Kiến trúc Pháp là bản giao hưởng đầy mê hoặc giữa sự tinh tế và quyền uy, nơi mỗi đường cong, thức cột hay hoa văn trang trí đều mang một dấu ấn nghệ thuật sâu sắc. Không chỉ đơn thuần là những công trình xây dựng, kiến trúc Pháp còn là biểu tượng của sự sang trọng, trường tồn, khơi nguồn cảm hứng cho biết bao thế hệ. Dù hiện diện trong các lâu đài cổ kính hay công trình hiện đại, phong cách này luôn toát lên khí chất vương giả, khiến bất cứ ai cũng phải say đắm.
Tổng quan về kiến trúc Pháp
Kiến trúc Pháp không chỉ là một phong cách thiết kế mà còn là một di sản văn hóa, phản ánh sự phát triển của nghệ thuật và xã hội qua từng thời kỳ. Sự hình thành Học viện Kiến trúc năm 1671 – tổ chức đào tạo kiến trúc đầu tiên của châu Âu – đã khẳng định vị thế của kiến trúc trong nền văn minh Pháp. Cuộc thi Prix de Rome về kiến trúc, được thành lập năm 1720, là một minh chứng khác cho tầm quan trọng của lĩnh vực này, khi trở thành giải thưởng danh giá mà các kiến trúc sư khao khát đạt được.
Những thời kỳ đỉnh cao của kiến trúc Pháp có thể kể đến kiến trúc Gothic từ thời Trung cổ, với những công trình như Nhà thờ Đức Bà Paris, và kiến trúc Tân cổ điển thế kỷ 18, mang dấu ấn quyền lực hoàng gia. Truyền thống này vẫn được duy trì, giúp kiến trúc Pháp luôn là biểu tượng của sự thanh lịch và sang trọng.
Lịch sử và đặc điểm của kiến trúc Pháp qua từng thời kỳ
Kiến trúc Pháp thời Gallo-La Mã
Kiến trúc Pháp thời kỳ Gallo-La Mã là sự kết tinh giữa tinh hoa La Mã cổ đại và những ảnh hưởng bản địa của người Gaul. Bắt nguồn từ những nguyên tắc kiến trúc Hy Lạp nhưng được phát triển theo hướng thực tế và bền vững hơn, người La Mã đã tạo ra những công trình quy mô lớn, ứng dụng các kỹ thuật xây dựng tiên tiến như vòm, hầm và mái vòm.
Một trong những đột phá quan trọng trong thời kỳ này là việc sử dụng bê tông – vật liệu mang tính cách mạng giúp công trình bền vững hơn và có thể tạo ra những không gian lớn mà không cần cột chống đỡ dày đặc. Kiến trúc La Mã tại Pháp cũng thể hiện sự thích nghi với điều kiện địa phương, sử dụng đá vôi, cát kết và các vật liệu sẵn có để xây dựng đường sá, đấu trường, nhà tắm công cộng và đền thờ.
Những công trình tiêu biểu còn tồn tại đến ngày nay có thể kể đến Maison Carrée ở Nîmes – một ngôi đền La Mã mang đậm phong cách cổ điển với hàng cột Corinth duyên dáng, hay Alyscamps ở Arles – một khu nghĩa trang La Mã nổi tiếng kéo dài đến thời Trung Cổ. Những di sản này đặt nền móng cho sự phát triển của kiến trúc Pháp qua các thời kỳ tiếp theo.
Kiến trúc Pháp thời kỳ Tiền La Mã
Trước khi kiến trúc Pháp định hình phong cách đặc trưng, ảnh hưởng từ nền văn minh La Mã đã tạo nền móng quan trọng cho sự phát triển của các công trình tôn giáo và dân sự. Dưới thời vương quốc Frankish, đặc biệt là triều đại Merovingian (thế kỷ 5 – 8), kiến trúc nhà thờ phát triển mạnh mẽ, trở thành trung tâm quyền lực và biểu tượng của tôn giáo.
Các công trình thời kỳ này thường mang hình thái vương cung thánh đường La Mã, nhưng đã bắt đầu có những biến đổi nhất định. Nhà thờ Saint-Martin ở Tours, được Giám mục Perpetuus xây dựng vào cuối thế kỷ 5, là một ví dụ điển hình với 120 cột đá cẩm thạch, tháp phía Đông và các bức tranh khảm tinh xảo. Điểm đặc biệt của kiến trúc Merovingian là sự kết hợp giữa hình khối mạnh mẽ và không gian nội thất phức tạp, tạo tiền đề cho kiến trúc Romanesque sau này.
Một đặc điểm nổi bật khác là việc nâng thánh tích hoặc quách của vị thánh lên vị trí trung tâm, đặt phía sau bàn thờ để tín đồ có thể chiêm bái. Đây là một sáng tạo của người Frank, không có trong kiến trúc La Mã cổ điển, đánh dấu bước chuyển quan trọng trong phong cách tôn giáo châu Âu thời kỳ đầu.
Ảnh hưởng của kiến trúc La Mã trong nền kiến trúc Pháp
Kiến trúc La Mã đặt nền móng quan trọng cho sự phát triển của kiến trúc Pháp, đặc biệt trong thời kỳ Romanesque (thế kỷ 10-12). Giai đoạn này chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ các công trình La Mã cổ đại, kết hợp với sự sáng tạo của các tu viện và nhà thờ Pháp, tạo nên một phong cách đặc trưng với các bức tường dày, cửa sổ nhỏ và hệ thống vòm bán nguyệt.
Một trong những đặc điểm nổi bật của phong cách này là dải băng Lombard, một dạng trang trí lặp lại trên mặt tiền, giúp công trình có nhịp điệu thị giác đặc trưng. Kiến trúc Byzantine cũng để lại dấu ấn sâu đậm, thể hiện qua nhà thờ Angoulême, nơi các không gian chính được bao phủ bởi mái vòm lớn, đòi hỏi hệ thống tường chịu lực vững chắc.
Bên cạnh đó, phong cách kiến trúc La Mã ở Pháp còn phát triển mạnh trong các tu viện như Cluny hay Fongombault, với thiết kế nhà thờ hình chữ thập Latin, chóp tháp cao, transept kết thúc bằng đầu hồi và dãy nhà nguyện bao quanh hậu cung (chevet). Đặc điểm này trở thành tiền đề cho sự ra đời của kiến trúc Gothic về sau.
>>> Xem thêm: Kiến trúc Gothic: Định nghĩa, lịch sử, đặc điểm và công trình nổi tiếng
Những yếu tố kiến tạo nền tảng của Kiến trúc thuộc địa Pháp
Kiến trúc thuộc địa Pháp (KTTĐP) không chỉ là biểu tượng của sự thanh lịch và sang trọng mà còn là kết tinh của các yếu tố cấu trúc được định hình từ những lý thuyết kiến trúc kinh điển của Karl Botticher, Gottfried Semper và Kenneth Frampton. Qua quá trình nghiên cứu hiện trạng, khảo sát xã hội học và phân tích kỹ thuật, có thể nhận thấy KTTĐP được xây dựng dựa trên bốn thành tố cốt lõi: Vật liệu, Cấu kiện, Liên kết và Không gian chức năng. Sự hòa quyện giữa các yếu tố này đã tạo nên một bản giao hưởng kiến trúc độc đáo, vừa mang hơi thở phương Tây vừa thích nghi tinh tế với điều kiện tự nhiên và văn hóa Việt Nam, đặc biệt tại Hà Nội.
Vật liệu
Vật liệu là nền tảng định hình phong cách kiến trúc Pháp tại các công trình thuộc địa, đồng thời đảm bảo khả năng thích ứng với khí hậu nhiệt đới ẩm của Hà Nội. Sự lựa chọn và ứng dụng vật liệu không chỉ phản ánh công nghệ xây dựng tiên tiến mà còn thể hiện sự giao thoa văn hóa Đông – Tây.
- Gạch và Đá: Gạch đặc là vật liệu chủ đạo trong các cấu kiện tường và móng, đôi khi kết hợp đá hộc để tăng độ bền. Từ sau năm 1920, gạch lỗ bắt đầu xuất hiện ở các công trình cải tạo, mang lại sự thông thoáng. Các loại gạch trang trí như gạch hoa gió, gạch bông hay ngói máy không chỉ đảm bảo tính kỹ thuật mà còn tạo điểm nhấn thẩm mỹ với hoa văn tinh xảo. Nhà máy gạch ngói SATIC, được thành lập năm 1896 tại Hà Nội bởi Henri Bourgouin, đã đánh dấu bước ngoặt trong sản xuất vật liệu xây dựng. Với công suất hai triệu sản phẩm mỗi tháng, SATIC tận dụng đất sét sông Hồng để tạo ra gạch nung có độ cứng cao, màu sắc ấm áp (nâu đỏ, vàng đất), góp phần mang lại vẻ đẹp gần gũi nhưng không kém phần sang trọng cho KTTĐP.
- Vữa: Vữa tam hợp (cát, vôi, nước, đôi khi thêm xi măng) là chất kết dính chủ đạo, được trát tường và phủ lớp vôi ve – một loại sơn truyền thống với gam màu nhẹ nhàng như trắng kem, xanh nhạt hay xám. Lớp hoàn thiện này không chỉ bền vững mà còn thân thiện với môi trường nhờ khả năng thẩm thấu, giúp tường “thở” và tự phục hồi theo thời gian, tạo nên bề mặt mờ mịn, thanh lịch.
- Kim loại: Thép hình, gang đúc, sắt và kẽm được sử dụng trong dầm, vì kèo và các chi tiết trang trí. Nhập khẩu từ chính quốc Pháp, những vật liệu này mang đặc trưng Châu Âu: vừa chắc chắn, vừa tinh tế, thể hiện sự hiện đại và tiên phong của KTTĐP. Các chi tiết kim loại uốn lượn mềm mại nhưng vẫn khỏe khoắn đã làm nổi bật tính thẩm mỹ của công trình.
- Gỗ: Gỗ lim và tre bản địa được ứng dụng rộng rãi trong cửa chớp, sàn nhà, cầu thang và xà gồ mái. Cửa chớp gỗ với khe hẹp không chỉ điều hòa ánh sáng mà còn tạo cảm giác ấm cúng. Tre, với độ bền dẻo, thường được dùng để gia cố móng, phù hợp với nền đất yếu của Hà Nội.
- Kính: Du nhập từ Pháp, kính xuất hiện ở cửa sổ, vách và mái, đặc biệt trong các công trình phong cách Art Deco sau này. Vật liệu này giúp mở rộng không gian, tăng kết nối với bên ngoài và chống chịu tốt với độ ẩm, mưa nhiều của khí hậu Việt Nam.
- Bê tông Cốt Thép: Từ những năm 1920, bê tông cốt thép trở thành biểu tượng của sự đổi mới, góp phần định hình phong cách Art Deco và Kiến trúc Đông Dương. Đây là bước ngoặt làm thay đổi diện mạo đô thị Hà Nội, mang lại sự vững chãi và hiện đại cho các công trình.
Cấu kiện
Cấu kiện trong KTTĐP được thiết kế với tỉ lệ cân đối, tạo nên sự thống nhất trong tổng thể kiến trúc. Mỗi bộ phận không chỉ đảm bảo tính kỹ thuật mà còn góp phần tôn lên vẻ đẹp thanh lịch.
- Móng: Sử dụng gạch già, đá hộc hoặc bê tông cốt thép, móng của KTTĐP thường được gia cố kỹ lưỡng với kỹ thuật vòm cuốn gạch và dầm thép, tạo nền tảng vững chắc, thể hiện quyền uy của công trình.
- Tường: Tường chịu lực là đặc trưng nổi bật, được xây thủ công bằng gạch và vữa tam hợp. Các chi tiết phào chỉ được tạo hình ngay trong quá trình xây, mang lại vẻ đẹp đồng nhất từ cấu trúc đến bề mặt.
- Sàn và Trần: Sàn sử dụng dầm thép I và vòm cuốn gạch, kết hợp trần vôi rơm hoặc gạch lỗ. Lớp hoàn thiện bằng gỗ lim, gạch bông hoặc mosaic với hoa văn Á – Âu tinh tế, như ở Nhà khách Chính phủ, là minh chứng cho sự tỉ mỉ trong thiết kế.
- Mái: Mái dốc (35-45 độ) hoặc mái bằng bê tông cốt thép mang đường nét sắc sảo nhưng hài hòa. Ngói máy, đá Ardoise hay bê tông tạo màu sắc trung tính (đỏ, xám, đen), làm nổi bật vẻ tinh tế của công trình.
- Cột: Cột bê tông cốt thép và cột thép nhập khẩu gia cố không gian lớn, mang lại sự khỏe khoắn và thanh mảnh, phù hợp với nhu cầu mở rộng diện tích.
- Cửa: Cửa chớp và cửa kính được tính toán kỹ để cách nhiệt, chống thấm, với phụ kiện tinh xảo, nâng tầm sự sang trọng.
Liên kết
Liên kết trong KTTĐP là nghệ thuật kết nối các cấu kiện, đảm bảo độ bền và thẩm mỹ.
- Nền và Móng: Nền đất yếu tại Hà Nội được gia cố bằng cọc tre và đất xỉ, tạo sự ổn định trước khi đặt móng.
- Tường và Cửa: Hệ dầm vòm cuốn gạch hoặc lanh tô thép/BTCT liên kết cửa với tường, mang lại sự mềm mại và sang trọng cho mặt đứng.
- Tường và Sàn: Tường dày (350-550mm) giật cấp để gác dầm thép, đảm bảo độ cứng và chống chịu thời tiết.
- Tường và Mái: Xà gồ gỗ hoặc thép gác lên tường, kết hợp sê nô thoát nước, vừa thực dụng vừa trang trí.
- Cột và Sàn: Cột thép với khớp ngàm và bu lông cố định dầm, tăng độ ổn định cho không gian lớn.
Không gian chức năng
Không gian trong KTTĐP được bố trí để tối ưu hóa công năng và thích ứng với khí hậu.
- Không Gian Bán Hầm: Ban đầu mang tính kỹ thuật, sau trở thành giải pháp chống nồm, cách nhiệt hiệu quả.
- Không Gian Chính: Chủ yếu là cơ quan hành chính, nhiều công trình đã thay đổi công năng, đặt ra thách thức bảo tồn giá trị.
- Hành Lang: Hành lang bao quanh hoặc zigzac che chắn nắng, tạo không gian đệm đặc trưng khác biệt với kiến trúc Pháp bản địa.
- Không Gian Áp Mái: Với xà gồ gỗ-thép và cửa sổ mái, không gian này cách nhiệt tốt và được cải tạo linh hoạt.
KTTĐP là minh chứng cho sự kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật, thẩm mỹ và thích nghi, tạo nên một di sản kiến trúc trường tồn, vừa thanh lịch vừa đậm chất văn hóa.
Các phong cách kiến trúc Pháp
Kiến trúc Pháp, với sự thanh lịch và sang trọng đặc trưng, đã để lại dấu ấn sâu đậm trên nhiều vùng đất, trong đó có Việt Nam. Sự giao thoa giữa phong cách châu Âu và bản sắc địa phương tạo nên một bản giao hưởng kiến trúc độc đáo, vừa mang hơi thở cổ điển vừa thích nghi với môi trường nhiệt đới. Dưới đây là phân tích các phong cách nổi bật, từ tân cổ điển, địa phương Pháp, Art Deco đến Đông Dương – những minh chứng rõ nét cho tài hoa và sự linh hoạt của kiến trúc Pháp.
Sự quyến rũ của phong cách tân cổ điển
Phong cách tân cổ điển trong kiến trúc Pháp lấy cảm hứng từ nghệ thuật cổ điển Hy Lạp và La Mã, được xem là biểu tượng của sự hoàn mỹ về hình khối và tỷ lệ. Đây không chỉ là một phong cách thiết kế mà còn là cách thể hiện sức mạnh kinh tế, chính trị của nước Pháp thời bấy giờ. Những công trình hoành tráng với cột trụ đồ sộ, mái vòm cân đối và các chi tiết trang trí tinh xảo đã khẳng định vị thế của phong cách này.
Tại Việt Nam, phong cách tân cổ điển không giữ nguyên vẻ thuần túy mà pha trộn thêm dấu ấn địa phương. Các yếu tố Phục hưng, họa tiết Việt Nam được lồng ghép khéo léo vào các công trình như Nhà hát Lớn Hà Nội, Dinh Toàn quyền Đông Dương hay Tòa Đốc lý Sài Gòn. Đặc biệt, Nhà hát Lớn Hà Nội – được thiết kế bởi Broyer và V.Harlay vào năm 1899, hoàn thiện năm 1911 – là một kiệt tác tiêu biểu. Mặt tiền với hàng cột Ionic La Mã, mái chóp cong lợp ngói đá, kết hợp khán phòng hình móng ngựa sang trọng, được tô điểm bằng đèn pha lê và cột kép, tạo nên một không gian vừa cổ kính vừa tráng lệ. Điểm nhấn hiện đại với hai mái sảnh khung thép phủ kính theo phong cách Art Nouveau cho thấy sự sáng tạo vượt ra khỏi khuôn khổ truyền thống.
Hơi thở quê hương trong phong cách địa phương Pháp
Phong cách địa phương Pháp xuất hiện ở Việt Nam từ cuối thế kỷ XIX, phản ánh nỗi nhớ quê hương của những người Pháp xa xứ. Lấy cảm hứng từ kiến trúc vùng miền nước Pháp, phong cách này mang đặc trưng giản dị, gần gũi nhưng vẫn toát lên vẻ đẹp thẩm mỹ độc đáo. Khi được áp dụng tại Việt Nam, các công trình đã được điều chỉnh để phù hợp với khí hậu nhiệt đới, từ mái hiên rộng che nắng đến hệ thống thông gió tự nhiên.
Các công trình tiêu biểu như trường Lycée du Protectorat (trường Bưởi) tại Hà Nội hay Lycée Marie Curie tại TP Hồ Chí Minh là minh chứng rõ nét. Trường Bưởi, với thiết kế phân tán gồm các khối nhà học, nhà thí nghiệm và biệt thự giám đốc, mang vẻ đẹp hài hòa nhờ sự kết hợp giữa kiến trúc giản đơn và không gian cây xanh. Mái ngói đua rộng, được đỡ bằng console gỗ tiện kép, không chỉ thực dụng mà còn tăng tính thẩm mỹ, tạo nên một môi trường học đường đặc trưng mà các trường dành cho học sinh Pháp không có được.
Nét phá cách của phong cách Art Deco
Ra đời vào những năm 1920, phong cách Art Deco mang đến làn gió mới cho kiến trúc Pháp tại Việt Nam, đồng hành cùng sự phát triển của trào lưu này trên thế giới. Với đường nét hình học mạnh mẽ, họa tiết trang trí cách điệu, Art Deco kết hợp tinh tế giữa nghệ thuật hiện đại và yếu tố truyền thống bản địa. Tại Việt Nam, phong cách này còn được tối ưu để thích nghi với khí hậu nóng ẩm, như sử dụng mái hiên sâu hay cửa sổ lớn.
Các công trình như Thương xá TAX, Khách sạn REX tại TP Hồ Chí Minh hay Chi nhánh Ngân hàng Đông Dương tại Hà Nội đều mang dấu ấn Art Deco rõ rệt. Thương xá TAX, khởi đầu là Grands Magasins Charner từ năm 1914 và được tái thiết năm 1924, là một ví dụ điển hình. Tòa nhà ba tầng với đường nét uốn lượn trên mái và họa tiết truyền thống bản địa tạo nên vẻ duyên dáng đặc trưng. Đây không chỉ là trung tâm thương mại mà còn là biểu tượng của sự giao thoa văn hóa và kiến trúc thời kỳ ấy.
Sự hòa quyện trong phong cách Đông Dương
Phong cách Đông Dương ra đời từ giữa thập kỷ 1920, đánh dấu bước chuyển mình của kiến trúc Pháp tại Việt Nam. Nhận thấy các thiết kế châu Âu thuần túy không phù hợp với khí hậu và văn hóa bản địa, người Pháp đã sáng tạo một phong cách mới, kết hợp công nghệ hiện đại với truyền thống Á Đông. Đây là sự giao thoa giữa hình khối phương Tây và không gian, họa tiết đặc trưng của Việt Nam.
Các công trình như Bảo tàng Louis Finot, Đại học Đông Dương tại Hà Nội hay Ga Đà Lạt là những đại diện xuất sắc. Bảo tàng Louis Finot, thiết kế bởi E.Hébrard và C.Batteur năm 1931, nổi bật với mái bát giác và hệ mái chồng diêm hai lớp – một đặc trưng của kiến trúc tôn giáo Việt Nam. Các họa tiết Á Đông được cách điệu trên mặt đứng và nội thất, tạo nên sự đa dạng nhưng vẫn hài hòa với tổng thể. Phong cách này không chỉ đáp ứng yêu cầu công năng mà còn tôn vinh giá trị văn hóa địa phương.
Các công trình kiến trúc Pháp điển hình tại Việt Nam
Kiến trúc Pháp không chỉ là dấu ấn của thời kỳ thuộc địa mà còn là minh chứng cho sự giao thoa văn hóa độc đáo với kiến trúc Việt Nam. Dưới đây là những công trình tiêu biểu, nơi nét thanh lịch và sang trọng của phong cách Pháp hòa quyện với bối cảnh địa phương.
Phủ Chủ tịch
Phủ Chủ tịch, khởi công năm 1901 và hoàn thiện năm 1906, là tác phẩm của hai kiến trúc sư Auguste Henri Vildieu và Charles Lichtenfelder. Tòa nhà này, một trong những dinh thự lớn nhất do Pháp xây dựng tại Đông Dương, gồm 30 phòng với mỗi không gian mang phong cách trang trí riêng biệt. Sơn màu vàng nhạt, ẩn sau cổng sắt kiên cố, công trình phô bày rõ nét kiến trúc Phục hưng Ý – đặc trưng của nhiều tòa nhà thuộc địa Pháp thời bấy giờ. Sự cân đối trong bố cục, các chi tiết hoa văn tinh xảo và không gian rộng lớn thể hiện rõ sự trang nhã, quyền uy. Ngày nay, Phủ Chủ tịch không chỉ là biểu tượng lịch sử mà còn là minh chứng cho tài năng thiết kế vượt thời gian, kết hợp giữa thẩm mỹ châu Âu và chức năng sử dụng thực tiễn tại Việt Nam.
Nhà hát Lớn Hà Nội
Nằm tại quảng trường Cách mạng tháng Tám, Nhà hát Lớn Hà Nội là công trình nghệ thuật tiêu biểu, khởi công năm 1901 và khánh thành năm 1911. Lấy cảm hứng từ Nhà hát Opéra Garnier ở Paris, thiết kế được điều chỉnh với quy mô nhỏ hơn và vật liệu phù hợp khí hậu nhiệt đới. Các kiến trúc sư Pháp đã khéo léo kết hợp đường nét cổ điển với tính ứng dụng, tạo nên một không gian vừa sang trọng vừa gần gũi. Từ khi ra đời, nhà hát trở thành trung tâm văn hóa của Hà Nội, nơi tổ chức các sự kiện nghệ thuật lớn. Nội thất lộng lẫy với đèn chùm, trần vòm và hàng cột đối xứng mang đậm chất Pháp, làm nổi bật vẻ đẹp tinh tế của kiến trúc châu Âu giữa lòng Việt Nam.
Bảo tàng Lịch sử Quốc gia – Giao thoa Đông – Tây
Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, nguyên là Bảo tàng Louis Finot, được thiết kế bởi C. Batteur và E. Hébrard năm 1925, hoàn thành năm 1932. Tọa lạc sau Nhà hát Lớn, công trình này đại diện cho phong cách kiến trúc Đông Dương – sự kết hợp độc đáo giữa nét thanh lịch của Pháp và yếu tố bản địa. Với mặt tiền rộng, các chi tiết trang trí mang hơi thở Á Đông, tòa nhà không chỉ là nơi lưu giữ lịch sử mà còn là một tác phẩm nghệ thuật. Vị trí gần bờ đê sông Hồng càng làm nổi bật vai trò của nó như một điểm nhấn kiến trúc. Sự hòa quyện này thể hiện nỗ lực của người Pháp trong việc tạo ra một phong cách riêng, vừa sang trọng vừa thích nghi với văn hóa Việt.
Bộ Ngoại giao
Trụ sở Bộ Ngoại giao, nguyên là cơ quan Tài chính Đông Dương, do Ernest Hebrard thiết kế năm 1924, hoàn thành năm 1928. Đây là công trình duy nhất nằm trong đồ án quy hoạch khu trung tâm hành chính Đông Dương của chính Hebrard. Với mặt tiền đối xứng, các cột trụ vững chãi và chi tiết trang trí tinh tế, tòa nhà mang đậm phong cách cổ điển Pháp. Sự hài hòa giữa kiến trúc và chức năng sử dụng khiến nó trở thành biểu tượng của sự thanh lịch và quyền lực. Vị trí trung tâm Hà Nội càng củng cố tầm quan trọng của công trình, phản ánh tài năng quy hoạch vượt trội của người Pháp tại thuộc địa.
Cầu Long Biên
Cầu Long Biên, khánh thành năm 1902, do công ty Daydé & Pillé (Paris) thiết kế và thi công từ 1898, là cây cầu thép đầu tiên bắc qua sông Hồng. Dài 2.290 m với 19 nhịp dầm thép và 20 trụ cao hơn 40 m, công trình này mang vẻ đẹp công nghiệp đặc trưng của kiến trúc Pháp cuối thế kỷ 19. Ban đầu mang tên cầu Doumer, nó không chỉ là kỳ tích kỹ thuật mà còn là biểu tượng của sự bền bỉ. Thiết kế chắc chắn, kết hợp với đường dẫn bằng đá, thể hiện sự tinh tế trong việc thích nghi với địa hình Việt Nam, đồng thời giữ nét sang trọng của phong cách Pháp.
Ga Hà Nội
Ga Hà Nội, khởi công năm 1899 và hoàn thành năm 1902, do Boreil và Vildieu thiết kế, là trung tâm giao thông quan trọng của thủ đô. Tòa nhà kết hợp kiến trúc cổ điển Pháp với mặt tiền đối xứng và các chi tiết trang trí tinh xảo. Sau nhiều lần cải tạo, ga vẫn giữ vai trò là đầu mối đường sắt, kết nối đô thị và quốc tế. Sự pha trộn giữa phong cách châu Âu và tính thực dụng trong quy hoạch làm nổi bật vẻ đẹp thanh lịch, đồng thời phản ánh tầm nhìn chiến lược của người Pháp trong việc xây dựng hạ tầng tại Việt Nam.
Nhà khách Chính phủ
Nhà khách Chính phủ, nguyên là Bắc Bộ Phủ, xây dựng năm 1918, nằm tại số 12 Ngô Quyền. Với mặt bằng cân đối, mặt đứng hài hòa và các chi tiết kiến trúc cổ điển Pháp, công trình này toát lên vẻ sang trọng đặc trưng. Tòa nhà hai tầng từng là trụ sở chính quyền miền Bắc, gắn liền với dấu mốc lịch sử khi Bác Hồ làm việc năm 1945. Thiết kế châu Âu thuần túy, từ cột trụ đến hoa văn, kết hợp với không gian mở, tạo nên một không gian vừa quyền uy vừa gần gũi, minh chứng cho sự tinh tế của kiến trúc Pháp tại Việt Nam
Vẻ đẹp của kiến trúc Pháp không chỉ nằm ở sự xa hoa mà còn ở sự hài hòa giữa nghệ thuật và công năng. Để mang dấu ấn thanh lịch này vào không gian sống, hãy khám phá và ứng dụng những tinh hoa kiến trúc Pháp, biến mỗi công trình thành một kiệt tác vượt thời gian.