An Hải bắc qua đầm này. Hiện nay nước đầm cạn, nhiệt độ môi trường cao, rong tảo phát triển mạnh, tàn lụi thối rữa; sự phân huỷ các chất hữu cơ diễn ra nhanh dẫn đến đào thải các độc tố ra môi trường. Nước trong đầm trở nên đậm đặc thiếu ô-xy cục bộ vào sáng sớm. Những ngày nắng mùi hôi thối từ đầm bốc lên rất khó chịu.

Trong dịp Tết Kỷ Sửu vừa qua, khu vực đầm Ô Loan đã xảy ra hiện tượng một số cá tự nhiên chết do lở loét, nhiễm khuẩn; 600 kg vẹm xanh sau một tuần thả nuôi đã bị chết. Trước đây, mỗi năm cư dân sống quanh đầm Ô Loan có thể khai thác ít nhất 200 tấn tôm, 150 tấn cá cùng nhiều nguồn lợi từ các loài nhuyễn thể khác vốn là đặc sản của Phú Yên nhưng nay hầu như giảm đáng kể. Như sò huyết Ô Loan là một đặc sản rất nổi tiếng của Phú Yên năm nay ít thấy xuất hiện vì lượng khai thác có thể giảm đến 90%; mỗi ngày những hộ sống quanh đầm cũng chỉ thu hoạch 15 kg hàu trở lại, lượng cua, ghẹ cũng khai thác khoảng 50 kg… Ngoài ra, hầu hết các chất thải từ nông nghiệp, sinh hoạt và chăn nuôi của dân cư 7 thôn thuộc 5 xã An Ninh Đông, An Cư, An Hải, An Hiệp và An Hoà (huyện Tuy An) sống chung quanh đầm thải ra làm cho môi trường càng bị hủy hoại nghiêm trọng hơn.

Trong khi nguồn lợi thủy sản bị hủy hoại, sản lượng khai thác ngày càng ít nhưng dân số mỗi năm đều tăng nên tất yếu dẫn đến việc xuất hiện nhiều loại nghề nhằm khai thác tối đa nguồn lợi thuỷ sản. Vào đầu năm 2009 có ít nhất 120 hộ sống quanh đầm “mở thêm” nghề khai thác bằng bóng Thái Lan- một dụng cụ khai thác thuỷ sản ở tầng đáy được đan bằng những mắt lưới rất nhỏ, có chiều dài từ 7 đến 10 mét, bề rộng mỗi cạnh khoảng 0,3 mét- có tính chất huỷ diệt mọi nguồn lợi thuỷ sản sống ở tầng đáy, rất nguy hiểm.

UBND huyện Tuy An đã chỉ đạo ngành thuỷ sản phối hợp Đồn biên phòng 348 và chính quyền các xã quanh đầm tuyên truyền, giải thích cho người dân hiểu và tuyết đối cấm hành nghề bằng phương tiện trên. Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Do- Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ nguồn lợi thủy sản Phú Yên cho biết đã phát hiện và thông báo trong dân cấm những nghề có tính chất hủy hoại nguồn lợi thủy sản ở đầm Ô Loan nhưng xem ra biện pháp này vẫn không đem lại kết quả….

Được biết năm 1998, môi trường sống ở đầm Ô Loan từng bị ô nhiễm rất nặng khi rất nhiều hộ, kể cả cán bộ tự động đắp hồ theo dạng hở (chỉ dùng san hô, đá để chèn làm bờ hồ) để nuôi tôm sú quanh đầm với diện tích lên trên 320 ha, chiếm hơn 20% diện tích mặt đầm.Việc nuôi tôm sú bằng hồ hở trong khi sử dụng thức ăn và các hóa chất bừa bãi gây ra ô nhiễm, hầu như năm nào cũng phát sinh dịch bệnh tôm, mất trắng cả trăm hecta và nguồn lợi thuỷ sản bị cạn kiệt dần.

Thiết nghĩ tỉnh Phú Yên cần có biện pháp cương quyết hơn để không chỉ đảm bảo môi trường sống quanh đầm Ô Loan mà còn có trách nhiệm tôn tạo một danh thắng Quốc gia./.