Nhà lưu trú công nhân: Thiếu mà thừa

Một nghịch lý hiện nay ở các KCN, KCX TP.HCM là chỗ ở cho công nhân chỉ đáp ứng được 5,6%, còn lại là công nhân phải ở trọ của dân. Ở các khu lưu trú tuy có đầy đủ điện nước, thoáng mát nhưng lại vẫn không thu hút được công nhân vào ở vì những quy định quá chặt chẽ, cũng như tâm lý thích tự do của họ đã khiến cho một số khu nhà nghỉ lưu trú trống vắng.

>>Bê tông Xuân Mai tạo niềm tin vững bền

Bên trọng, bên khinh

Lý giải tại sao khu lưu trú công nhân tại KCX Tân Thuận chỉ lấp đầy hơn 60%, ông Hoàng Ngọc Ánh, PTGĐ Cty CP Phát triển Nam Sài Gòn (Sadeco), đơn vị quản lý khu lưu trú Tân Thuận cho biết: Khu lưu trú chỉ cho công nhân làm việc tại KCX Tân Thuận ở. Do nhiều DN thu hẹp sản xuất, công nhân bị nghỉ việc nên về quê nên người ở ít dần. Thế nhưng, theo một số công nhân thì việc họ tìm nơi ở khác lại do vấn đề giá cả và quy định. Chị Nguyễn Thị Oanh, công nhân Cty SSVN cho rằng, ở đây nội quy cứng nhắc, gò bó; giá phòng lại cao nên công nhân họ chuyển ra ngoài nhiều. Giá phòng tại đây mỗi lúc một tăng, cao nhất cũng khoảng  1,06 triệu đ/phòng 6 người chưa kể tiền điện nước (điện nước lại tính theo giá sản xuất, 1.700 đ/KW, 5.300 đ/m3 nước). Vì thế, nhà lưu trú chẳng mấy ai muốn “trú”.

Được đưa vào sử dụng tháng 7/2007, khu lưu trú Tân Thuận gồm 2 block nhà cao 5 tầng với 1.100 chỗ, đã bộc lộ nhiều vấn đề trong thiết kế. Do tận dụng diện tích để xây dựng nên không gian ở đây chật hẹp, không có ban công riêng cho từng phòng để phơi đồ. Tất cả các phòng đều phơi ở khu vực giếng trời, nhiều khi không đủ ánh sáng nên phải phơi qua cửa sổ trông rất nhếch nhác. Nơi đây cũng không có chỗ để xe. BQL chỉ dựng tạm một lán, nhiều khi không đủ chỗ xe phải phơi nắng phơi mưa.

Trái hẳn với KCX Tân Thuận, khu lưu trú của KCX Linh Trung 1, gồm 2 lô nhà 5 tầng với 1.478 chỗ do Quỹ Phát triển Nhà TP.HCM quản lý rất hiếm khi bị trống. Ở đây cho mọi đối tượng công nhân độc thân thuê, giá từ 83 – 110 nghìn đ/người/tháng. Anh Nguyễn Duy Quang, cán bộ BQL khu lưu trú Linh Trung cho biết, QBL đã tìm hiểu những điều được và chưa được của các khu lưu trú khác từ đó rút kinh nghiệm, đưa ra những nội quy phù hợp, công nhân chấp nhận được, tạo một môi trường sống vui vẻ, lành mạnh. Bên cạnh đó còn xây dựng nhiều hoạt động để tạo sân chơi cho công nhân: xây dựng đội phát thanh, phục vụ hát theo yêu cầu, công nhân hát, cũng như giải đáp các thắc mắc mà các bạn hỏi… Anh Lê Hồng Vinh, công nhân Cty Cao Định nói, vào đây rồi là không muốn ra ngoài ở vì không gian thoáng mát, sạch sẽ, giá lại rẻ.

DN không dám đầu tư

Theo BQL KCN-KCX TP.HCM, hiện nay có 7 dự án đã hoàn thành, cung cấp được 6.050 chỗ, 16 dự án đang và sẽ triển khai cung cấp thêm 79.490 chỗ, cũng chỉ đáp ứng một phần rất nhỏ. Trong khi đó quỹ đất của nhiều KCN không còn nên vẫn phải dựa vào nhà dân là chính.

Cty Sadeco theo quy hoạch còn xây 4 block nhà trong khu lưu trú Tân Thuận nhưng đang ngần ngại vì sợ xây xong không có ai vào ở. Hiện nay có tháng Cty lỗ 70 triệu đồng, nghĩ đến chuyện hoàn vốn là điều rất khó.

Còn khu lưu trú công nhân ở KCX Linh Trung 1, được xem là mô hình thí điểm đầu tiên của Q.Thủ Đức, với 5 dãy nhà cấp 4, 104 phòng phục vụ cho 832 chỗ. Đại diện Cty Du lịch Thủ Đức (đơn vị quản lý khu lưu trú) cho biết, khu lưu trú hoạt động từ năm 2004, giờ nhà đã bị dột, tường lún nhưng chưa có khả năng sửa chữa. Chúng tôi cố gắng duy trì để không bị lỗ. Nếu được miễn thuế may ra còn duy trì được.  

Cty Đầu tư Xây dựng Trường Thịnh xây dựng một khu lưu trú ở P.Bình Chiểu, Q.Thủ Đức diện tích 7.314m2, tổng vốn đầu tư khoảng 50 tỷ đồng, 3 lô cao 5 tầng chứa được 600 người. Công trình được thiết kế hiện đại, có hệ thống internet, điện thoại, tivi, sân vườn… Giá thuê dự kiến từ 100 – 150 nghìn  đ/người/tháng. Ông Lê Công Lợi, Giám đốc Trường Thịnh chia sẻ: “Vì ý nghĩa xã hội nên chúng tôi tham gia chứ trông chờ hoàn vốn từ dự án này rất khó. Nhưng DN nào cũng đặt mục tiêu lợi nhuận thì ai sẽ cùng Nhà nước lo nhà cho công nhân?”.

Để giải quyết vấn đề nhà ở cho công nhân rất cần chính những DN sử dụng lao động tham gia xây dựng nhà ở cho công nhân của mình. Đã có một số DN làm tốt về vấn đề này như khu lưu trú của Cty Nissei Electric Việt Nam chỉ phục vụ được đối tượng độc thân, nên những ai lập gia đình ra bên ngoài thuê, Cty hỗ trợ 70 nghìn đ/tháng; hay Cty May thêu Ngọc Phước có đến 40% công nhân là người khuyết tật, Ban giám đốc lo từ miếng ăn, chỗ ở cho các em. Cty tự trích một phần đất của nhà xưởng để xây nhà cho công nhân ở, đáp ứng được khoảng 70 chỗ, còn những ai lập gia đình ra ngoài ở Cty cũng hỗ trợ 100 nghìn đ/tháng.