Chuyện buồn… phong điện

Ở một đất nước đầy ắp nắng và gió như Việt Nam mà khi nhắc đến phong điện, nhiều người vẫn thấy hơi… ngượng miệng. Thời buổi điện đóm hiếm hoi, khi mất điện, trong bữa cơm của mỗi gia đình có thể nhắc đến những cụm từ thủy điện, nhiệt điện, thậm chí điện hạt nhân, còn phong điện thì dường như là đặc sản chỉ của các nước phương Tây.

Nhưng thực tế không phải như vậy.

Mới đây, tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư vào vùng kinh tế trọng điểm miền trung diễn ra ở Hội An (Quảng Nam), một nhà đầu tư nước ngoài rất muốn đầu tư một nhà máy phong điện tại Bình Định. Dù dự án được đầu tư nghiên cứu và đặt trạm khảo sát gió từ năm 1998 nhưng đến nay vẫn chưa đi đến đâu do thủ tục đầu tư và giấy phép chưa hoàn tất, đặc biệt không thể thống nhất được giá điện với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) bởi giá EVN đặt mua mua lại rất thấp, không đủ chi phí đầu tư (giá chủ đầu tư đưa ra là 5 cent/KWh điện).

Cách đây 3 năm, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã trao giấy chứng nhận đầu tư dự án phong điện ở đảo Lý Sơn cho liên doanh của 3 Cty từ CHLB Đức.

Tuy nhiên, cũng do không thống nhất được giá điện với EVN (phía chủ đầu tư đưa ra giá 750 đồng/KWh điện), còn EVN chỉ chấp nhận mua ở mức 500 đồng/KW điện. Vậy là, mặc dù dự án đã triển khai giai đoạn 1 (2006 – 2008) với số tiền bỏ ra trên 80 tỷ đồng nhưng không thể phát điện.

Ai cũng biết ưu điểm dễ thấy nhất của phong điện là không tiêu tốn nhiên liệu, không gây ô nhiễm môi trường như các nhà máy nhiệt điện, dễ chọn địa điểm và tiết kiệm đất xây dựng, khác hẳn với các nhà máy thủy điện chỉ có thể xây dựng gần dòng nước mạnh với những điều kiện đặc biệt và cần diện tích rất lớn cho hồ chứa nước. phải chăng nguồn tài nguyên gió của trên 3.000km bờ biển của đất nước không thể được khai thác?

Theo tính toán của các chuyên gia, với 500 trạm phong điện loại 4,8MW sẽ có công suất 2.400MW, bằng công suất Nhà máy Thủy điện Sơn La, tổng chi phí sẽ là 1,875 tỷ USD, trong khi đó, dự toán xây dựng Nhà máy Thủy điện Sơn La là 2,4 tỷ USD. Cách đây 4 năm, các nhà tư vấn đầu tư đã tính rằng với các điều kiện thuận lợi như Việt Nam, trong 10 năm đầu, giá thành mỗi một KWh phong điện là 620 đồng, nhưng trong 10 năm tiếp theo chỉ còn có 46 đồng (xin nhắc lại bằng chữ là bốn mươi sáu đồng)…

Đất nước thì nghèo, điện thì thiếu, bờ biển thì dài, nắng gió thì thừa, các con số tính toán thì như thế, chẳng lẽ người Việt Nam vốn thông minh có tiếng mà chịu bó tay, đến Tây cũng phải lắc đầu không hiểu tại sao.