Chuyện không vui ngoài đường phố

Văn minh đường phố đang là nỗi bức xúc của nhiều người. Chỉ cần rời khỏi nhà ra ngoài đường, nhìn cách đi đứng, ăn nói, ứng xử của người dân với nhau, của người dân với đại diện công quyền và ngược lại, của người dân với những quy định của pháp luật và với những quan niệm tối thiểu của văn hóa và đạo đức thì ai cũng dễ dàng thấy rằng dường như có điều gì đó không ổn trong nhân cách của nhiều người. Chen lấn, giành giật, tục tĩu, bẩn thỉu, cửa quyền, hoạnh họe, ăn hối lộ, nghiện hút… thường xuyên xảy ra trước mắt mọi người như một sự đương nhiên. Không kể ra, ai cũng biết nhưng hầu như chẳng có ai lý giải được ngọn nguồn nguyên nhân từ đâu.

Nhiều người tự hỏi: Liệu ở các nước khác, họ ứng xử với nhau có như thế không?

Một nhà báo có dịp sang thăm bang California của nước Mỹ kể rằng chỉ những chuyện nhìn thấy ngoài đường thôi, đã không hiểu nổi những công dân và nhà chức trách Mỹ được đào tạo và giáo dục như thế nào mà lại ứng xử như vậy.

Câu chuyện thứ nhất: Tại ngã tư đường phố của một TP nhỏ bị mất điện hệ thống đèn tín hiệu. Đường phố vẫn tấp nập ô tô đi lại. Một điều lạ là cứ dòng xe bên này chạy qua được khoảng 7 – 8 chiếc thì chiếc sau đó tự nhiên dừng lại, cả dòng xe sau nó dừng lại theo để nhường cho dòng xe bên kia đi. Dòng xe bên kia cũng vậy, cũng khoảng ngần ấy xe đi qua thì chiếc sau đó cũng tự dừng lại để nhường đường. Cứ như thế khoảng 5 – 7 phút thì có cảnh sát xuất hiện và các dòng xe lại ngoan ngoãn theo chỉ dẫn của viên cảnh sát.

Câu chuyện thứ hai cũng ở một đại lộ, mỗi bên có 4 làn xe chạy. Trên vỉa hè có một người đàn ông chân thấp chân cao đi bộ, có vẻ như ông ta đang say rượu. Chợt một chiếc xe cảnh sát lao tới đỗ ngay cạnh lề đường. Hai viên cảnh sát to cao xuống xe, đến gần người đàn ông nói mấy câu. Người đàn ông lắc đầu. Hai viên cảnh sát liền lên xe đi tiếp. Khi hỏi ra mới biết, viên cảnh sát nọ hỏi người đàn ông rằng: “Chúng tôi có thể giúp gì ông không?”.

Chỉ với hai sự việc được chứng kiến ngẫu nhiên kia đã đặt ra nhiều câu hỏi: Tại sao người ta lại sẵn sàng nhường nhịn nhau mà không cần sự nhắc nhở của người khác? Tại sao hai viên cảnh sát kia lại quan tâm cả những vấn đề dường như ngoài nhiệm vụ của anh ta? Cả hai câu chuyện trên đây cho thấy rằng những cách ứng xử như vậy chỉ có thể là của con người được giáo dục tử tế từ tấm bé.

Trở lại văn minh đường phố của Việt Nam, trên những con đường chen chúc những người là người kia, tại sao chúng ta không thể có cách ứng xử với nhau cho tử tế hơn?

Câu hỏi ai cũng biết nhưng không dễ trả lời.