Kiểm soát chặt chẽ sợi a-mi-ăng trắng

Chủ tịch CĐXDVN Nguyễn Văn Bình vừa có chuyến công tác sang LB Nga, tìm hiểu việc khai thác và sản xuất sợi a-mi-ăng trắng (chrysotile) cũng như sức khỏe của người lao động trực tiếp. Ông Bình đã có cuộc trò chuyện với pV báo Xây dựng về vấn đề này.

Thưa Chủ tịch, chuyến đi này của ông bao  gồm những nội dung gì?

– Tôi nhận lời mời thăm các mỏ sản xuất a-mi-ăng trắng tại Nga cùng một số thành viên của Văn phòng Chính phủ, Bộ Xây dựng, Bộ Y tế, Bộ TN&MT, TLĐLĐVN, Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam. Chuyến đi này chúng tôi đã được tận mắt thăm các khu mỏ Uralasebst sản xuất a-mi-ăng trắng lớn nhất thế giới nằm ở vùng biên giới Nga và Kazakhstan. Đoàn đã được thăm quan Tp Uralasbest, thư viện, mỏ a-mi-ăng trắng, trạm nghiền, trạm hút bụi a-mi-ăng, nhà máy, trung tâm y tế dự phòng.

Đoàn Việt Nam trao đổi và thảo luận với các chuyên gia của Viện Y học Lao động Nga về những ảnh hưởng của sợi a-mi-ăng trắng tới sức khỏe người lao động và chia sẻ những kinh nghiệm trong việc sử dụng an toàn và có kiểm soát loại sợi này.

Qua chuyến đi thực tế vừa rồi, ông có nhận xét gì về công nghệ sản xuất a-mi-ăng trắng và thực sự có nguy hiểm?

– phải nhìn nhận thực tế là khâu khai thác a-mi-ăng trắng có độc hại, tuy nhiên khi đã được chế tạo thành sản phẩm thì có tỷ lệ ảnh hưởng không đáng kể. Tại khu mỏ lớn nhất của Nga này đã được khai thác từ 120 năm về trước, với 90 lao động, cung cấp sợi a-mi-ăng cho trung Quốc, Iran, Việt Nam để chế tạo 3.000 sản phẩm. Tại Việt Nam, sản lượng nhập khẩu a-mi-ăng trắng được sử dụng chủ yếu trong sản xuất tấm lợp fibrô xi măng, 10% còn lại được phối trộn trong sản xuất má phanh xe hạng nặng, vật liệu bảo ôn cho lò hơi, đường ống dẫn hơi nước, quần áo chống cháy trong ngành cứu hỏa.

Được tiếp xúc với thực tiễn từ nguồn mỏ a-mi-ăng, chúng tôi nhận thấy nói a-mi-ăng có độc hại. Tuy nhiên hiện chúng ta vẫn đang kiểm soát được bằng trang thiết bị bảo hộ lao động cho người lao động, công nghệ sản xuất hiện đại cũng chính là hạn chế ảnh hưởng cho người lao động. A-mi-ăng cũng giống như hàng trăm các sản phẩm khác có thể gây hại cho sức khỏe con người nếu sử dụng sai hoặc sử dụng không có kiểm soát.

Tại Việt Nam từ năm 1963, ngành công nghiệp tấm lợp đã có những đóng góp cho nền kinh tế đất nước, cung cấp một lượng lớn tấm lợp giá rẻ, phù hợp cho các vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi hay vùng lũ lụt. Hiện có tới 41 cơ sở sản xuất với khoảng 10 nghìn lao động có việc làm ổn định. Nhiều nhà máy đã tích cực đầu tư cải tạo thiết bị theo hướng tự động hóa trong buồng kín giảm tải việc phát sinh bụi. Việc chú trọng xử lý theo hướng thu gom, tái sử dụng chất thải, kể cả bụi a-mi-ăng trắng cũng hạn chế ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, trồng cây xanh, thảm cỏ, vệ sinh công nghiệp khu vực nhà xưởng của các DN đã được Sở TN&MT các địa phương công nhận đạt tiêu chuẩn môi trường Việt Nam. Kết quả khám bệnh và chụp phim của Bệnh viện Xây dựng năm 2008 cho 564 công nhân ngành sản xuất tấm lợp fibrô xi măng không phát hiện các tổn thương liên quan đến a-mi-ăng trắng.

Vậy để kiểm soát được mức độ độc hại của a-mi-ăng cũng như các chất độc hại khác trong ngành Xây dựng, theo ông, chúng ta cần phải làm gì?

– trong ngành Xây dựng, người lao động chịu ảnh hưởng trực tiếp từ rất nhiều yếu tố như: Xây dựng hầm, khai thác VLXD, sản xuất xi măng, sản xuất VLXD… Các cơ sở đã chú trọng nâng cao thiết bị sản xuất công nghệ hiện đại, trang bị bảo hộ và thực hiện quy trình kiểm soát chặt chẽ để hạn chế ảnh hưởng độc hại đối với người lao động. Bên cạnh đó đã quan tâm tới chế độ chăm sóc sức khỏe, bồi dưỡng độc hại, khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh nghề nghiệp. Tuy nhiên có một thực tế là người lao động rất sợ khám sức khỏe định kỳ bởi nếu phát hiện ra bệnh nghề nghiệp họ sẽ được bố trí công việc khác, mức lương sẽ không còn được hưởng như cũ do vậy họ có phần né tránh. Kinh nghiệm của các nước trên thế giới là khi lao động phát hiện có bệnh nghề nghiệp sẽ được chuyển công việc khác nhưng được hưởng mức lương tương ứng như công việc hiện tại. Đây cũng là kinh nghiệm mà các cơ quan chức năng cần nghiên cứu để áp dụng trong thời gian tới.

Xin cảm ơn ông!