Sản xuất vật liệu xây dựng: Chưa phát huy hết nội lực ở thị trường nội địa

Tiến sỹ Trần Văn Huynh, chủ tịch Hội Vật liệu Xây dựng nhận xét: trong lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng, các doanh nghiệp Việt Nam chưa phát huy hết nội lực để khai thác triệt để thị trường nội địa.

Theo dẫn chứng của ông Huynh, thời gian gần đây, tại một số dự án xi măng, nhà máy nhiệt điện, khai khoáng… do nhà thầu nước ngoài thực hiện đã bị doanh nghiệp nước ngoài “lấn” ngay trên sân nhà và chiếm dần thị trường. Mặc dù Luật đấu thầu có quy định nhà thầu nước ngoài trúng thầu phải sử dụng lực lượng lao động địa phương, sử dụng vật tư thiết bị có trong nước nhưng tổng thầu EPC nước ngoài lại đưa toàn bộ lao động người nước ngoài (từ lao động phổ thông, cấp dưỡng, bảo vệ, công nhân kỹ thuật) Việt Nam thực hiện dự án; thậm chí nhập khẩu 100% thiết bị, đưa vật tư từ nước ngoài vào xây dựng công trình. Trong khi đó, Việt Nam đang chủ trương phấn đấu nội địa hoá 40 đến 60% sản phẩm cơ khí.

Hiện nay, một số dự án đang sử dụng đông lao động người nước ngoài là: Xi măng Tây Ninh (tỉnh Tây Ninh), Xi măng Công Thanh (Thanh Hoá), Xi măng VinaKansai và Duyên Hà (Ninh Bình), nhiệt điện Quảng Ninh với số lao động lên đến hàng ngàn người. Tuy nhiên, chủ đầu tư và nhà quản lý các dự án lại cho rằng điều họ quan tâm nhất vẫn là giá thành công trình thấp, thời gian thi công nhanh nên quyết định chọn nhà thầu nước ngoài mà chủ yếu là nhà thầu Trung Quốc. Trong khi đó, các chuyên gia lại cảnh báo các doanh nghiệp phải cân nhắc đến một số yếu tố như: chất lượng thiết bị, lượng tiêu hao vật chất trong quá trình vận hành…; không nên vì lợi ích trước mắt và cục bộ.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho rằng, đây là thời điểm các doanh nghiệp Việt Nam phải tự nhìn nhận lại. Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, thực tế đòi hỏi các doanh nghiệp phải chủ động điều chỉnh, cải tiến sản phẩm để hạ giá thành và giành phần thắng ngay trên sân nhà. Về phía Hội Vật liệu Xây dựng cũng đề xuất Chính phủ xem xét lại chủ trương chính sách, quy chế thực hiện tổng thầu nước ngoài EPC để có quyết sách phát huy nội lực, triệt để sử dụng lao động trong nước./.