Phát triển các KCN ở Nghệ An: “Chất” không đi đôi với “lượng”

(Tiếp theo kỳ trước)

Sai quy trình giao đất

trong khi khó khăn về nguồn vốn đầu tư, thu hút đầu tư lại nhỏ giọt nên rất khó cho BQL Khu công nhiệp nhỏ (KCNN) thực hiện đúng luật. Hầu hết KCNN đều cho thuê đất khi hồ sơ chưa hoàn chỉnh, hạ tầng chưa được hoàn thiện, thậm chí có nơi gần như nhà đầu tư phải làm từ đầu. KCNN trường Thạch hoàn thành quy hoạch năm 2006, có vị trí khá thuận lợi nằm dọc theo QL46, có 13 lô thì hiện có 4 DN đã đầu tư và 1 DN đang tiến hành san lấp dù chưa hoàn chỉnh xong việc xây dựng kết cấu hạ tầng KCN.

Nhiều KCN được xây dựng nhưng hoạt động thiếu hiệu quả.     Ảnh: Đức Ngọc

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, DN này không làm được thủ tục cấp sổ đỏ vì KCNN trường Thạch chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường toàn KCN. Hiện nay, khi KCNN này đã hoàn tất thủ tục thì được yêu cầu phải có báo cáo tác động môi trường của nhà máy với chi phí khoảng 50 triệu đồng thay vì cam kết tác động môi trường được yêu cầu trước đây.

Tình trạng làm sai quy trình thủ tục cấp đất, giao đất diễn ra không chỉ riêng KCNN trường Thạch. Tại huyện Quỳ Hợp, ngoài 2 KCNN đã đi vào hoạt động là Châu Quang và Khung Thuộc, 3 KCNN khác đã xong công tác quy hoạch và đang được đầu tư là Tam Hợp, Châu Hồng và Nghĩa Xuân. Quỳ Hợp là địa phương dẫn đầu về số lượng KCNN và cũng là dẫn đầu lách luật, không đúng quy trình. Theo phản ánh từ Sở TN&MT Nghệ An, tại các KCNN Quỳ Hợp, hầu hết chủ đầu tư chưa hoàn tất hồ sơ giao đất nhưng đã cho thuê. Nhiều DN đã đi vào SXKD từ lâu nhưng không quan tâm đến GCNQSDĐ, chỉ khi trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế, được hỗ trợ lãi suất vay vốn, thì nhiều DN tại đây mới xoay đi làm thủ tục để được cấp sổ đỏ. Nhưng khốn nỗi, hồ sơ của toàn khu chưa hoàn tất nên việc cấp sổ đỏ cho các DN không thể thực hiện được.

Theo luật, các chủ đầu tư có trách nhiệm lập quy hoạch sử dụng đất, báo cáo đánh giá tác động môi trường trình cấp thẩm quyền phê duyệt, lập hồ sơ bồi thường GpMB, hồ sơ đề nghị thu hồi đất theo quy định, đồng thời tiến hành xây dựng và hoàn thành cơ sở hạ tầng KCN, sau đó giao đất cho thuê đất. Đối với hộ gia đình, cá nhân thì nộp hồ sơ tại phòng TN&MT để trình UBND huyện quyết định. Đối với DN, tổ chức thì nộp hồ sơ tại Sở TN&MT để trình UBND tỉnh quyết định. Thế nhưng, đến thời điểm hiện nay, hầu hết các KCNN trên địa bàn tỉnh chưa hoàn chỉnh xong việc xây dựng kết cấu hạ tầng theo quy định, chưa có đánh giá tác động môi trường được cấp có thẩm quyền phê duyệt, chưa hoàn chỉnh hồ sơ bồi thường GpMB tổng thể, chưa lập hồ sơ đề nghị thu hồi đất nhưng UBND các huyện (chủ đầu tư) đã chấp thuận địa điểm để cho các tổ chức, cá nhân làm mặt bằng SXKD. Vì thế, nhiều DN, cá nhân đã triển khai thực hiện dự án trong các KCNN và đã đi vào SXKD ổn định nhưng vẫn chưa được cấp có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất theo quy định nên gặp nhiều khó khăn trong việc thế chấp để vay vốn. Số liệu tổng hợp cho thấy, đến tháng 7/2009, các KCNN trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã thu hút trên 110 dự án đầu tư trên hầu hết các lĩnh vực, nhưng mới chỉ có 34 DN được cấp GCNQSDĐ.

Cần có giải pháp đồng bộ

Xây dựng các KCN là một trong những giải pháp thúc đẩy sự phát triển kinh tế ở Nghệ An. Tuy nhiên, để các KCN phát triển một cách bền vững và có hiệu quả kinh tế không nên chạy theo số lượng. Không phải cứ huyện nào cũng thành lập các KCNN như hiện nay là đã tốt. Bài học thực tế ở nhiều địa phương sau khi ồ ạt lập quy hoạch, xây dựng các KCN đã phải trả giá do không thu hút được DN vào thuê đất vì cơ sở hạ tầng thiếu đồng bộ. Nhiều KCN khi đi vào hoạt động trở thành điểm đen về ô nhiễm môi trường, gây bức xúc cho người dân. Để các KCN phát huy được hiệu quả, thời gian tới UBND tỉnh Nghệ An cần rà soát lại nhu cầu mặt bằng về sản xuất của DN để có quy hoạch bố trí cụm công nghiệp hợp lý, số lượng ít nhưng chất lượng, tránh tình trạng huyện nào xây dựng KCNN nhưng kém hiệu quả.

Mới đây, Bộ Công Thương đã ban hành Quy chế quản lý các cụm, điểm công nghiệp thống nhất chung cho cả nước để tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương trong công tác quản lý. Đây cũng chính là yếu tố thuận lợi để cho các cấp các ngành tại Nghệ An có quy hoạch xây dựng và phát triển cũng như quản lý các KCN bền vững và hiệu quả.