Lãng phí “đất vàng”

Các khu “đất vàng” tại TP.HCM rất được giới đầu tư quan tâm vì những lợi thế có một không hai. Tuy nhiên dù TP.HCM tổ chức đấu thầu rộng rãi, đến thời điểm này mới chỉ chọn được một chủ dự án. Những rào cản trong thủ tục, cơ chế đã dẫn đến nhà đầu tư mất niềm tin, gây lãng phí lớn, còn khu đất đang mất dần đi giá trị.

“Đất vàng” ế

Phiên đấu giá khu đất số 100 Hùng Vương (Q.5), với giá khởi điểm hơn 704 tỷ đồng vào ngày 30/9 thất bại với lý do chỉ có một DN tham gia nên không đủ điều kiện tổ chức đấu giá theo quy định của Chính phủ. Và khu “đất vàng” với diện tích 7.441,6m2 này hiện đang được tận dụng làm bãi đậu xe ô tô có thu phí.

Đây là lần thứ 2 khu đất này phải hoãn đấu giá, một vài ý kiến cho rằng giá khu đất này cao quá, nhà đầu tư không lời. Nhưng cũng có dư luận cho rằng, nếu vụ đấu giá này dời đúng thời điểm nhà đất đang lên cơn sốt, kinh tế chưa suy thoái thì không đến nỗi “đất vàng” lại lâm vào cảnh chợ chiều. Tuy nhiên đó cũng chỉ là một vài ý kiến cá nhân, còn nguyên nhân sâu xa thì chỉ có những người trong cuộc mới biết được. “Đầu tư vào đất vàng cũng chua chát và lắm chông gai, không dễ như người ta nghĩ có đất là nên vàng”. Lời nói của một giám đốc DN tham gia vào dự án đấu thầu “đất vàng” quả không sai.

Dư luận không thể không nhớ đến những rắc rối trong khâu đấu thầu của ô phố nằm giữa ba trục đường Trần Hưng Đạo – Nguyễn Thái Học – Phạm Ngũ Lão (Q.1) có diện tích 13.110m2. Với vị trí đắc địa, thời điểm kêu gọi đầu tư đã có đến 27 nhà đầu tư quan tâm mua hồ sơ mời thầu. Nhưng sau khi Sở KH&ĐT TP.HCM công bố Liên danh Thái Sơn trúng thầu, đã xảy ra khiếu nại về hợp đồng đấu thầu. Liên danh Khánh Gia đã có văn bản gửi Thành uỷ, UBND TP và Hội đồng đấu thầu khiếu nại các vấn đề liên quan đến pháp luật trong việc xét thầu lựa chọn nhà đầu tư. Trong văn bản khiếu nại trước đó, Khánh Gia cho rằng việc xem xét từng hồ sơ dự thầu không được kỹ lưỡng, thiếu sự minh bạch, khoán gọn cho tổ chuyên viên tổng hợp rồi báo cáo; từng thành viên của Hội đồng đấu thầu chưa đọc và xem xét từng hồ sơ dự thầu để có thông tin đầy đủ. Thanh tra Chính phủ đề xuất một số phương án xử lý như huỷ kết quả đấu thầu, chọn liên danh Khánh Gia hay Thái Sơn trúng thầu với điều kiện bổ sung một số nội dung.

Trong lúc vụ việc đang được các cơ quan chức năng xem xét, bất ngờ liên danh Thái Sơn tuyên bố rút lui. Và khu đất trị giá gần 5.000 tỷ đồng ấy vẫn chưa thể đem lại nguồn lợi nhuận nào cho ngân sách.

Một trong những vùng “đất vàng” gây lãng phí và mất niềm tin nhiều nhất trong hàng chục năm qua là khu Thanh Đa – Bình Quới. Đây là một vị trí lý tưởng để phát triển du lịch sinh thái, khách sạn nghỉ dưỡng… Dự án này được UBND TP.HCM quy hoạch từ năm 1992, đến năm 2003, UBND TP đã quyết định chọn nhà đầu tư là TCty Xây dựng Sài Gòn làm chủ đầu tư dự án, với số tiền lên tới 2 tỷ USD. Tuy nhiên TCty này và các đối tác liên danh đã không đáp ứng được năng lực đầu tư và phải từ bỏ dự án. Hậu quả là hơn 17 năm qua, hơn 3.000 hộ dân tại đây phải sống trong tâm trạng lo lắng, nhà cửa xuống cấp không xây mới được, chuyển nhượng để trang trải cuộc sống cũng không xong.

Để đất thành “vàng”

Trong khi TP.HCM cần rất nhiều nguồn vốn để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông đô thị, thì các khu “đất vàng” vẫn chưa đem lại lợi ích nào đáng kể. Những khoản tiền hàng chục ngàn tỷ đồng, những khoản cam kết hỗ trợ ngân sách của doanh nghiệp sau khi trúng thầu vẫn đang nằm lẫn đâu đó cùng với chồng hồ sơ đấu thầu.

Sắp tới TP.HCM tiếp tục kêu gọi đầu tư 6 khu “đất vàng”. Trong đó được quan tâm nhiều nhất là khu đất góc đường Nguyễn Du – Đồng Khởi – Lý Tự Trọng tại Q.1 (hiện một phần là trụ sở của Sở VHTT&DL); Khu Bình Quới – Thanh Đa (Q.Bình Thạnh); Tiếp đến là khu Long Trường (Q.9); khu đất chợ Dân Sinh (Q.1); khu đất góc đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa – Huỳnh Thúc Kháng (Q.1) và khu đất số 462 – 464 Nguyễn Thị Minh Khai (Q.3).

Theo Sở KH&ĐT, tổ chức đấu thầu các khu đất là chủ trương xã hội hóa giúp khai thác tối đa tiềm năng của nhà đầu tư trong và ngoài nước nhằm thay đổi bộ mặt về cơ sở hạ tầng cho TP nên cần thiết phải sớm triển khai. Thế nhưng vấn đề quan trọng nhất trong việc đấu thầu các khu “đất vàng” đó là thủ tục minh bạch rõ ràng. Việc chọn lựa nhà đầu tư là không khó, trên thực tế các DN rất quan tâm đến các dự án khu “đất vàng” này. Chẳng hạn như khu đất Nguyễn Du – Đồng Khởi – Lý Tự Trọng hơn 60 DN muốn tham gia đấu thầu.

Tuy nhiên lựa chọn nhà đầu tư có năng lực thật sự là điều rất quan trọng vì các dự án trên không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà là bộ mặt đô thị hiện đại của TP.HCM.

Trong khi nhiều dự án khu “đất vàng” vẫn đang bỏ trống thì một trong những khu “đất vàng” được UBND TP.HCM giao cho nhà đầu tư đang được triển khai nhanh đó là khu 66 – 68 – 70 Lê Thánh Tôn (Q.1) của Vincom. Chỉ hơn một năm sau khi được giao đất, hiện tại công trình Vincom Tower đã xây được tầng thứ 10. Ông Lê Khắc Hiệp, Chủ tịch  HĐQT Vincom đánh giá, tiến độ công trình xây dựng khá nhanh và đạt yêu cầu. Theo kế hoạch công trình sẽ hoạt động vào ngày 30/4/2010.  Tòa nhà Vincom đi vào hoạt động sẽ mang lại hiệu quả kinh tế góp phần làm cho bộ mặt TP ngày càng hiện đại khang trang hơn.

Kêu gọi đầu tư vào khu “đất vàng” là chủ trương đúng đắn. Tuy nhiên qua triển khai còn nhiều vướng mắc, kết quả không như trông đợi. Sự chậm trễ của các dự án lãng phí rất lớn đến hiệu quả kinh tế. Nhưng lãng phí hơn là ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế – xã hội của TP, xáo trộn đời sống người dân, giảm lòng tin nhà đầu tư”.

Theo lãnh đạo UBND TP.HCM, sắp tới TP sẽ hoàn thiện cơ chế để thực hiện đấu thầu một cách công khai, đúng pháp luật nhằm chọn nhà đầu tư có năng lực nhất khai thác các khu đất này. Việc khai thác các khu đất có ý nghĩa quan trọng đối với TP.HCM, vì thế TP rất quan tâm vì nó là động lực phát triển kinh tế vừa có nhiệm vụ chỉnh trang đô thị.