Tăng mức phạt khi xử lý vi phạm đất đai

Bộ TN&MT vừa hoàn thành dự thảo Nghị định sửa đổi các mức phạt hành chính đối với vi phạm trong lĩnh vực đất đai. Nhiều hành vi vi phạm đất đai mới xuất hiện gần đây cũng được đề cập hướng xử lý. Bộ đã đề xuất tăng mức phạt lên hàng chục lần đối với các vi phạm.

Cố tình không làm sổ đỏcũng sẽ bị phạt

Theo Cục Đăng ký và thống kê đất đai (Tổng cục Quản lý đất đai, Bộ TN&MT), một trong những nguyên nhân khiến việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) chậm tiến độ là do người dân không tự đi đăng ký quyền sử dụng đất, dù đó là quyền và nghĩa vụ của mọi người. Không chỉ ở nông thôn, ngay tại những đô thị lớn như Hà Nội, nhiều người dân rất thờ ơ với việc làm này. Bởi, rất nhiều người sử dụng đất quan niệm rằng, nếu không có nhu cầu mua – bán thì không cần thiết phải làm sổ đỏ.

Anh Hiếu, ở Cầu Giấy còn thẳng thừng nói: "Nếu êm xuôi thì chẳng sao. Nhỡ có đi làm gặp phải ông cán bộ chính quyền cơ sở ra điều ý này, ý kia thì lại phải chạy vạy, mất thời gian và tiền bạc" .

Trong đợt sửa đổi Nghị định xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai lần này, Bộ TN&MT đề xuất đưa vào quy định những trường hợp không đăng ký quyền sử dụng đất sẽ bị phạt. Cụ thể, người cố ý không đăng ký quyền sử dụng đất, đăng ký không đúng loại đất; không đăng ký khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất sẽ bị phạt tiền từ 500.000 đồng tới 2.000.000 đồng. Trước khi quy định mới có hiệu lực, chính quyền địa phương phải thông báo để người dân biết đi làm sổ đỏ trước để tránh bị phạt.

Bộ TN&MT đã đề xuất hàng loạt mức phạt hành chính bằng tiền đối với các vi phạm đất đai được tăng lên hàng chục lần so với mức cũ. Chẳng hạn, trước đây, mức phạt cao nhất đối với hành vi lấn chiếm đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình là 30 triệu đồng, thì nay, Bộ TN&MT đưa ra mức 400 triệu đồng.

Hành vi hủy hoại đất sẽ bị phạt tới 100 triệu (thay vì mức cao nhất 20 triệu đồng trước đây); gây ô nhiễm đất bị phạt tới 300 triệu đồng… Mức phạt cao nhất cho nhiều hành vi vi phạm có thể lên tới 500 triệu đồng.

Người đủ thẩm quyền quyết định các mức phạt trên là chủ tịch UBND tỉnh, thành phố và chánh thanh tra Bộ TN&MT.

Không bàn giao đất đúng thời hạn, có thể bị phạt 5 triệu đồng

Bên cạnh việc tăng mức phạt, một số hành vi trước bị cho là vi phạm và phải nộp tiền phạt nay được Bộ TN&MT đề xuất hủy bỏ. Như trường hợp người dân chậm nộp tiền sử dụng đất sẽ không còn bị phạt tiền ở mức 0,02% số tiền phải nộp cho mỗi ngày chậm. Ngược lại, các trường hợp trốn tránh, trây ỳ không bàn giao đất đúng thời hạn theo quyết định thu hồi đất, dù các phương án bồi thường đã thực hiện đúng pháp luật, có thể sẽ bị phạt tiền tới 5 triệu đồng.

Đối với người cung cấp thông tin, dữ liệu sai lệch về đất đai, ngoài việc bị phạt tiền tới 50 triệu đồng, còn phải bồi thường thiệt hại do hành vi vi phạm gây ra. Liên quan tới những dự án "treo" gây bức xúc dư luận thời gian qua, dự thảo sửa đổi cũng bổ sung chế tài đối với các chủ đầu tư không đủ năng lực song lại "ôm" đất dự án quá thời hạn không triển khai, không đưa vào sử dụng. Bộ TN&MT đề xuất mức phạt cao nhất 10 triệu đồng.

Bàn về các vấn đề trên, nhiều chuyên gia cho rằng, nếu người sử dụng đất không làm sổ đỏ thì quyền lợi sẽ bị ảnh hưởng. Đặc biệt là trường hợp đất bị người khác lấn chiếm hay có tranh chấp, Nhà nước sẽ không có cơ sở để bảo vệ. Việc tăng mức xử phạt hành chính đối với những vi phạm về đất đai là cần thiết. Và, đây cũng là biện pháp để đưa quản lý đất đai vào nền nếp.