“Căn hộ 200 triệu” và ước mơ của hàng triệu người nghèo

Hanoinet – Đúng dịp Thủ tướng Chính phủ chấp thuận đề án nhà ở xã hội của Bộ Xây dựng, hàng loạt báo đăng tin Công ty CP Bêtông và Xây dựng Vinaconex Xuân Mai bán một căn hộ 50m² với giá 200 triệu đồng đã khiến hàng triệu nhiều người nghèo ở đô thị hy vọng được sở hữu một ngôi nhà giá rẻ. Nhưng, nhà giá rẻ sẽ vẫn còn là câu chuyện dài…

1- Còn nhớ cuối năm 2007, khi Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Hồng Quân tham gia giao lưu trực tuyến trên báo điện tử CAND o­nline, đã có hàng trăm câu hỏi của bạn đọc cả nước gửi Bộ trưởng chỉ để hỏi là bao giờ công chức, người nghèo ở các đô thị có cơ hội mua được một căn hộ chung cư?

Người xưa có câu “an cư mới lạc nghiệp”, nhưng quả thực với rất nhiều người sống bằng đồng lương công chức như hiện nay, mơ ước có một căn hộ  vài chục mét vuông để “an cư” ở Hà Nội hay TP HCM cũng giống như mơ ước được đi du lịch vũ trụ.

Thời bao cấp, khi được nhận vào làm ở một cơ quan Nhà nước thì cũng có nghĩa là sau đó sẽ được cấp nhà, dù là nhỏ thôi, hoặc vài người chung nhau một căn hộ tập thể.

Nhưng chuyện ấy đã trở thành dĩ vãng bởi từ năm 1991, sau khi Pháp lệnh Nhà ở có hiệu lực, Nhà nước chấm dứt việc bao cấp nhà ở cho cán bộ, công chức.

Để cán bộ, nhân viên có “tấc đất cắm dùi”, sau đó, không ít cơ quan linh động bằng cách hoặc xén bớt khuôn viên chia đất cho cán bộ làm nhà, hoặc trực tiếp đi xin UBND thành phố cấp đất theo kiểu “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, thành phố miễn tiền sử dụng đất, những người được cấp đất sẽ góp tiền đền bù giải phóng mặt bằng và tự xây nhà.

Nhưng, cái thời ấy cũng đã qua cả chục năm rồi. Khi những xã ngoại thành ở Từ Liêm, Thanh Trì, Long Biên, Gia Lâm giờ cũng đã “lên đời” thành phường thì những ruộng rau muống, ao tù thuở nào giờ cũng thành “tấc vàng” cả nên không có chuyện xin không nữa.

Dù chỉ trong vòng 10 năm trở lại đây, sau Khu đô thị (KĐT) mới Linh Đàm, Hà Nội đã có hàng loạt khu đô thị mới: Trung Hòa – Nhân Chính, Trung Yên, Mỹ Đình, Đại Kim – Định Công, Văn Quán, hay xa hơn một chút là Việt Hưng, Pháp Vân… được xây dựng; chưa kể rất nhiều chung cư cao tầng xây rải rác trên các tuyến phố, tuy nhiên để mua được một căn hộ không phải ai cũng đủ khả năng vì đều có giá 800-900 triệu tới vài tỉ đồng/căn.  

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, dù những năm gần đây, diện tích nhà ở luôn tăng khoảng 30 triệu m²/năm, riêng năm 2008 tăng 50 triệu m², nhưng các chủ đầu tư chỉ xây dựng căn hộ cao cấp, nhà liền kề và biệt thự.

Vì vậy, hiện mới có khoảng 2/3 trong tổng số 2 triệu cán bộ, công chức tự lo được nhà ở cho mình, số còn lại (tương đương với khoảng 700.000 người, chủ yếu tập trung ở các đô thị lớn) phải ở ghép hộ, ở nhờ, ở tạm. Còn với những cán bộ, công chức được phân phối nhà chung cư trước đây, hầu hết chất lượng nhà của họ đã xuống cấp nghiêm trọng.

Chỉ cần làm một phép tính đơn giản nếu hai vợ chồng công chức có bằng đại học, nuôi hai đứa con, có thu nhập ở mức trung bình khá trong mặt bằng lương hiện nay là 5 triệu đồng/người/tháng, thì với tổng thu nhập khoảng 10  triệu đồng/tháng, dù có tiết kiệm tối đa cùng lắm mỗi năm cũng chỉ được 40 triệu đồng; nghĩa là 20 năm nữa vẫn chưa có nổi 1 tỉ đồng.

Trong khi mỗi năm giá nhà, đất luôn tăng theo cấp số nhân. 8 năm trước, giá một căn hộ chung cư 80m² ở KĐT Linh Đàm chỉ khoảng 400 triệu thì bây giờ đã trên 1 tỉ; ngay như ở KĐT Việt Hưng, mới 2 năm trước thôi, căn hộ 78m² chỉ có 400 triệu thì bây giờ cũng đã ngót 1 tỉ; còn đất ở quận Thanh Xuân, nơi cách trung tâm Hà Nội hơn 10km, 10 năm trước một mảnh đất 40m² có giá khoảng 300 triệu đồng thì bây giờ để mua được mảnh đất ấy phải có 3 tỉ đồng…

Cán bộ công chức còn khó thì những gia đình công nhân, với thu nhập trung bình chỉ 1,2-2 triệu đồng/người/tháng, đương nhiên vĩnh viễn không bao giờ mua được nhà. Cũng theo điều tra của Bộ Xây dựng, chỉ 20% trong tổng số 1 triệu lao động trực tiếp và khoảng 1,2 – 1,5 triệu lao động gián tiếp có chỗ ở.

Chưa hết, ngoài công chức, công nhân, tại các đô thị còn có hàng vạn hộ gia đình thuộc các thành phần kinh tế đang phải sống trong điều kiện chỗ ở không đảm bảo tiêu chuẩn tối thiểu. Trên 30% các hộ gia đình có diện tích nhà ở dưới 36m2, 19% gia đình sống trong những căn nhà tạm bợ.

Nên, dù người dân ở chung cư Bitexco có lúc phải thức trắng đêm để biểu tình phản đối chủ đầu tư thu phí dịch vụ giá trên trời; hay chung cư Trung Hòa – Nhân Chính thỉnh thoảng lại lở một mảng vữa trát trần xuống đầu chủ nhà thì với hàng triệu người, mỗi khi có dịp đi qua những khu chung cư này vẫn cứ phải… ngước nhìn lên ao ước.

2- Vì thế, chuyện chỉ với 200 triệu đồng đã có thể mua được một căn hộ 50m2 thực sự là một thông tin sốc và thu hút sự quan tâm đặc biệt. 

Từ Hà Nội, mất gần 1 giờ đồng hồ chạy xe máy đến bạc mặt (bạc mặt theo đúng nghĩa đen bởi đoạn đường gần 30km từ Thanh Xuân lên Xuân Mai suốt ngày bị những đoàn xe tải hạng nặng chở đất cày xới nên ngày nắng thì bụi mù mịt, trời mưa thì bùn đất bắn tung tóe vào mặt người đi xe máy), tôi mới lên đến xã Thủy Xuân Tiên, huyện Chương Mỹ.

Ông Đặng Hoàng Huy, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP Bêtông và Xây dựng Vinaconex Xuân Mai, chẳng còn mấy hào hứng khi có nhà báo tìm đến viết bài. Bởi sau hôm Bộ Xây dựng và Tổng Công ty Vinaconex đưa một đoàn phóng viên chuyên theo dõi ngành xây dựng lên quảng cáo về mô hình nhà chung cư cho người thu nhập thấp, ông Huy và công ty “bỗng dưng nổi tiếng” và đến nửa tháng nay, hầu như ngày nào mở báo hay vào mạng cũng thấy tên mình với vai trò tiên phong xây nhà giá rẻ.

Nằm ở một góc khu đất rộng 1,3 ha, hai chung cư 5 tầng chỉ là một phần của dự án, bởi khi hoàn thành ở đây sẽ có tổng cộng 464 căn hộ với  với diện tích từ 50m² tới 90m² gồm: 5 chung cư 5 tầng với 180 căn hộ, 1 chung cư 9 tầng với 90 căn hộ, 2 chung cư 11 tầng với 200 căn hộ.

Ông Huy cho biết từ năm 2006, công ty thực hiện đầu tư xây dựng đồng loạt 2 dự án tại xã Thủy Xuân Tiên và TP Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc). Dự án tại Vĩnh Yên sẽ có 544 căn hộ diện tích từ 50m² tới 114m² với 4 chung cư 5 tầng, 4 chung cư 11 tầng. Cho tới thời điểm này, tại mỗi dự án đều đã hoàn thành hạ tầng kỹ thuật và đưa vào sử dụng 2 nhà 5 tầng với 72 căn hộ.