Lấy vỉa hè làm… bếp

KTĐT – “Chúng tôi không còn cách nào khác là phải lấy vỉa hè làm nơi sinh sống. Bởi căn nhà chưa đầy 15m² mà có tới 3 gia đình cùng ở, chúng tôi không lấy vỉa hè làm nơi sinh hoạt thì biết nấu nướng ở đâu được” – một hộ dân ở phố Đào Duy Từ (Hoàn Kiếm) cho biết.

Việc xử lý các vi phạm lấn chiếm vỉa hè để kinh doanh buôn bán không còn là chuyện mới ở Hà Nội, tuy nhiên, việc thành phố vừa có công văn yêu cầu các cơ quan chức năng giải tỏa ngay các điểm bán hàng hóa, đặc biệt là các hành vi bày bán, rửa rau, làm thịt gia cầm, gia súc, nấu nướng trên vỉa hè, lòng đường… là chuyện hoàn toàn mới. Việc nấu ăn, rửa rau, xả rác thải trên vỉa hè là thói quen cố hữu tồn tại lâu nay của một số hộ dân, người kinh doanh ăn uống ở Hà Nội, nay hành vi này sẽ bị nghiêm cấm và xử phạt.

Ghi từ các phố lấy vỉa hè… làm bếp

Đã là hình ảnh quen thuộc từ lâu, nhiều quán cơm trên một số phố ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội ngày nào cũng bày bếp than, nồi niêu, xoong chảo và nấu nướng ở vỉa hè. Hơn thế nữa, nhiều loại thực phẩm được chế biến ngay tại vỉa hè, nơi người xe qua lại nườm nượp.

Khi chúng tôi có mặt tại đây, hai con vịt đang được nhân viên quán vặt lông sơ chế hết sức thản nhiên. Rau, bát đũa và hoạt động xào nấu cũng được các nhân viên tiện thể làm luôn trên vỉa hè. Kết thúc công đoạn cuối cùng khi các món ăn đã chế biến xong, tất cả nước thải và chất thải cũng được tuồn một cách tiện lợi từ vỉa hè xuống rãnh nước để chảy ra cống.

Bên cạnh quán cơm là hàng bún chả đang vô tư quạt chả trên vỉa hè do quán không đủ diện tích để nấu nướng. Người qua lại phải bịt mũi, chạy thật nhanh vì sợ mùi chả ám vào người.

Phố Kim Mã, quán lẩu vịt lớn nhất nhì ở đây mới vào sáng sớm, các nhân viên đã mang bát đũa ra rửa ngay tại vỉa hè. Những nồi măng lớn, một thứ không thể thiếu cho món vịt xáo măng đầy hấp dẫn của quán cũng được ngả ra vỉa hè để rửa. Từ rau sống, dưa chuột… tất cả được bày ra vỉa hè một cách mất vệ sinh và mất mỹ quan đô thị. Nếu được nhìn qua cách sơ chế những nguyên liệu cho món lẩu vịt như thế này, chắc chắn không ít “thượng đế” sẽ phải từ bỏ món ăn sở thích.

Gần khu chợ Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy, các hàng quán bán bún đậu mắm tôm, trứng vịt lộn… đều được nấu nướng ngay trên vỉa hè. Khách cũng vô tư ngồi ăn uống trên vỉa hè và xả rác rất mất vệ sinh. Không chỉ ban ngày, ban đêm, khi các hàng quán ăn tràn ra vỉa hè thì những hoạt động nấu nướng, làm thịt gia cầm, gia súc lại trở thành hình ảnh phổ biến hơn.

Ở khu phố cổ – phố Đào Duy Từ, nhiều hộ gia đình đang phải nấu nướng ngay ngoài đường đi đầy bụi bặm. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, sau vụ cháy nhà hát Quảng Lạ (năm 1983), một số hộ dân thuộc số nhà 50 Đào Duy Từ đã phải cơi nới vỉa hè thành chỗ ở và sinh hoạt. Bếp núc, cơm nước, giặt giũ, tắm cho trẻ con… người dân tại đây đều phải chưng ngay ra mặt đường, hứng chịu bụi bặm, ô nhiễm.

Chị Nguyễn Thị Là, một hộ dân tại số nhà 50 cho biết: “Chúng tôi không còn cách nào khác là phải lấy vỉa hè làm nơi sinh sống. Bởi căn nhà chưa đầy 15m² mà có tới 3 gia đình cùng ở, chúng tôi không lấy vỉa hè làm nơi sinh hoạt thì biết nấu nướng ở đâu được”. Đây cũng là một lý do hết sức chính đáng của người dân khi mà họ vẫn chưa có nơi ở mới.

Cần thay đổi thói quen của người dân

Trên đây là những hình ảnh đang diễn ra và thường thấy ở nhiều vỉa hè, lòng đường, gây mất mỹ quan đô thị của Thủ đô sẽ bị xử phạt nay mai. Tuy nhiên, rất nhiều người dân bất ngờ khi nghe thông tin này vì họ đều chưa biết. Một người dân ở khu phố cổ Đào Duy Từ thở dài: “Nếu bị cấm thì đành nấu nướng trong nhà. Nhưng nóng bức, chật chội thế này thì quả là khổ cực”.

Qua quan sát của chúng tôi, phần lớn các phố, đặc biệt là các phố có vỉa hè rộng và nhiều quán ăn, một số nơi coi vỉa hè là của riêng và chiếm dụng thành bếp nấu ăn. Có quán thịt chó còn chưng ngay cái bếp quạt chả to chình ình ra vỉa hè để quạt, khói bay mù mịt. Quán hải sản cũng thế, đa phần đồ nướng đều chưng ra vỉa hè để quạt, bốc mùi khét lẹt, gây khó chịu cho người đi đường. Hoạt động bày bán, rửa rau, làm thịt gia cầm, gia súc, nấu nướng trên vỉa hè, lòng đường này không những gây mất ATVSTP mà còn mất vệ sinh môi trường, ảnh hưởng lớn đến mỹ quan đường phố, trật tự đô thị.

Việc kiểm tra, xử phạt những hành vi này để giữ gìn văn minh đô thị, tạo cảnh quan văn hóa cho Thủ đô Hà Nội chuẩn bị đón chào 1.000 năm tuổi là cần thiết. Thiết nghĩ, chủ trương của TP Hà Nội đưa ra nhằm xoá cảnh nhếch nhác tồn tại lâu nay, nếu chỉ hô hào, không có sự vào cuộc quyết liệt thì chỉ giải quyết được phần ngọn, sự nhếch nhác không mất đi mà còn gây lãng phí về thời gian, con người