Ngôi nhà 300 năm tuổi

KT&ĐS – Được dựng lại sau lần di dời khỏi khu đất cũ gần trục đường Láng – Hoà Lạc, quần thể kiến trúc cổ của ông Nghiêm Xuân Tuệ không vì thế mà mất đi nét trang trọng, bởi dù toạ lạc tại khuôn viên nhỏ hơn, ngôi nhà Bắc Bộ đã có hơn 300 năm tuổi và gian nhà Huế cũng đã trường tồn hơn 200 năm kề cận vẫn được phục dựng chỉn chu theo đúng tâm tính chủ nhân.

Gian thờ trong nhà Huế

Khi đưa khách đi thăm nhà, ông Nghiêm Xuân Tuệ luôn khởi đầu bằng tấm bảng sơn son thếp vàng, nơi đó cố tiến sĩ khảo cổ học Trịnh Cao Tưởng đã viết những dòng trang trọng giới thiệu về nguồn gốc ngôi nhà. Được mua về từ làng Thổ Hà, ngôi nhà được xác định là có khởi điểm hình thành năm Ất Hợi, niên hiệu Chính Hoà thứ 6, đời Lê Hy Tông (1695). Đây nguyên là ngôi nhà của gia tộc họ Trịnh tại xóm 1, thôn Thổ Hà, xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Địa danh Bắc Giang với nhiều người hẳn không xa xôi gì, quê hương của những dòng rượu Vân sủi tăm trong vắt, quê hương của những lăng mộ các quan lại, đại thần thời Hậu Lê, cũng là nơi có dòng sông Cầu chảy ngang qua làng gốm tuyệt đẹp mang tên Thổ Hà.

Cũng khá lạ khi giữa quần thể ngôi làng gốm thuần một màu đỏ rực của hàng nghìn bức tường xây không trát vữa vẫn còn lại ngôi nhà có kiến trúc gỗ tuyệt đẹp, còn gần như nguyên vẹn những bức chạm bong lộng trên đầu rui mè, các mảng gỗ còn nguyên nét soi, lượn, chạm. Nguyên thuỷ, ngôi nhà gỗ 5 gian 2 chái có lối kiến trúc cổ điển, toàn bộ khung nhà dựng trên 6 kèo theo kiểu “kẻ suốt – tứ hàng chân”, vì nóc theo kiểu “chồng rường – giá chiêng”. Đây là một kiến trúc thường thấy của người Việt, ít chịu ảnh hưởng của văn hoá ngoại lai. Cũng đúng thôi, bởi địa danh Bắc Giang, Bắc Ninh từ lâu đã được xác định là một vùng văn hoá cổ của người Việt, nơi gìn giữ các giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể truyền thống còn mãi với bao biến động của lịch sử.

Bài và ảnh: Thái A

Các góc bên trong nhà gỗ cổ	Nhìn ra cửa là gian nhà Huế dựng vuông góc kề bên
Hệ thống cột gỗ và các góc bên trong nhà cổ.
Sập ngồi hút thuốc.	Các góc bên trong nhà gỗ cổ.
Mái hiên với chữ đại tự “Tự tại” treo chính giữa.	Cổng dựng trước sân nhà.