Ngày 4/7, tỉnh Đồng Nai đã khánh thành và đưa vào sử dụng Nhà Dài truyền thống dân tộc Chơ Ro ở xã Phú Lý, huyện Vĩnh Cửu. Nhà Dài được xây dựng trên khuôn viên rộng hơn 4.000m2, có tổng giá trị đầu tư gần 3 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh. Ngoài công trình chính là Nhà Dài rộng khoảng 150m2 còn có các hạng mục như cổng, lối đi nội bộ, thảm cỏ, đèn chiếu sáng, bờ kè suối…
Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên và di tích Vĩnh Cửu Trần Văn Mùi – đơn vị chủ đầu tư công trình cho biết, Nhà Dài được thiết kế hoàn toàn theo lối kiến trúc truyền thống của người dân tộc Chơ R nhà sàn, mái lợp lá tranh, vách và sàn bằng tre lồ ô, cột bằng gỗ tròn. Toàn bộ chân cột đỡ phía dưới sàn đúc bằng bê tông vững chắc, các cột phía trên sàn làm bằng gỗ giá tỵ – một loại cây thân thẳng, cứng, không bị mối mọt xâm hại. Nhà Dài có xấp xỉ 100 cây cột gỗ, sàn nhà lót ván, phía trên lót thêm một lớp tre lồ ô. Dãy hàng rào bên ngoài làm bằng sắt, sơn giả gỗ rồi cột dây. Địa thế của Nhà Dài nằm cạnh con suối Samach, phù hợp tập quán sống gần nguồn nước của người Chơ Ro.
Theo tập quán của người Chơ Ro, Nhà Dài là nơi thực hiện các nghi lễ thờ cúng và sinh hoạt văn hóa cộng đồng, giữ gìn truyền thống dân tộc. Ông Nguyễn Thành Trí, Giám đốc Sở Văn hóa – thể thao và du lịch Đồng Nai cho biết: trước đây ngành Văn hóa tỉnh đã đầu tư cho các công trình nghiên cứu, sưu tầm dân ca, dân vũ và các loại hình nghệ thuật dân gian của người Chơ Ro, nay cùng với việc xây dựng Nhà Dài sẽ đưa vào giảng dạy, hướng dẫn cho thế hệ trẻ. Ngành chuẩn bị mở các lớp tập huấn về cách đánh cồng, chiêng do các nghệ nhân Chơ Ro truyền dạy, sau đó là các lớp múa, hát; hướng dẫn sử dụng các loại nhạc cụ như kèn lá, kèn môi, đàn chinh kơ la. Các nghề dệt thổ cẩm, đan gùi mây… cũng sẽ được các bậc cao niên trong bản, làng truyền dạy lại cho con cháu trong không gian thiêng liêng của ngôi Nhà Dài. Hiện bà con đang tích cực làm các hiện vật thể hiện nếp sinh hoạt truyền thống dân tộc như cung nỏ, gùi, bầu nước, tỉnh sẽ hỗ trợ trang bị thêm cồng, chiêng để Nhà Dài thực sự là nơi lưu giữ bản sắc của người Chơ Ro.
Lễ khánh thành có các nghi thức cúng lễ của đồng bào dân tộc như cúng nhang, dựng nêu, vào nhà mới… theo đúng tập tục. Trước đó, ngày 3/7, tại khu vực Nhà Dài đã diễn ra các hoạt động văn nghệ và văn hóa ẩm thực như biểu diễn cồng chiêng, dân ca dân vũ, giã gạo, làm bánh, nấu cơm lam, nấu xôi và các món ăn dân tộc như thịt nướng, lá bép, củ chụp, củ nần, rượu cần của đồng bào Chơ Ro. Dịp này, UBND tỉnh Đồng Nai đã trao tặng cho đồng bào dân tộc Chơ Ro ở xã Phú Lý 2 bộ cồng chiêng để trưng bày tại Nhà Dài. Khi được đưa vào sử dụng, Nhà Dài không chỉ khôi phục những giá trị văn hóa, sinh hoạt truyền thống của người Chơ Ro mà còn là nơi kết nối vào tuyến du lịch của Trung tâm du lịch sinh thái văn hóa – lịch sử chiến khu Đ như một điểm nhấn về văn hóa. |
